Hiến kế giúp cây trồng vượt ‘stress mặn’

Nguồn tin:  Báo Vĩnh Long

Trong bối cảnh hạn mặn khốc liệt đang diễn ra tại ĐBSCL, Khoa Nông nghiệp (ĐH Cần Thơ) vừa tổ chức hội thảo nhằm đề xuất các giải pháp ứng phó cho cây trồng và vật nuôi. Riêng đối với cây trồng, các nhà khoa học cho rằng, cần phải biết mặn gây tổn thương cho cây như thế nào để từ đó tìm ra những biện pháp hạn chế tác hại của nó.

Một nông dân ở Giồng Trôm (Bến Tre) đành cắt lúa nhiễm mặn cho… bò ăn.

Phòng chống tác hại của mặn cho lúa

GS. TS. Nguyễn Bảo Vệ- nguyên Trưởng Khoa Nông nghiệp (ĐH Cần Thơ) cho rằng, tác hại của mặn trên cây trồng có thể được xếp vào 3 nhóm chính: cây trồng không hút được nước; không hấp thụ được dưỡng chất và bị ngộ độc trong điều kiện bị “stress mặn”.

Riêng đối với vụ lúa Hè Thu sắp tới, để đề phòng tác hại của mặn gây ra trước tình trạng hạn, mặn và thời tiết nóng như hiện nay, nhà khoa học khuyến cáo cần thực hiện nghiêm túc khuyến cáo của địa phương về thời điểm xuống giống. Đồng thời, có thể sử dụng các giống lúa ngắn ngày chịu mặn như OM5451, OM2517, OM6976, OM6162, OM9921, GKG1, OM6677.

Đồng thời, cần chuẩn bị đất trồng với 6 bước kỹ thuật như: làm đất, bón vôi, ngâm nước ruộng, đánh rãnh phèn, cường sức hạt giống và áp dụng kỹ thuật “sạ nước”.

Theo đó, cần cày hoặc xới đất ngay sau khi thu hoạch lúa Đông Xuân để cắt mao dẫn phèn, phân hủy rơm rạ, hạn chế sâu bệnh, có thời gian phơi ải đất... Trước khi xuống giống khoảng 2 tuần, bón vôi đều khắp ruộng để đuổi mặn, hạ phèn (từ 30- 50kg loại “đá vôi nung”/công 1.000m2).

Sau khi bón vôi, đưa nước vào ngâm ruộng tối thiểu khoảng 2 tuần để độc chất mặn và phèn đi ra dung dịch đất. Xả bỏ nước ruộng cạn đến đáy rãnh phèn, vì ở thời điểm này độc chất phèn và mặn trong dung dịch đất rất cao. Theo đó, cần đánh nhiều rãnh phèn trong ruộng (rộng 20cm và sâu 20cm, các rãnh cách nhau 6m).

Bên cạnh, để tăng sức chống chịu của hạt giống với điều kiện bất lợi của môi trường khi ở trên đồng, có thể bổ sung chất điều hòa sinh trưởng thực vật brassinolide lúc ngâm ủ giống.

Nếu đất canh tác không được bằng phẳng, nên áp dụng kỹ thuật “sạ nước” để hạn chế tác hại của nắng nóng gây luộc giống hay quéo mộng. Sạ nước khác với sạ ngầm, để áp dụng thành công phải thực hiện đúng kỹ thuật từ cách ủ giống, làm đất và giữ mực nước ruộng lúc sạ.

Hạn chế tác hại của mặn trên vườn cây ăn trái

Theo PGS.TS. Lê Vĩnh Thúc- Bộ môn Khoa học Cây trồng (ĐH Cần Thơ), mức độ thiệt hại do mặn có mối quan hệ với khả năng chịu mặn của cây.

Theo đó, cần rửa mặn, hạn chế bốc thoát hơi nước, sử dụng các khoáng như canxi, kali để giảm ảnh hưởng của mặn lên cây trồng. Đề cập giải pháp sử dụng nước mặn tưới cho một số cây trồng phù hợp, ông lưu ý thời gian và cách tưới ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

Vườn cây ăn trái ở xã Thanh Bình (Vũng Liêm) bị ảnh hưởng mặn.

GS. TS. Nguyễn Bảo Vệ lưu ý liếp vườn ở những vùng đất nhiễm mặn phải rộng và trồng cách xa bờ mương để ít bị thiệt hại khi mương vườn bị mặn.

Ngay cả việc trồng giống cây ăn trái chịu mặn giỏi cũng không nên đưa nước mặn vô mương vườn, vì nước mặn thấm vô 2 bên bờ liếp mao dẫn lên mặt liếp, nước bốc hơi mặn sắc lại làm độ mặn trong đất tăng lên gấp nhiều lần gây hại cây trồng và làm đất bị mặn nhiều năm sau đó.

Để phòng chống mặn cho vườn cây ăn trái, cần gia cố cống đập, bờ bao ngăn mặn. Bên cạnh, trong mương vườn trữ nước ngọt lúc nào cũng đầy. Mặt khác, kiểm tra độ mặn thường xuyên trong thời gian lấy nước ngọt vì độ mặn trong sông, rạch luôn thay đổi nhất là thời điểm nước “đứng lớn”.

Một gia đình ở xã Thanh Bình trang bị túi trữ nước ngọt dung tích lớn cho sản xuất, sinh hoạt.

Đồng thời, có 3 nơi thất thoát nước trong vườn cây ăn trái là mương, mặt liếp và mặt lá cây mà nhà vườn cần biết để ngăn chặn thất thoát nước như làm sạch cỏ mặt liếp; diệt lục bình, bèo, cỏ dại trong mương; phủ ny lông hay rơm rạ, lá dừa, lá mía lên mặt liếp, mặt ao… Cùng với đó, tỉa bỏ những lá nằm khuất trong tán để giảm thất thoát nước.

Trường hợp vườn cây ăn trái bị mặn, “tai nạn” này không những gây tổn thương trước mắt cho cây mà “di chứng” làm cho đất xấu đi nhiều năm sau đó.

Do đó, nhà vườn “cần làm ngay” những biện pháp như: tỉa bỏ bớt cành lá, bông, trái nhất là đọt non nhằm làm giảm thoát hơi nước và giảm tiêu hao dinh dưỡng; che phủ mặt liếp bằng rơm rạ, lá dừa… hay màng phủ nông nghiệp; phun các chế phẩm có hormone brassinolide hay humic acid để tăng khả năng chịu mặn; phun phân KNO3 qua lá với nồng độ là 10 g/L để cung cấp dinh dưỡng.

Sau mùa hạn mặn, cần bón phân cho vườn cây khi có nước ngọt. Theo đó, xới nhẹ lớp đất mặt và dùng nước sông rạch hay nước mưa để rửa mặn. Theo đó, nên bón phân có canxi như phân vôi, thạch cao hoặc phân Đầu Trâu mặn- phèn.

GS. TS. Nguyễn Bảo Vệ

Ở ĐBSCL, mặn ngọt là sự tranh chấp ngày đêm, nước ngọt về yếu thì mặn xâm nhập. Đối với hạn mặn năm nay, ngành nông nghiệp đã có những kịch bản ứng phó và thật ra người dân ở những vùng “có áp lực mặn” đã hiểu và chủ động hơn.

Đối với những khu vực canh tác không chịu được mặn, nông dân cần theo dõi dự báo mặn xâm nhập, canh triều và đo mặn để lấy nước ngọt. Còn trong trường hợp mặn xâm nhập, cần có cách xử lý để giúp cây trồng chống chịu (sao cho cây trồng có thể uống được nước ngọt, lấy được dưỡng chất, hóa giải độc tố…).

Qua đợt mặn, phải rửa- đuổi mặn ngay tránh “di chứng” ảnh hưởng nhiều năm. Về lâu dài, Chính phủ nên có thương lượng với các nước thượng nguồn sông Mekong xả đập thủy điện. Đồng thời, coi lại kỹ thuật canh tác mùa nắng ở ĐBSCL, phân bố lại cây trồng ở các tỉnh; trong đó, hạn chế cây trồng sử dụng nhiều nước ngọt trong mùa nắng hạn.

Bài, ảnh: SÔNG HẬU

Sản xuất rau ứng dụng công nghệ cao - ‘Chìa khóa’ thay đổi tư duy sản xuất

Nguồn tin:  Báo Long An

Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (ƯDCNC) hướng đến nông nghiệp sạch là một trong những nhiệm vụ ưu tiên trong Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Long An. Xác định mục tiêu trên, thời gian qua, tỉnh phát triển trên 2.000ha rau ƯDCNC và nhiều mô hình được nhân rộng, thay đổi tập quán sản xuất của người dân.

1. Tại Cần Đước, Chương trình Phát triển nông nghiệp ƯDCNC mang lại nhiều kết quả phấn khởi, nhất là qua công tác tuyên truyền đã góp phần chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân; có nhiều mô hình hiệu quả cao, tạo sức lan tỏa, niềm tin cho người dân. Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện - Nguyễn Hồng Chương cho biết: “Nhiều hộ sau khi tham quan, học tập đã tự đầu tư xây dựng nhà lưới, hệ thống tưới tiết kiệm, ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ từ khâu gieo cấy, bón phân, phun thuốc, thu hoạch, sử dụng phân hữu cơ thay thế dần phân hóa học,…; bước đầu sản xuất theo chuỗi thực phẩm an toàn, nhiều hợp đồng cung ứng sản phẩm sạch cho các nhà phân phối trong và ngoài tỉnh được thực hiện; sản phẩm của người dân được nâng cao cả về số lượng lẫn chất lượng. Đến nay, huyện chủ động triển khai 2 mô hình trình diễn nhà lưới kết hợp hệ thống tưới tiết kiệm và có 495ha đã ƯDCNC trong sản xuất rau, đạt 70,71% kế hoạch”.

Sản xuất rau công nghệ cao tăng thu nhập cho người dân

“Đến nay, huyện có 19 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, trong đó có 6 HTX chuyên canh rau, 6/6 HTX được cấp giấy chứng nhận VietGAP với diện tích 27,35ha; 5 tổ hợp tác trồng rau ƯDCNC và 1 liên hiệp HTX Cần Đước. Bên cạnh đó, huyện đã củng cố và xây dựng được 3 chuỗi rau an toàn hoạt động hiệu quả: HTX Rau an toàn Phước Hòa, HTX Dịch vụ nông nghiệp Thuận Giàu, HTX Rau an toàn Mười Hai, cung ứng cho thị trường TP.HCM, với tổng doanh thu gần 25 tỉ đồng/năm, lợi nhuận 2,5 tỉ đồng/năm” - ông Chương chia sẻ thêm.

Năm 2019, HTX Rau an toàn Mười Hai (xã Long Khê) được chọn làm HTX điểm của tỉnh thuộc Đề án Phát triển sản xuất nông nghiệp ƯDCNC gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Giám đốc HTX Rau an toàn Mười Hai - Lê Văn Giấy thông tin: “Đến nay, HTX có 31 thành viên với quy mô sản xuất 10ha rau ƯDCNC. HTX đang tiến hành đăng ký nhãn hiệu hàng hóa và tham gia thực hiện Đề án OCOP (mỗi làng một sản phẩm) của huyện với cây cải bẹ xanh là mặt hàng chủ lực và đa dạng hóa sản phẩm (bột rau) nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường và chủ động được đầu ra sản phẩm rau của HTX”. Theo ông Giấy, thực hiện mô hình kinh tế tập thể mang lại nhiều thuận lợi cho nông dân từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên hiện nay, nông dân còn gặp một số khó khăn nên địa phương tăng cường tổ chức các lớp tập huấn chuyên môn, kỹ thuật cho HTX, tổ hợp tác; tiếp tục mời gọi các doanh nghiệp trong và ngoài địa phương đầu tư vào lĩnh vực sản xuất rau theo hướng CNC.

Chủ tịch UBND huyện Cần Đước - Huỳnh Văn Quang Hùng cho biết: “Phấn đấu năm 2020, toàn huyện có 700ha rau được trồng theo quy trình ƯDCNC, từng bước nâng cao sản lượng, chất lượng, hướng đến nền nông nghiệp an toàn, bền vững. Năm 2020, huyện tiếp tục xây dựng 3 mô hình điểm diện tích 0,2ha/mô hình, tại 3 xã: Tân Trạch, Mỹ Lệ, Phước Vân; đồng thời, tổ chức nhân rộng mô hình với 205ha, tập trung tại các xã: Long Khê, Long Trạch, Long Hòa, Phước Vân, Tân Trạch, Mỹ Lệ. Thông qua các danh mục đã được phê duyệt và thực hiện kế hoạch đầu tư, hỗ trợ trang thiết bị, huyện đã thi công các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất vùng rau với kinh phí trên 21,4 tỉ đồng; thực hiện 18 công trình điện với kinh phí trên 19 tỉ đồng và trong năm nay tiếp tục thi công 14 công trình điện trung, hạ áp có giá trị 7,4 tỉ đồng. Ngoài ra, huyện đầu tư nhiều công trình đường giao thông nông thôn, đường liên xã, từng bước đáp ứng yêu cầu ứng dụng cơ giới hóa, vận chuyển hàng hóa được thuận lợi”.

2. Thời gian qua, huyện Cần Giuộc triển khai thực hiện Đề án Phát triển sản xuất nông nghiệp ƯDCNC gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp đạt nhiều kết quả phấn khởi. Người dân dần thay đổi tập quán canh tác, có ý thức trong việc sử dụng phân hữu cơ, xây dựng hệ thống tưới tự động, thuốc trừ sâu sinh học, sử dụng nhà màng, nhà lưới, sản phẩm làm ra có chất lượng hơn, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp ƯDCNC đã mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế, từng bước hình thành các vùng sản xuất hàng hóa cho năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao. Tính đến nay, huyện có khoảng 960ha trồng rau ƯDCNC, đạt 96% so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2015-2020, trong đó có 44ha trồng rau trong nhà lưới, nhà màng, 775ha trồng rau sử dụng phân hữu cơ.

Sản xuất rau công nghệ cao tăng thu nhập cho người dân

Nông nghiệp ƯDCNC được xem như là hướng đi đúng đắn trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, tạo ra những sản phẩm an toàn, chất lượng. Đây là điều kiện tiên quyết để phát triển sản xuất nông nghiệp, nhất là sản xuất trong thời đại khoa học - kỹ thuật tiên tiến đòi hỏi phải ứng dụng các công nghệ mới phục vụ sản xuất. Giám đốc HTX Phước Thịnh (xã Phước Hậu) - Đặng Duy Dũng cho biết: “HTX hoạt động theo hướng đa năng, đa nghề, trực tiếp cung cấp các dịch vụ nông nghiệp, trang thiết bị, tổ chức sản xuất cho thành viên. HTX còn là nơi tập kết các sản phẩm rau sau thu hoạch, tiến hành sơ chế, làm sạch rau và đóng gói. Qua 7 năm đi vào hoạt động, HTX đang có 60 thành viên, sản xuất rau CNC theo hướng an toàn trên diện tích 30ha, trong đó có 7,2ha rau đạt chuẩn VietGAP với các tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường”.

“Để phát huy hiệu quả sản xuất, ngay từ khi thành lập, HTX đã phát triển theo hướng hiện đại, tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện về an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, bảo đảm tạo ra những sản phẩm chất lượng cao để phục vụ thị trường” - ông Dũng cho biết thêm.

Không chỉ mang lại lợi ích cho thành viên, HTX Phước Thịnh còn là "điểm tựa" sản xuất cho hơn 80 hộ dân liên kết trên địa bàn. Bên cạnh hỗ trợ về kỹ thuật, tổ chức sản xuất, HTX còn cung cấp phân bón, trang thiết bị phục vụ sản xuất với giá thành hợp lý, có hỗ trợ trả chậm cho các hộ dân. Bà Trần Thị Mười, ngụ xã Phước Hậu, vui mừng nói: “Thay vì lạm dụng thuốc trừ sâu, phân bón như trước, hiện các thành viên HTX đã nắm chắc các nguyên tắc phòng trừ dịch hại an toàn, biết cách sử dụng thiên địch, thuốc trừ sâu sinh học chế từ tỏi, ớt,… để trừ sâu, bệnh, vừa gia tăng giá trị kinh tế, vừa góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm. Sản xuất rau hữu cơ bảo vệ môi trường, trồng rau trong nhà màng, nhà lưới, nhà kính, sản xuất rau theo phương pháp thủy canh,... đang là định hướng phát triển xuyên suốt của địa phương trong những năm qua. Trong quá trình thực hiện, các HTX là một trong những đầu tàu dẫn dắt nông dân”.

Cùng với HTX Phước Thịnh, trên địa bàn huyện Cần Giuộc đang hình thành hàng loạt HTX, tổ hợp tác phát triển trong lĩnh vực trồng rau an toàn. Theo số liệu thống kê, toàn huyện hiện có 16 HTX, 1 liên hiệp HTX, 22 tổ hợp tác, nhóm nông hộ chuyên sản xuất rau an toàn, với trên 730 nông dân tham gia; trên 1.800ha chuyên canh rau màu, trong đó có 341ha sản xuất rau an toàn. Thực hiện Chương trình nông nghiệp ƯDCNC, huyện đã có 6 HTX được cấp giấy chứng nhận VietGAP.Sự ra đời của các HTX cũng là “chìa khóa” thay đổi tư duy sản xuất của người dân tại các địa phương trên địa bàn huyện. Qua đó, tạo nên sức bật cho các sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân. “Nhờ áp dụng sản xuất theo quy trình VietGAP, 100% thành viên HTX đã chuyển từ sản xuất nhỏ, canh tác lạc hậu sang sản xuất tập trung, xây dựng các vùng rau chuyên canh, ứng dụng khoa học - kỹ thuật hiện đại để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm” - ông Dũng nói./.

Huỳnh Phong - Kim Thoa

Người âm thầm nhân giống cây ăn quả đặc sản

Nguồn tin: Báo Ninh Bình

Chẳng ai ngờ giữa vùng núi thôn 12, xã Đông Sơn, thành phố Tam Điệp (tỉnh Ninh Bình) lại có một khu sản xuất giống cây ăn quả quy mô lớn với hàng nghìn cây giống đầu dòng của hàng chục loại cây ăn quả đặc sản như vậy. Chủ nhân của nó là kỹ sư Lê Thị Thiện, nguyên cán bộ kỹ thuật đầu tiên của Trung tâm Nghiên cứu thực nghiệm rau hoa quả Gia Lâm (một trong những đơn vị hàng đầu trong hoạt động nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao công nghệ về giống cây ăn quả ở Việt Nam).

Bà Thiện say sưa với công việc ghép cây ăn quả.

Tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp I, bà Lê Thị Thiện đầu quân cho Trung tâm nghiên cứu thực nghiệm rau hoa quả Gia Lâm (thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) từ những ngày đầu mới thành lập, khi mà ngành cây ăn quả chưa thực sự được chú trọng. Trải qua bao thăng trầm, gắn bó gần như nửa cuộc đời với công việc chọn lọc, nhân tạo giống cây ăn quả.

Các kỹ thuật như ghép cành, ghép mắt, ghép chắp và ghép quả trên cây có múi với bà Thiện giờ như là một bản năng. Yêu nghề, tâm huyết với nghề, năm 2014, sau khi nghỉ hưu, bà quyết định chọn vùng đồi núi hoang vu xã Đông Sơn để tiếp tục thực hiện niềm đam mê của mình. Hơn 2 ha đất núi đá khô cằn, bà Thiện cùng gia đình đã phải bỏ biết bao công sức để cải tạo, sau đó di chuyển hàng nghìn cây giống đầu dòng của các loại cây ăn quả đặc sản khắp các vùng miền về đây để thuần dưỡng sau đó lấy mắt ghép để nhân giống.

Tâm sự với chúng tôi, bà Thiện chia sẻ: Nhà ở Gia Lâm, Hà Nội nhưng ở đó đất chật, người đông nên bà đã quyết định rời về Tam Điệp. Mới đầu bà cũng hơi lo vì vùng này đất đai không được màu mỡ, khí hậu cũng có phần khắc nghiệt.

Trong khi đó, các loại cây ăn quả thường yêu cầu chế độ dinh dưỡng cao, hơn nữa, thời tiết khí hậu ở thời kỳ ra hoa, đậu trái sẽ tác động rất lớn đến năng suất, sản lượng quả. Tuy nhiên, thật kỳ diệu là tất cả các giống cây ăn quả mà bà đưa về đây chỉ sau vài năm đã cho sản phẩm với năng suất và chất lượng rất tốt, thậm chí có những loại quả ngon hơn cả khi được trồng ở nơi được coi là khởi nguồn của nó.

Được biết, đến nay mỗi năm gia đình bà Thiện có thể sản xuất và cung ứng ra thị trường gần 10 vạn cây ăn quả đặc sản các loại. Chủ yếu là cam, bưởi, ổi, nhãn, xoài, hồng xiêm, mít, táo, bơ...

Trong đó, có khá nhiều giống cây ăn quả mới, năng suất chất lượng cao như: bưởi diễn tôm vàng, bưởi diễn tôm xanh; nhãn muộn - giống nhãn ngon nhất miền Bắc, tỷ lệ ra hoa và đậu quả cao hơn hẳn những giống nhãn thường, thời gian cho thu hoạch kéo dài từ giữa tháng 8 đến cuối tháng 9 hàng năm, khi các giống nhãn khác đã thu hoạch hết; cam cara – giống cam không hạt, quả to, ruột đỏ, mọng nước, vị ngọt dịu; cam Quỳ Hợp, cam Quảng Yên, 2 giống cam đặc sản nổi tiếng thơm ngon của Nghệ An và Hà Tĩnh…

Để đảm bảo chất lượng các loại cây giống làm ra, bà Thiện luôn tỉ mỉ trong từng khâu sản xuất. Bao gồm các khâu gieo ươm cây gốc ghép, lựa chọn những hạt mẩy đều, xử lý triệt để mầm bệnh trước khi gieo và tiến hành chăm sóc đúng yêu cầu kỹ thuật. Mắt ghép cũng được lấy từ các cành bánh tẻ sạch bệnh, ở giữa tán cây mẹ thường xuyên cho năng suất, chất lượng cao. Ngoài ra, bà Thiện cũng thường xuyên giữ mối liên hệ chặt chẽ với các nhà khoa học của Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. Qua đó, cập nhật các tiến bộ kỹ thuật mới, áp dụng sớm vào sản xuất tại vườn nhà.

Bằng những cách làm này, từ nhiều năm nay, mọi loại cây giống của gia đình bà khi xuất vườn đều đảm bảo mập khoẻ, sạch bệnh; sản xuất đến đâu được các nhà vườn và thương lái mua hết đến đó, lợi nhuận mỗi năm đạt hàng trăm triệu đồng.

Nói về việc phát triển cây ăn quả ở Ninh Bình nói chung và ở Tam Điệp nói riêng, bà Thiện cho rằng: Tất cả là do con người. Kỹ thuật chăm bón, giống chính là yếu tố quyết định đến năng suất và chất lượng quả, thổ nhưỡng, khí hậu chỉ là một trong những yếu tố thành phần. Thực tế đã chứng minh, cam, bưởi diễn, hay ổi được trồng ở Tam Điệp cho chất lượng quả không thua kém gì, thậm chí ngon hơn trồng ở Hà Nội.

Do vậy, phát triển cây ăn quả ở Ninh Bình là hoàn toàn khả thi. Quan trọng là người nông dân phải cần mẫn, nắm vững kỹ thuật chăm sóc, đưa vào các giống cây ăn quả mới có giá trị cao, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng vào sản xuất.

Bài, ảnh: Hà Phương

Cơ hội về vùng nguyên liệu thanh long

Nguồn tin: Báo Bình Thuận

Tròn 1 năm trước, sự kiện UBND tỉnh Bình Thuận ký Bản thỏa thuận ghi nhớ hợp tác đầu tư với Công ty cổ phần Nafoods Group (công ty) về phát triển vùng nguyên liệu thanh long đỏ và trắng an toàn, hữu cơ phục vụ xuất khẩu quả tươi và chế biến, bắt đầu mở ra những tia hy vọng mới cho Bình Thuận…

Kết quả sau 1 năm

Theo nội dung thỏa thuận vào tháng 3/2019, UBND tỉnh và công ty thống nhất xây dựng và phát triển vùng nguyên liệu cây thanh long an toàn, hữu cơ tại tỉnh theo chuỗi giá trị với quy mô diện tích tối thiểu 10.000 ha, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 2.000 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ năm 2019 – 2023.

Đến thời điểm này, Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết, 2 bên đã bước đầu xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ thanh long theo tiêu chuẩn GlobalGAP. Dù kết quả chưa như mong đợi, nhưng ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty cho biết: Công ty hỗ trợ không hoàn lại toàn bộ chi phí đào tạo chứng nhận sản xuất thanh long GlobalGAP với hộ, HTX thanh long tại tỉnh với diện tích 158 ha. Đồng thời, tiến hành thử nghiệm lần 3 về bảo quản thanh long, với mục tiêu bảo quản được 60 ngày để xuất khẩu vào thị trường xa hơn, nhằm nâng cao giá trị của trái thanh long. Song song, phối hợp với Viện Cây ăn quả miền Nam nghiên cứu, tìm kiếm những giống thanh long mới, có tính năng nổi trội như kháng bệnh và có giá trị cao hơn giống thanh long đang canh tác. Đặc biệt, hiện công ty đang hợp tác với Công ty TNHH XNK Đông Nam Việt (Khu công nghiệp Phan Thiết) để sử dụng nhà đóng gói, sơ chế thanh long với diện tích nhà kho 6.800 m2, năng lực sơ chế 200 tấn/ngày. Kho lạnh này có sức chứa 400 tấn và đang thực hiện các thủ tục để thành lập chi nhánh tại Bình Thuận.

Tỉnh tiếp tục hỗ trợ

Từ sau ký kết đến nay, phía UBND tỉnh đã hỗ trợ công ty xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm thanh long giai đoạn 1 với quy mô 158 ha/ 22 hộ sản xuất tại các huyện Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Bắc Bình và Tuy Phong. Trong đó, điển hình như HTX Hồng Sơn, HTX Thuận Hòa, HTX Bắc Bình và Trang trại Hào Hùng, Trịnh Anh. Tỉnh cũng phối hợp, hỗ trợ công ty khảo sát 200 - 500 ha đất để đầu tư xây dựng mô hình sản xuất thanh long theo hướng công nghệ cao. Trong đó, giới thiệu và hướng dẫn công ty khảo sát vị trí đất tại Khu sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thanh long, với quy mô 32,3 ha tại xã Hàm Minh, Hàm Thuận Nam. Tuy nhiên, công ty cho rằng diện tích này nhỏ lẻ, không tập trung nên không thực hiện đầu tư. Phía Sở Nông nghiệp và PTNT cũng rà soát quỹ đất trồng rừng sản xuất không hiệu quả và diện tích đất lâm nghiệp điều chỉnh đưa ra ngoài quy hoạch 3 loại rừng, tiếp tục phối hợp với các địa phương rà soát quỹ đất để tổng hợp, thông tin để công ty xây dựng kế hoạch khảo sát, xác định quỹ đất và lập dự án đầu tư.

UBND tỉnh đánh giá, việc hợp tác vẫn còn một số hạn chế, khó khăn, như phối hợp chưa đồng bộ, việc giải quyết vấn đề đất đai chưa có kết quả tốt. Với Nafoods Group, sản lượng mua thanh long còn thấp, do chỉ mới mua thử nghiệm từ tháng 5 - 9/2019 được hơn 2.000 tấn… Theo nội dung làm việc với Công ty Nafoods Group mới đây, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Huỳnh Thanh Cảnh đã đề nghị 2 bên cần có kế hoạch triển khai các công việc tiếp theo. Trong đó, công ty cần sớm nghiên cứu các chính sách hỗ trợ để đầu tư kho lạnh trữ hàng hóa, phòng khi thị trường thanh long biến động. Tiếp tục phối hợp với tỉnh khảo sát xác định quỹ đất và sớm xây dựng nhà máy chế biến các sản phẩm từ trái thanh long trên địa bàn tỉnh. Liên quan đến việc phát triển vùng sản xuất thanh long công nghệ cao theo quy mô đề ra, lãnh đạo tỉnh đề nghị công ty phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan xác định lộ trình, khả năng triển khai trong năm 2020. Nhất là tiếp tục phối hợp tổ chức đào tạo và chuyển giao kỹ thuật GlobalGAP, kỹ thuật trồng và quản lý dịch bệnh… cho các hộ sản xuất thanh long trên địa bàn tỉnh. Song song, xây dựng kế hoạch thu mua thanh long của HTX trong chuỗi liên kết để xuất khẩu. Những kết quả và tiến độ hợp tác giữa tỉnh và công ty, chắc chắn sẽ mở ra cơ hội vùng nguyên liệu thanh long của tỉnh. Trước mắt là cơ hội cho hơn 10.000 ha thanh long VietGAP, Global GAP đã sẵn có…

Diện tích thanh long của tỉnh hiện trên 30.000 ha, sản lượng trên 600.000 tấn. Trong đó, toàn tỉnh hiện có 10.342 ha thanh long được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP; ngoài ra còn có 262 ha được cấp chứng nhận GlobalGAP.

KIỀU HẰNG

Lâm Đồng: Nhiều nông hộ chuyển qua trồng nông sản

Nguồn tin: Báo Lâm Đồng

Để thích ứng với tình hình thị trường, nhiều nông dân trồng hoa đã chuyển một phần diện tích sang trồng nông sản ngắn ngày.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng cho hay: Do ảnh hưởng từ thị trường và dịch bệnh thời gian qua, các loại nông sản như ớt chuông, cà chua, khoai tây, tỏi... có thời điểm bị ùn ứ, xuất khẩu chậm. Tuy nhiên, người dân Đà Lạt và các huyện lân cận đã linh động chuyển sang trồng các loại nông sản tiêu dùng hằng ngày.

Ngoài ra, tại các vùng chuyên canh trồng hoa tại Đà Lạt đang gặp khó khăn dịp lễ 14/2 và 8/3 nên nhiều hộ đã chuyển sang trồng các loại rau ngắn ngày tạm thời. Việc này khiến thị trường nông sản Đà Lạt sẽ được bổ sung khoảng 15% sản lượng trong 2 tháng tới và không lo thiếu hụt dù sức mua tăng. Ông Sơn cũng cho rằng đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp cung ứng nông sản mở rộng thị trường, nhất là các nhà phân phối phía Bắc.

Trong khi đó, các doanh nghiệp, thương lái thu mua nông sản cũng cho biết dù sức mua có nhích lên do nhu cầu nhưng giá nông sản Đà Lạt nhìn chung không tăng đáng kể so với thời điểm này năm 2019.

C.THÀNH

Tây Ninh: Nông dân Bến Cầu thua lỗ vì giá ớt quá thấp

Nguồn tin: Báo Tây Ninh

Chỉ mới bắt đầu thu hoạch đợt 1 mà ớt trái vụ Đông Xuân có giá rất thấp, chỉ 20.000 đồng/ 3kg.

Vụ Đông Xuân 2019-2020, nông dân huyện Bến Cầu xuống giống gieo trồng hơn 13.500 hecta cây trồng các loại, đạt 100,9% so với kế hoạch. So với các địa phương trong tỉnh, có thể nói huyện Bến Cầu có diện tích ớt trồng cao, trong đó 2 xã Long Thuận và Long Khánh trồng hàng trăm hecta ớt.

Do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp trên thế giới, trong hoàn cảnh các mặt nông sản Việt khó khăn trong xuất khẩu, nên chỉ mới vào vụ thu hoạch đợt 1 mà ớt trái vụ Đông Xuân có giá rất thấp, chỉ 20.000 đồng/ 3kg. Với giá này, nông dân trồng ớt ở huyện Bến Cầu nắm chắc thua lỗ.

Nông dân trồng ớt ở Bến Cầu thua lỗ nặng vì giá bán quá thấp.

Theo bà Nguyễn Thị Thái Chân- Chủ tịch Hội Nông dân xã Long Khánh: vụ Đông Xuân năm nay, nông dân ở xã gieo trồng gần 1.900 hecta cây trồng các loại, riêng cây ớt có diện tích là 106 hecta, nhiều nhất tập trung ở 2 ấp Long Cường và Long Thịnh, mỗi hecta ớt đầu tư hơn 100 triệu đồng. Với giá ớt trái chỉ từ 7.000 đồng-7.500 đồng 1 kg, sau khi trừ đi tiền thuê người hái 4.000 đồng/1kg, bà con bán cho thương lái chỉ còn lại 3.000 đồng/1kg; trừ đi thêm tiền phun xịt thuốc và công tưới nước, bón phân chăm sóc, ước tính cả đợt thu hoạch bà con sẽ lỗ từ 70-100 triệu đồng/1 hecta.

Ông Nguyễn Văn Đang (sinh năm 1970, ngụ ấp Long Cường, xã Long Khánh) buồn bã cho biết, nông dân xã Long Khánh trồng ớt vụ Đông Xuân này chủ yếu là giống ớt An Phú Nông, do thời tiết bất thường như hạn hán kéo dài, các sâu bệnh như sâu xanh, sâu đục trái, bị quăn đọt, xoắn lá, vàng lá,.. gây hại nặng, toàn xã có 10 hecta ớt mới trồng bị phải hủy bỏ, số còn lại năng suất cũng không cao.

Ông Đang cũng cho biết thêm, ông trồng được 0,6 hecta ớt đang thu hoạch trái đợt 1 và bán cho thương lái với giá 7.000 đồng/kg. Không phải thuê đất để trồng, nhưng ước tính cả đợt trái này ông thua lỗ tới 40 triệu đồng. Hiện nông dân trồng ớt ở xã Long Khánh đang nóng lòng, bởi ớt chín đỏ cây nhưng cũng phải chờ và được thương lái cho hái thì mới hái được.

Gia đình ông Phạm Văn Chông (sinh 1956, Chi Hội trưởng Nông dân ấp Long Cường) cùng 4 người con ruột trồng trên 2 hecta ớt.

Thông qua Hội Nông dân xã Long Khánh được mua phân bón trả chậm từ Công ty phân bón Hùng Diệp, còn lại phải đi mượn tiền trồng ớt, nên đợt thu hoạch này gia đình ông lỗ hơn 100 triệu đồng.

Các hộ nông dân trồng ớt khác ở xã cũng nằm trong hoàn cảnh như vậy, khác nhau là họ phải đi vay tiền ngân hàng, hay mướn đất trồng ớt, nhưng với giá cả hiện tại thì cầm chắc thua lỗ nặng hơn.

Để giải quyết vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thái Chân- Chủ tịch Hội Nông dân xã Long Khánh cho hay Hội cũng tạo điều kiện thuận lợi cho người nông dân tiếp cận các nguồn vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội để tái đầu tư sản xuất lại; đồng thời đề xuất Nhà nước, các ngành chức năng liên quan có giải pháp để giúp đỡ nông dân trước tình hình khó khăn trong sản xuất như hiện nay.

Để giảm bớt thiệt hại, thua lỗ, hiện bà con nông dân Bến Cầu tiếp tục chăm sóc, bón phân và tưới nước, phòng trị bệnh để cây ớt tiếp tục phát triển mạnh. Hy vọng ở đợt thu hoạch thứ 2 sẽ có giá cao hơn, góp phần cải thiện điều kiện đời sống kinh tế nông hộ ở huyện tốt hơn.

Quang Son

Vĩnh Long: Điều chỉnh ngưng xuống giống gần 1.000ha lúa Hè Thu

Nguồn tin: Báo Vĩnh Long

Vụ lúa Hè Thu năm nay, toàn tỉnh Vĩnh Long có kế hoạch xuống giống 52.000ha. Để chủ động “né mặn” trong đợt mặn xâm nhập cao vào những ngày đầu tháng 3 (từ 7/3- 15/3), Sở Nông nghiệp- PTNT đã điều chỉnh kế hoạch xuống vụ lúa này trên địa bàn tỉnh như sau:

Theo đó, đợt 1: xuống giống 8.000ha từ ngày 16/2- 18/3 (nhằm 3 con nước 25 tháng Giêng, mùng 10/2 và 25/2 âm lịch), phân bố tập trung ở các khu vực: Các xã ven QL 54 thuộc TX Bình Minh và huyện Bình Tân, các xã thuộc huyện Long Hồ, các xã phía Bắc huyện Tam Bình (trừ các xã bị xâm nhiễm mặn: Loan Mỹ, Bình Ninh, Tường Lộc), và các xã ven sông Tiền thuộc huyện Mang Thít (trừ các xã bị nhiễm mặn: Chánh An, An Phước, Chánh Hội và một phần xã Tân An Hội, xã Tân Long Hội). Đến nay, đợt này đã xuống giống 7.070,6ha, phần diện tích còn lại là 929,4ha được điều chỉnh tạm ngưng xuống giống.

Đợt 2: kế hoạch xuống giống là 34.000ha, tập trung từ 2/4- 2/5 (nhằm 3 con nước mùng 10/3, 25/3 và mùng 10/4 âm lịch), được điều chỉnh xuống giống là 34.929,4ha (gồm phần diện tích chưa xuống giống của đợt 1 là 929,4ha), thời gian xuống giống lùi lại gần nửa tháng (từ 17/4- 2/5). Đợt 3: giữ nguyên theo kế hoạch là xuống giống 10.000ha, tập trung từ 17/5- 1/6.

Trong vụ lúa này, Sở Nông nghiệp- PTNT còn khuyến cáo sử dụng các giống chịu mặn từ trung bình đến khá (từ 2- 3‰), như: OM6976, OM251, OM5629, OM8017, OM9921, OM6677, OM6162, OM5464, OM8108,...

MỸ TRUNG

Tái cơ cấu chăn nuôi lợn. Bài 1: Thách thức

Nguồn tin: Báo Thừa Thiên Huế

Chăn nuôi lợn đang đối mặt với những hạn chế từ phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, sự mất cân đối trong cơ cấu sản xuất đến những diễn biến phức tạp của dịch bệnh…

Tái cơ cấu chăn nuôi lợn là hết sức cần thiết để phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập.

Chăn nuôi lợn cần thực hiện các giải pháp an toàn sinh học

Áp lực từ dịch bệnh

Xuất hiện tại Thừa Thiên Huế vào tháng 3/2019, đến nay, dịch tả lợn châu Phi (TLCP) đã lây lan trên đàn lợn của 13.088 hộ chăn nuôi ở 173 thôn; 125 xã, phường thuộc 9 huyện, thị, thành phố với tổng số lợn mắc bệnh và tiêu hủy là 75.565 con, trọng lượng tiêu hủy hơn 4.578 tấn. Hiện, toàn tỉnh có 113 xã, chiếm 90% tổng số xã có dịch qua 30 ngày không phát sinh thêm ổ dịch mới.

Theo nhận định chung trong công tác phòng dịch của ngành nông nghiệp và các địa phương, đa phần “nạn nhân” của dịch TLCP là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ với đặc điểm bố trí chuồng nuôi lợn xen lẫn trong khu dân cư, mật độ chăn nuôi cao, điều kiện vệ sinh phòng bệnh kém và không bảo đảm an toàn sinh học. Điều này càng được khẳng định khi qua gần 1 năm chống dịch, những doanh nghiệp sở hữu hệ thống trại nuôi lớn, gia trại áp dụng giải pháp thực hành chăn nuôi tốt, hữu cơ, an toàn sinh học…vẫn “trụ” qua dịch còn các hộ chăn nuôi trong khu dân cư thì không.

Số liệu khảo sát đầu năm 2020 cho thấy, trong tổng số 100.000 hộ chăn nuôi toàn tỉnh có khoảng 20.000 hộ chăn nuôi lợn với tổng đàn lợn duy trì 137.830 con (tính cả lợn con theo mẹ). Số lượng hộ chăn nuôi lớn nhưng chỉ có 1.000 trang trại, gia trại, trong đó, 70 trang trại (27 trại lợn; 28 trại gia cầm và 15 trại nuôi cả lợn và gia cầm) với doanh thu mỗi năm/trại đạt trên 1 tỷ đồng và được Bộ NN&PTNT cấp chứng nhận trang trại. Số hộ chăn nuôi nhỏ lẻ lớn lại dễ bị “tổn thương” do thiên tai, dịch bệnh là gánh nặng lớn cho phát triển chung.

Ông Nguyễn Khai, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Hương Thủy chia sẻ, chăn nuôi nhỏ lẻ đang đứng trước nhiều nguy cơ bị tác động của dịch bệnh bởi tập quán “tận dụng”. Người dân tận dụng diện tích ngay trong nhà để chăn nuôi (không xây dựng chuồng trại xa khu ở); tận dụng thức ăn thừa… Các vấn đề vệ sinh tiêu độc khử trùng không được người dân quan tâm, là nguyên nhân khiến dịch ngày càng lây lan nhanh. Nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ dù tái đàn nhưng không thể giữ được đàn lợn trước dịch bệnh.

Thiếu bền vững

Trong cơ cấu chăn nuôi hiện nay, nuôi lợn đang chiếm tỷ trọng lớn. Do đó, khi dịch bệnh làm 70% tổng đàn lợn phải tiêu hủy, giá lợn tăng vượt đỉnh, cho thấy sự mất cân bằng trong chăn nuôi.

Cụ thể, đầu năm 2019, tổng đàn lợn trên địa bàn là 192.000 con, trong khi tổng đàn trâu, bò chỉ khoảng 50.000 con. Điều này cũng tương đương với cơ cấu tiêu dùng sản phẩm thịt do Cục Chăn nuôi công bố: thịt lợn chiếm gần 71% tổng sản lượng thịt các loại, thịt gia cầm chiếm 20,4% và thịt gia súc chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ với 8,6%.

Tính bền vững trong chăn nuôi cũng đang là vấn đề khi thị trường chăn nuôi khá bấp bênh. Nếu như năm 2016-2017, giá lợn hơi chạm đáy với giá mỗi kg thịt lợn hơi chỉ 25 ngàn đồng, cả nước lại “nhao nhao” giải cứu thịt lợn thì khi dịch bệnh xảy ra, giá lợn hơi lại chạm ngưỡng, cao nhất chưa từng có của lịch sử thịt lợn với giá 1 kg lợn hơi 90 ngàn đồng. Tại các chợ, giá thịt lợn tươi ngang ngửa thịt bò.

Trong khi, công tác dự phòng bệnh và phân tích các tình huống bất lợi có thể xảy ra, cung cấp thông tin, dự báo tình hình thị trường của các sở, ngành liên quan còn hạn chế, dẫn đến việc người chăn nuôi không có thông tin chính xác thị trường, thụ động trong định hướng và chăn nuôi tự phát là chính. Khi thị trường biến động theo chiều hướng không thuận lợi thì họ không biết làm cách nào để tiêu thụ sản phẩm, chấp nhận chịu rủi ro.

Ông Nguyễn Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh chia sẻ, tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ, ý thức phòng chống dịch chưa cao là những yếu tố bất lợi cho công tác phòng, chống và ngăn chặn dịch TLCP. Các hộ chăn nuôi cần xây dựng các mô hình chăn nuôi an toàn sinh học, thực hành chăn nuôi tốt, xây dựng cơ sở, chuỗi cơ sở và vùng an toàn dịch bệnh. Định kỳ tổ chức vệ sinh tiêu độc khử trùng khu vực chăn nuôi. Chi cục cũng tăng cường công tác đào tạo để nhân viên thú y có được nhận thức tốt và đồng bộ về các quy tắc an toàn sinh học phòng, chống dịch bệnh.

Theo ông Hưng, tái cơ cấu lại chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn nói riêng theo hướng đa dạng hóa đối tượng nuôi, chăn nuôi an toàn sinh học, hạn chế dần chăn nuôi nhỏ lẻ, mất an toàn là hướng đi tất yếu trong phát triển chăn nuôi của Thừa Thiên Huế.

Bài, ảnh: Hoàng Anh

Bình Phước: 89 trang trại chăn nuôi gia cầm

Nguồn tin: Báo Bình Phước

Những năm gần đây, tình hình chăn nuôi gia cầm trên địa bàn tỉnh Bình Phước phát triển với tốc độ khá cao. Hiện toàn tỉnh có 89 trang trại chăn nuôi gia cầm, trong đó có 16 trang trại chăn nuôi gia công, 28 trang trại cho các công ty chăn nuôi thuê và 45 trang trại do các chủ đầu tư tự nuôi.

Hiện tổng đàn gia cầm trên địa bàn tỉnh lên tới 5.967.000 con, trong đó gia cầm chăn nuôi theo quy mô trang trại là 2.846.348, chiếm 47,70% tổng đàn. Về công nghệ chuồng trại, có 44 trang trại chăn nuôi theo mô hình chuồng kín, 45 trang trại chăn nuôi theo mô hình chuồng hở. Trong tổng số trang trại nói trên, có 5 trang trại nuôi gà đẻ trứng thương phẩm, 5 trang trại gà giống bố mẹ, 5 trang trại nuôi gà hậu bị, 1 trang trại nuôi vịt giống đẻ trứng, 2 trang trại nuôi vịt thương phẩm và 71 trang tại nuôi gà thương phẩm.

Chăn nuôi gia cầm trong các nông hộ trên địa bàn tỉnh hiện cũng đang phát triển. Toàn tỉnh có 86.505 hô chăn nuôi gia cầm, với tổng sồ 3.120.652 con, chiếm 52,3% tổng đàn. Chăn nuôi gia cầm trong các nông hộ đã góp phần tích cực trong việc xóa đói, giảm nghèo ở các vùng nông thôn.

QM

Thủ tướng chỉ thị quyết liệt phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm

Nguồn tin: Báo Chính Phủ