Mặc dù quýt là cây trồng chủ lực của các xã phía Tây của huyện Bạch Thông (tỉnh Bắc Kạn), mang lại giá trị kinh tế, giúp nhiều hộ dân có thu nhập ổn định và làm giàu. Tuy nhiên, giá cả còn bấp bênh. Vấn đề đặt ra là cần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao chất lượng thâm canh theo hướng bền vững.

Hiện nhiều hộ dân ở xã Quang Thuận chuyển đổi sang cây trồng khác.

(Trong ảnh: Một vườn cây thanh long ở thôn Khuổi Piểu, xã Quang Thuận cho thu nhập khá).

Ông Nguyễn Văn Thế, thôn Bản Pè (xã Dương Phong) từng gắn bó lâu năm với nghề trồng quýt, nhưng trước những khó khăn về đầu ra của cây ăn quả này, ông đã trồng vài trăm gốc cây trà hoa vàng dưới tán quýt, đồng thời trồng mới 1ha quế. Theo ông, cây lâm nghiệp tuy trồng lâu năm nhưng ưu điểm là không lo lắng về đầu ra hay mất nhiều công chăm sóc, hơn nữa phát triển kinh tế vườn, đồi, rừng còn phụ thuộc vào sức khỏe, nhân lực, nên cần tính toán trồng loại cây sao cho phù hợp với điều kiện thực tế.

Theo lãnh đạo huyện Bạch Thông, trong mấy năm gần đây trên địa bàn đã có nhiều hộ chủ động chuyển đổi, thay thế một số cây trồng khác, điển hình như cây cam sành, cam đường canh, cam V2, cam Xã Đoài, bưởi, thanh long, táo, nhãn… Riêng giống cam sành mới và cũ cả huyện có gần 200ha; các giống cam V2, cam đường canh phát triển lên hơn 100ha. Việc đa dạng hóa các loại cây trồng là giải pháp nhằm thay thế các loại cây ăn qủa đã già cỗi, bệnh, năng suất thấp.

Điển hình như hộ anh Bàn Trường Minh, thôn Khuổi Cò (xã Dương Phong) lựa chọn trồng cam sành, theo anh cam sành chín vào thời điểm Tết Nguyên đán, giá thành cao gần gấp đôi quýt, dễ chăm sóc, thời gian bảo quản được lâu. Vì thế anh trồng hơn 200 gốc cam sành bản địa áp dụng theo hướng VietGAP, sau 4 năm trồng hiện cây đã cho quả, dự kiến hơn 1 tháng nữa là anh được bán.

Diện tích cây có múi của huyện Bạch Thông hiện có hơn 1.600ha, sản lượng hơn 12.000 tấn/năm. Cây quýt đã được cấp Giấy chứng nhận bảo hộ chỉ dẫn địa lý năm 2012, tham gia vào các chương trình hội chợ, quảng bá sản phẩm như Tuần lễ cam, quýt... tuy nhiên hiệu quả chưa cao. Nhiều ý kiến cho rằng, quýt Bắc Kạn chưa đạt yêu cầu về chất lượng, mẫu mã phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Dù giá cả bấp bênh nhưng đây vẫn là cây trồng chủ lực của các xã phía Tây huyện Bạch Thông. Chủ trương của huyện mấy năm gần đây không khuyến khích bà con mở rộng diện tích cây quýt, mà tập trung các giải pháp nâng cao chất lượng cây ăn quả, chuyển đổi những diện tích già cỗi sang trồng cây có giá trị kinh tế cao.

Đáng chú ý, mấy năm gần đây Bạch Thông đã đưa vào các chương trình hỗ trợ, thâm canh, cải tạo cây cam, quýt theo hướng VietGAP. Các chương trình của tỉnh, huyện đã giúp cho nhiều hộ dân từng bước thay đổi thói quen trong sản xuất, thâm canh cây trồng, chú trọng nhiều hơn đến chất lượng quả. Gần đây nhất đã có 02 HTX là HTX Đại Hà và HTX dịch vụ Nông nghiệp Dương Phong được cấp giấy chứng nhận VietGAP với diện tích được công nhận là gần 27ha gồm cam, quýt, bưởi. Đây là cơ sở quan trọng để mở ra cơ hội đầu ra cho cây quýt bản địa, tạo lòng tin với người tiêu dùng.

Anh Bàn Trường Minh, thôn Khuổi Cò (xã Dương Phong) trồng hơn 200 gốc cam sành áp dụng theo hướng VietGAP.

Trong lộ trình phát triển cây ăn quả giai đoạn 2020 - 2025, huyện Bạch Thông đã ban hành Đề án chuyển đổi cơ cấu cây ăn quả theo hướng bền vững gắn với tiêu thụ sản phẩm. Theo đề án, huyện dự kiến trồng mới 500ha cây cam sành, trong đó thay thế một số diện tích quýt già cỗi, cải tạo 300ha quýt theo hướng hữu cơ nhằm nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm. Những giải pháp về khoa học kỹ thuật, chính sách hỗ trợ và giải pháp về tiêu thụ cũng đã được đề ra khi bước vào tổ chức thực hiện.

Đã đến lúc phải nhìn nhận về thực trạng phát triển cây ăn quả của địa phương, từ định hướng quy hoạch, đến lựa chọn, thay thế cây trồng phù hợp để cây ăn quả đặc sản địa phương có thể cạnh tranh, thị trường tiêu thụ rộng, mang lại lợi ích kinh tế cho người dân./.

Thu Trang

Thoát nghèo từ mô hình kinh tế vườn rừng

Nguồn tin:  Báo Lạng Sơn

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo Bản Piòa, xã Bình La, huyện Bình Gia (tỉnh Lạng Sơn), ông Vy Văn Hỏn (sinh năm 1964) đã tìm cách thoát nghèo từ phát triển mô hình kinh tế vườn rừng. Hơn 5 ha đất rừng, 3 ha đất vườn trồng cây ăn quả của ông đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể, giúp nâng cao đời sống.

Cách đây gần 30 năm, gia đình ông Hỏn sống trong một túp lều được dựng tạm bợ, nằm tách biệt trong Bản Piòa, bao quanh là đất đồi. Không chấp nhận cảnh “nghèo bền vững”, ông Hỏn quyết tâm biến khó khăn thành lợi thế từ đất đồi rừng của gia đình để phát triển mô hình kinh tế. Năm 2001, với số vốn ban đầu chỉ vỏn vẹn 600 nghìn đồng, ông Hỏn bắt đầu mua giống hồng Vành khuyên và hồng Bảo Lâm về trồng. Sau 6 năm, hơn 300 cây hồng đã mang lại gần 2 tấn quả mỗi năm. Năm 2004, với quyết tâm phát triển kinh tế, gia đình ông tiếp tục tự ươm giống hồi và quýt, 8 năm sau, 800 cây hồi mang lại hơn 1 tấn hoa/năm và 150 cây quýt giúp ông thu về trên 1 tấn/năm.

Vườn quýt, hồng mang lại cho gia đình ông Hỏn nguồn thu nhập cao

Ông Vy Văn Hỏn chia sẻ: “Nhớ lại những năm 2000, khi mới bắt tay vào thực hiện mô hình kinh tế này, không ít lần tôi thấy nản lòng, thậm chí là muốn bỏ cuộc, bởi dù bỏ ra khá nhiều công sức nhưng mãi vẫn chưa thu lại được thành quả. Thế rồi, cầy và đất đã không phụ công gia đình, sản phẩm của gia đình tôi luôn được thương lái đến tận vườn thu mua. Từ năm 2013 đến nay, mô hình kinh tế đã giúp gia đình tôi thoát nghèo, mỗi năm cho thu nhập từ 100 đến 120 triệu đồng. Và điều vui nhất của gia đình đó là đủ điều kiện chăm lo cho 3 con theo học đại học.

Có của ăn, của để, đến năm 2019, gia đình ông Hỏn đã đầu tư trồng thêm khoảng 2.000 cây keo, khai thác 2ha đất đồi rừng còn trống. Để nâng cao hiệu quả trong sản xuất, mỗi năm, ông Hỏn đều tham gia các lớp tập huấn do Hội Nông dân huyện, tỉnh tổ chức để trao đổi và học tập kinh nghiệm làm kinh tế của những hội viên khác. Bản thân ông cũng không ngần ngại chia sẻ kinh nghiệm của mình để giúp các hộ gia đình khác trong xã phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo.

Với quyết tâm vươn lên, cùng với những đóng góp cho cộng đồng, nhiều năm nay, gia đình ông Hỏn luôn đạt hộ gia đình văn hóa tiêu biểu và được Hội Nông dân xã Bình La tặng giấy khen vì là hội viên điển hình trong phát triển kinh tế hộ gia đình, đặc biệt, năm 2018, gia đình ông Hơn được nhận giấy khen của Hội Nông dân tỉnh Lạng Sơn về gia đình làm kinh tế giỏi.

Ông Hoàng Văn Thời, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình La cho biết: Gia đình ông Vy Văn Hỏn là một trong những gia đình tiên phong trong việc làm giàu từ mô hình kinh tế vườn rừng và trở thành tấm gương điển hình được nhiều hộ gia đình trong xã học tập, noi theo, từ đó góp phần phát triển nền kinh tế của địa phương.

DƯƠNG KIM

Mùa thu hoạch cà phê ở Gia Lai: Năng suất giảm, giá nhân công tăng cao

Nguồn tin: Báo Gia Lai

Người dân khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai đang bước vào vụ thu hoạch cà phê với tâm trạng kém vui. Nguyên nhân do năng suất cà phê vụ này giảm mạnh, nhân công khan hiếm trong khi giá mặt hàng này vẫn giữ nguyên như năm ngoái.

Năng suất giảm mạnh

Theo Sở Nông nghiệp và PTNT, toàn tỉnh hiện có trên 97.000 ha cà phê; trong đó, diện tích đang trong giai đoạn kinh doanh khoảng 83.148 ha, còn lại đang trong giai đoạn kiến thiết cơ bản và tái canh. Diện tích cà phê tập trung chủ yếu ở các huyện như: Ia Grai, Chư Prông, Chư Păh, Đak Đoa, Chư Sê, Mang Yang. Dù chỉ mới thu hoạch được khoảng 40% diện tích nhưng phần lớn người dân đều cho rằng, năng suất cà phê năm nay giảm khá mạnh so với niên vụ trước.

Người dân thu hoạch cà phê tại xã Ia Phìn (huyện Chư Prông). Ảnh: Nguyễn Diệp

Do diễn biến thời tiết trong niên vụ này gặp nhiều bất lợi đã gây ảnh hưởng lớn đến năng suất cà phê của gia đình ông Nguyễn Văn Thành (thôn Tân An, xã Ia Sao, huyện Ia Grai). Ông Thành buồn rầu nói: “Gia đình tôi trồng 1 ha cà phê và nhận khoán thêm 2 ha của Công ty Cà phê Ia Sao 2. Dù mới thu hoạch được gần một nửa diện tích nhưng dự kiến sản lượng cà phê năm nay giảm hơn 30% so với niên vụ trước. Thời tiết năm nay rất thất thường, mùa mưa đến muộn, lượng mưa thấp đã gây khó khăn trong việc chăm sóc, bón phân dẫn đến cây ra hoa đậu quả ít. Năm ngoái, trung bình mỗi héc ta, tôi thu được 18-20 tấn cà phê tươi thì năm nay chỉ thu được khoảng 12-13 tấn. Với mức giá hiện tại từ 31 ngàn đồng đến 33 ngàn đồng/kg cà phê nhân, sau khi trừ chi phí đầu tư, nộp sản lượng cho Công ty, gia đình không còn lãi bao nhiêu”. Cũng theo ông Thành, rất nhiều vườn cà phê trong vùng năng suất còn đạt thấp hơn, thu không đủ bù đắp chi phí đầu tư. Chính vì thế, không khí thu hoạch cà phê vụ này khá ảm đạm.

Tương tự, bà Nguyễn Thị Thu (thôn Hoàng Ân, xã Ia Phìn, huyện Chư Prông) cho hay: “Trong giai đoạn cà phê ra hoa và nuôi quả, lượng mưa rất ít. Cơn bão số 9 vừa rồi gây mưa lớn và gió mạnh cũng làm vườn cây rụng quả rất nhiều. Vì vậy, năng suất cà phê năm nay giảm rất mạnh. Dự kiến, 2 ha cà phê của gia đình tôi vụ này chỉ thu được khoảng 15 tấn tươi, giảm khoảng 40% sản lượng so với vụ trước. Không riêng gì gia đình tôi mà hầu hết các vườn cà phê trong khu vực này cũng chung cảnh ngộ. Với mức giá cà phê như hiện tại, nhiều hộ không những không có lãi mà còn lỗ vốn”.

Cà phê mất mùa không chỉ xảy ra đối với diện tích của người dân mà cả với các công ty thuộc Tổng Công ty Cà phê Việt Nam đứng chân trên địa bàn tỉnh. Ông Vũ Văn Đại-Giám đốc Công ty Cà phê Ia Sao 2-cho biết: “Công ty có 464 ha giao khoán cho người dân sản xuất, hiện đã thu hoạch được khoảng 40% diện tích. Do ảnh hưởng của nhiều yếu tố thời tiết như mùa mưa đến muộn, mưa ít, ảnh hưởng của bão số 9… đã khiến năng suất cà phê năm nay giảm mạnh so với niên vụ trước. Bên cạnh đó, nhiều diện tích cà phê của Công ty đã già cỗi, xuống cấp cũng ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất. Dự kiến, niên vụ cà phê 2020-2021, tổng sản lượng của Công ty chỉ đạt khoảng 6.000 tấn cà phê tươi, giảm 20% so với vụ trước”.

Ông Đào Lân Hưng-Phó Chủ tịch UBND huyện Ia Grai-thông tin: “Do ảnh hưởng nhiều yếu tố bất lợi của thời tiết nên một số vùng trồng cà phê trên địa bàn huyện năng suất giảm so với năm ngoái. Tuy nhiên, cũng có một số khu vực người dân mạnh dạn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất theo tiêu chuẩn 4C và UTZ, áp dụng công nghệ tưới nước nhỏ giọt… thì năng suất vẫn đạt cao. Thời gian tới, huyện sẽ chỉ đạo ngành Nông nghiệp, chính quyền xã, thị trấn đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân áp dụng các tiến bộ của khoa học kỹ thuật vào sản xuất cà phê nói riêng và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn nói chung nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu”.

Khan hiếm nhân công thu hoạch

Tình trạng khan hiếm nhân công thu hoạch cũng đang là vấn đề đau đầu của không ít hộ trồng cà phê trên địa bàn tỉnh. Những năm trước, mỗi khi đến mùa thu hoạch, hàng ngàn lao động từ các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Quảng Ngãi... lại đổ về Gia Lai nhận hái khoán cà phê. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, các khu công nghiệp ở những tỉnh này mở ra đã thu hút nguồn lao động tại chỗ, cộng với tình trạng không ít người dân Gia Lai đi các tỉnh, thành làm việc khiến các chủ vườn “đỏ mắt” tìm nhân công hái cà phê.

Năng suất giảm mạnh, nhân công thu hoạch khan hiếm khiến các hộ trồng cà phê trên địa bàn tỉnh kém vui. Ảnh: Đức Thụy

Bà Thu cho biết: “Giờ khó tìm nhân công hái cà phê lắm. Tôi thuê khoán với mức 900 ngàn đồng/tấn, cao hơn 500 ngàn đồng/tấn so với năm ngoái mà tìm không ra người. Nhiều nhân công đến nhận, đi dạo một vòng thấy cà phê ít quả quá lại bỏ đi vì sợ ngày công đạt thấp. Nhìn cà phê chín rụng đầy gốc mà thấy xót, nếu thu hoạch không kịp sẽ ảnh hưởng đến việc chăm sóc cũng như năng suất của vườn cây trong vụ tới”.

Ông Thái Như Hiệp-Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp: Năm nay, do dịch Covid-19 nên hoạt động xuất khẩu cà phê bị ảnh hưởng nặng. Dịch chưa biết khi nào sẽ hết nên hoạt động xuất khẩu sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng và mức giá cà phê dự báo sẽ không tăng trong thời gian tới mà chỉ dao động quanh mức 34 ngàn đồng/kg nhân.

Nhân công khan hiếm nên nhóm của anh Kpuih Thế (thôn Plei Thơ Ga A, xã Chư Don, huyện Chư Pưh) gồm 10 người đến huyện Chư Prông hái cà phê thuê hơn 10 ngày nay khá “đắt hàng”.

Anh Thế cho hay: “Những ngày qua có nhiều người gọi điện, thậm chí tìm đến để thuê nhưng anh em chúng tôi đã nhận hái cho các hộ quen biết từ vụ trước. Nhóm nhận hái khoán với mức 900 ngàn đồng/tấn. Tùy vườn cà phê, nếu sai quả thì mỗi ngày nhóm hái được khoảng 2,5 tấn tươi, chia đều cho mỗi người được hơn 200 ngàn đồng. Số tiền này góp phần cải thiện đáng kể nguồn thu nhập của gia đình. Hái xong chỗ này, chúng tôi đi chỗ quen khác, khi nào hết mùa cà phê mới về nhà”.

Năng suất cà phê giảm, giá nhân công thu hoạch tăng trong khi giá bán giữ nguyên khiến người trồng không có lời, thậm chí lỗ vốn. Trao đổi với P.V, ông Lưu Trung Nghĩa-Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-cho biết: “Năng suất cà phê năm nay giảm, nguyên nhân do nắng hạn kéo dài dẫn đến vườn cây bị suy kiệt, kém phát triển. Cùng với đó, giá cà phê những năm qua khá bấp bênh, người dân gặp khó nên sức đầu tư chăm sóc vườn cây cũng giảm, dẫn đến năng suất không được như ý. Trong những năm tới, bên cạnh việc tiếp tục giữ ổn định diện tích, tỉnh sẽ tập trung tái canh cà phê, sử dụng các giống có năng suất, chất lượng cao, đẩy mạnh đầu tư thâm canh nhằm nâng cao năng suất. Đặc biệt, ngành Nông nghiệp sẽ cùng với chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền người dân áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất như: sử dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước, xây dựng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ, chế biến sâu các sản phẩm cà phê...; định hướng người dân sản xuất theo các tiêu chuẩn 4C, UTZ, VietGAP để cung cấp cho những doanh nghiệp xuất khẩu trong và ngoài tỉnh. Đồng thời, xây dựng chỉ dẫn địa lý cà phê Gia Lai để rộng cửa xuất khẩu sang thị trường châu Âu”.

NGUYỄN DIỆP-QUANG TẤN

Phòng chống Bệnh khảm lá mì: Tây Ninh với những tín hiệu tích cực

Nguồn tin: Báo Tây Ninh