Những nông dân thời đại mới

Nguồn tin:  Báo Bắc Ninh

Những năm gần đây, tỉnh Bắc Ninh ngày càng xuất hiện nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, thay đổi phương thức sản xuất, tiếp cận thị trường... nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng và giá trị nông sản, từng bước cải thiện đời sống và làm giàu từ chính đồng đất quê hương.

Đam mê nông nghiệp hữu cơ

Sinh ra tại thôn Đông Sơn, xã Việt Đoàn (Tiên Du), từ nhỏ anh Nguyễn Thanh Liêm quen với sản xuất nông nghiệp. Sau khi tốt nghiệp Đại học ngành Sinh học (Học Viện Nông nghiệp Việt Nam) Liêm trở về quê gây dựng mô hình trồng rau sạch. Bước đầu bắt tay vào làm, Liêm khai phá lại khu trang trại hơn 1,3 ha của gia đình. Gọi là trang trại nhưng nơi đây chỉ có những dãy chuồng cũ kĩ, ẩm thấp mà nhiều năm trước chăn nuôi bò sữa. Sau gần 1 năm đầu tư, thuê máy móc cải tạo, dùng chế phẩm sinh học để xử lý đất, Liêm chia thành 3 khu sản xuất: khu ao vừa nuôi thả các loại cá truyền thống như trắm, chép vừa trữ nước tưới rau; chuồng trại chăn nuôi bò, gà còn lại phần lớn diện tích sản xuất rau, quả theo hướng hữu cơ áp dụng công nghệ cao.

Nhằm hạn chế tác động tiêu cực từ môi trường tự nhiên, năm 2017, Liêm đầu tư xây dựng 2.500 m2 nhà màng, nhà lưới trồng dưa chuột và cà chua trái vụ. Ngoài tưới nước, hệ thống chiếu sáng, phun thuốc sinh học cũng được anh thiết kế theo hướng tự động hóa. Riêng khâu bón phân vẫn làm thủ công, bởi trồng rau, quả hữu cơ phải ủ phân chuồng hoai mục, không pha được vào hệ thống tưới. Nhờ thiết kế ứng dụng công nghệ, gia đình anh chỉ cần 2 lao động.

Mô hình sản xuất đa canh của gia đình anh Nguyễn Văn Phòng, xã Quế Tân (Quế Võ).

Anh Liêm chia sẻ: “Canh tác rau, quả theo hướng ứng dụng công nghệ cao, chúng tôi có thể kiểm soát được chế độ tưới nước, bón phân, nhiệt độ và sâu bệnh. Canh tác trong nhà màng cũng giúp giảm nhân công trồng, chăm sóc và thu hoạch. Hơn nữa, thời tiết mưa, nắng thất thường cũng ít ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng. Nhờ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, mỗi năm cho thu 8 tấn cà chua trái vụ, 3-4 lứa dưa chuột, mỗi lứa khoảng 2 tấn, với giá bán trung bình 15-20 nghìn đồng/kg…”.

Hiện sản lượng rau, quả của gia đình anh được một số siêu thị và cửa hàng thực phẩm sạch ở Hà Nội và thành phố Bắc Ninh nhận bao tiêu. Ngoài sản xuất rau, anh còn trồng 200 cây bưởi Diễn, nhiều loại hoa giống, nuôi 10 con bò sinh sản, cứ 7-8 tháng xuất chuồng một lần, giá bán 15 triệu đồng/con giống. Tổng doanh thu từ trang trại gia đình anh mỗi năm đạt hàng tỷ đồng.

Mô hình sản xuất đa canh khép kín của nông dân 8x

Với bản tính ham học hỏi và cần cù, sáng tạo trong lao động, Nguyễn Văn Phòng sinh năm 1982 xã Quế Tân (Quế Võ) xây dựng thành công mô hình sản xuất đa canh khép kín, được nhiều người trong và ngoài vùng đến học hỏi kinh nghiệm và làm theo.

Năm 2004, anh mạnh dạn thuê hơn 1 ha diện tích chuyển đổi của địa phương xây dựng mô hình trang trại chăn nuôi tổng hợp. Những năm đầu chỉ chăn nuôi theo kiểu truyền thống, không tận dụng hết tiềm năng, hiệu quả kinh tế kém nên anh quyết định thay đổi “chiến thuật”. Lần này, vẫn trên diện tích ấy, anh quy hoạch, phát triển theo hướng đa canh với các loại sản phẩm như: lợn, cá, gia cầm, thủy cầm và một số loại hoa màu khác. Mô hình sản xuất đa canh này là một nhóm sản phẩm có mối liên hệ và hỗ trợ lẫn nhau, ưu điểm nhất chính là việc tận dụng phế phẩm và xử lý chất thải vật nuôi chống ô nhiễm môi trường. Đây là một mô hình hay giúp bà con nông dân giải quyết bài toán được mùa mất giá, được giá mất mùa thường hay xảy ra.

Dẫn chúng tôi đi thăm một vòng trang trại, phấn khởi trước những thành quả đạt được, anh Phòng vui vẻ: “Để có được cơ ngơi như ngày hôm nay là cả quá trình lao động, mỗi thành viên trong gia đình đều rất nỗ lực, đổ nhiều công sức để biến những thùng vũng thành vườn cây, ao cá tốt tươi…”. Trên diện tích hơn 1 ha, anh quy hoạch thành 4 ao thả cá, xây dựng gần 1.000 m2 chuồng trại, tách riêng cho từng loại vật nuôi như: lợn thịt, lợn sữa, gà, ngan, vịt… Với sự đầu tư bài bản, lợn thịt được anh nuôi theo cách gối lứa, mỗi lứa 300 con, cứ 3 tháng được xuất chuồng. Ngoài ra, còn có hàng nghìn gà thả vườn, vịt, ngan… Từ bán lợn thương phẩm, cá, gia cầm, thủy cầm và các loại cây trái trong vườn, cho gia đình anh tổng thu tiền tỷ mỗi năm.

Anh Phòng bật mí: “Trong chăn nuôi, quan trọng nhất là lựa chọn con giống và hướng chăn nuôi. Tôi chọn nuôi lợn hướng nạc theo mô hình khép kín bởi có ưu thế là an toàn dịch bệnh hơn, thuận tiện trong vệ sinh phòng bệnh, hạch toán kinh doanh, khấu hao chuồng trại được, chủ động nguồn con giống, do đó bảo đảm được hiệu quả kinh tế”.

Hiện toàn tỉnh có hàng nghìn mô hình trang trại hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó nhiều nông dân đã và đang tìm tòi, học hỏi để sản xuất bắt kịp với xu thế phát triển của xã hội. Anh Liêm, anh Phòng chỉ là 2 trong số những nông dân của thời đại mới từng bước thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm trong sản xuất, nâng cao chất lượng, giá trị và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp phù hợp với yêu cầu khắt khe của cơ chế thị trường. đây có thể xem là “chìa khóa” mở cánh cửa thành công trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, thúc đẩy quá trình hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn của tỉnh.

Bài, ảnh: Hà Linh

Làm phân bón từ rác

Nguồn tin:  Báo Vĩnh Phúc

Tận dụng nguồn rác thải từ sản xuất và sinh hoạt hàng ngày, nhiều mô hình trồng rau, cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đã xử lý, chế biến thành phân bón để bón cho cây. Việc biến rác thải hữu cơ trở thành nguồn “thức ăn” giàu dinh dưỡng không chỉ giúp cây phát triển tốt mà còn tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất, góp phần làm sạch môi trường.

Mô hình ủ phân vi sinh làm từ rác thải hữu cơ của gia đình bà Nguyễn Thị Nhài, thôn Lâm Xuyên, xã Tam Hồng (Yên Lạc) góp phần đảm bảo vệ sinh môi trường. Ảnh: Nguyễn Lượng

Tiết kiệm chi phí phân bón cho cây trồng...

Theo số liệu thống kê mới nhất từ Sở TN&MT, hiện nay, lượng rác thải sinh hoạt phát sinh trên địa bàn tỉnh khoảng 830 tấn/ngày, trong khi đó, tỷ lệ thu gom rác thải ở khu vực đô thị đạt 94%, khu vực nông thôn chỉ đạt 74%.

Tình trạng xử lý rác thải tại một số khu dân cư còn phức tạp, việc phân loại và xử lý rác vẫn theo phương thức thủ công, thiếu chuyên nghiệp; nhất là các khu vực nông thôn, một số nơi chưa có lò đốt rác, dẫn đến rác ùn ứ lâu ngày, gây ô nhiễm môi trường. Trước thực trạng đó, một số trang trại, hộ gia đình trồng rau, cây ăn quả đã tận dụng một số loại rác thải hữu cơ, ủ thành phân để bón cho cây trồng. Giải pháp này được đánh giá là “nhất cử lưỡng tiện”, vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa đảm bảo vệ sinh môi trường.

Dẫn chúng tôi tham quan mô hình trồng nho Hạ đen, bưởi và dưa lưới trên diện tích 2 ha, ở thôn Lâm Xuyên, xã Tam Hồng (Yên Lạc), chị Nguyễn Thị Nhài, chủ mô hình cho biết: “Sau khi tham quan, tìm hiểu phương pháp ủ rác bằng men vi sinh vật để tạo phân bón tại Trường đại học Nông - Lâm Bắc Giang, vợ chồng tôi quyết định thử nghiệm triển khai mô hình này tại trang trại của gia đình.

Từ kiến thức học được, chúng tôi bắt đầu thu mua rơm, rạ, cá thải tại các ao, đầm trên địa bàn và tận dụng một số loại rác thải hữu cơ trong sinh hoạt hàng ngày của gia đình để làm nguyên liệu ủ phân.

Lúc đầu chưa có kinh nghiệm, hiệu quả không đạt được như mong muốn. Sau 2 lần thất bại, hiện nay, mỗi tháng, tôi đều thu mua gần 200 kg cá thải về để ủ phân. Vụ mùa vừa qua, tôi thuê nhân công đi thu gom thêm hàng chục tấn rơm, rạ về làm nguyên liệu.

Tùy từng loại nguyên liệu, nếu là rơm, rạ, thực vật chỉ cần ủ từ 3 - 4 tháng, với cá và các loại thịt hữu cơ, thời gian ủ từ 5 - 6 tháng. Với việc tận dụng rác thải để ủ phân, mỗi năm, gia đình tôi tiết kiệm được gần 50% chi phí phân bón cho cây, mà loại phân bón này được đánh giá là giàu chất dinh dưỡng”.

Được biết, năm 2019, sau khi trừ các chi phí, 2 ha cây ăn quả thu về cho gia đình chị Nhài hơn 400 triệu đồng. Đã có nhiều người tìm đến trang trại của gia đình chị để học hỏi phương pháp ủ phân vi sinh từ rác. Gia đình cũng có ý định truyền đạt, nhân rộng mô hình này tại các địa phương lân cận, trước mắt sẽ hỗ trợ người dân xã Tam Hồng nhân rộng mô hình.

... đến bảo vệ môi trường sống

Không chỉ mô hình trang trại với quy mô lớn, ngay tại các hộ gia đình trồng rau màu với quy mô nhỏ, một số hộ cũng đã áp dụng mô hình ủ phân từ rác. Gia đình anh Đỗ Tiến Thành, ở tổ dân phố Thanh Giã 1, phường Khai Quang (Vĩnh Yên) là một trong số đó.

Tận dụng rác thải sinh hoạt hàng ngày của gia đình, anh Thành đã xây dựng mô hình ủ phân bằng men vi sinh phục vụ cho việc trồng rau sạch trên sân thượng. Theo chia sẻ của anh: “Từ thực tế nhiều trường hợp lạm dụng hóa chất để trồng rau xanh cung ứng ra thị trường, gây nguy hại cho người tiêu dùng, năm 2017, tôi bắt đầu triển khai mô hình tháp rau xanh trên sân thượng, cung cấp rau sạch cho bữa ăn gia đình.

Sau khi tìm hiểu phương pháp ủ phân vi sinh từ rác thải hữu cơ, nhận thấy lợi ích kép mà giải pháp này mang lại, tôi đã nghiên cứu, chế tạo thùng ủ rác để bón cho rau. Hàng ngày, các loại rác như rau, củ, quả hỏng; bã chè, cà phê; vỏ trái cây, cuống rau; cơm thừa canh cặn của gia đình... thậm chí lá cây rụng cũng được tôi thu gom để ủ phân. Sau khi trộn rác với men vi sinh, thời gian ủ vào khoảng 2 tháng. Sau mỗi lần thu hoạch, chỉ cần trồng cây trên đất đã thu hoạch, tưới nước và bón bổ sung phân vi sinh lấy từ quá trình ủ rác mà không cần dùng thêm bất cứ loại phân bón nào khác”.

Từ ngày áp dụng mô hình trồng rau sạch bằng phân vi sinh làm từ rác, gia đình anh Thành vừa có rau sạch để ăn, lại tận dụng được nguồn rác thải bỏ đi, tiết kiệm được chi phí, giảm tải gánh nặng cho đơn vị dọn vệ sinh môi trường. Qua theo dõi, lượng rác thải của gia đình anh giảm đáng kể, từ 2 kg/ngày xuống còn khoảng 0,2 kg/ngày.

Từ những lợi ích thiết thực mà mô hình đem lại, anh Thành hy vọng trong thời gian tới, mô hình của mình sẽ được nhiều người biết đến và nhân rộng, bởi mô hình rất dễ áp dụng, lại an toàn cho sức khỏe, bảo vệ môi trường, thích hợp với người dân thành phố có nhu cầu trồng rau màu trên diện tích đất nhỏ hẹp.

Theo đánh giá từ Sở TN&MT, mô hình trồng rau, cây ăn quả bằng phân vi sinh làm từ rác giúp mỗi gia đình giảm từ 70 - 80% lượng rác thải hữu cơ phải chôn lấp hoặc thu gom, xử lý. Đồng thời, việc áp dụng mô hình cũng thể hiện ý thức bảo vệ môi trường của mỗi người, giúp người dân tiết kiệm chi phí xử lý rác thải, chi phí sản xuất, đảm bảo môi trường sống từ những điều nhỏ nhất của cuộc sống.

Hoàng Sơn

Vùng hạn mặn ĐBSCL tránh trồng cây kinh tế theo phong trào

Nguồn tin:  VOV

Những vườn cây bị chết, nhà vườn cải tạo trồng lại các giống cây có khả năng thích ứng với khô hạn như sapô, ổi, mít, bưởi, cam, chanh,...

Hiện nay, vùng ĐBSCL đã bước vào mùa mưa, đây cũng là thời điểm mà chính quyền và người dân khu vực này khẩn trương khắc phục sản xuất sau đợt khô hạn lịch sử. Đặc biệt, đối với cây ăn trái thiệt hại do hạn mặn rất nặng nề và việc khắc phục lại khu vườn rất khó khăn và tốn nguồn kinh phí lớn.

Đến vùng chuyên canh cây sầu riêng ở các huyện Cai Lậy, Thị xã Cai Lậy và Cái Bè của tỉnh Tiền Giang, chúng tôi chứng kiến nhà vườn khắc phục vườn cây sau hạn mặn rất khẩn trương. Những vườn cây bị suy kiệt, nhà vườn đang bón phân, phun thuốc; còn vườn nào bị chết trắng thì nhà vườn thuê cơ giới phá bỏ, đào mương lên liếp để trồng lại cây mới.

Ông Huỳnh Văn Khanh, nhà ở ấp Đông Hòa, xã Tam Bình, huyện Cai Lậy rất xót xa khi phải phá bỏ 4 công vườn sầu riêng 12 năm tuổi do khô hạn chết trắng, để trồng lại cây sapô (tức Hồng xiêm). Ông Khanh cho biết, cây sầu riêng sẽ không còn phù hợp khi hạn mặn tái diễn; trong khi đó cây sapô có khả năng chịu độ mặn cao hơn.

“Mình thấy cây sầu riêng này không thể chịu đựng được nước mặn nên buộc phải trồng sapô. Cây sapô có thể chịu được nước mặn lên đến 5-6 phần nghìn. Bỏ cây sầu riêng cũng rất tiếc vì cây này mang lại hiệu quả kinh tế cao, nhưng hàng năm đất trồng bị xâm mặn nên không thể đầu tư được, phải bỏ”, ông Khanh chia sẻ.

Vườn cây sầu riêng tại xã Tam Bình, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) phá bỏ để trồng lại cây sapô.

Qua đợt mặn lịch sử năm nay, đa số nhà vườn tỉnh Tiền Giang không còn tha thiết với cây sầu riêng. Bởi nhiều khu vực, hơn 60% vườn cây này bị ảnh hưởng do hạn mặn gây thiệt hại về kinh tế rất lớn. Khi nước mặn hơn 1 phần nghìn xâm nhập khiến cây sầu riêng chết trắng. Đối với những vườn cây bị chết, nhà vườn cải tạo trồng lại các giống cây có khả năng thích ứng với khô hạn như sapô, ổi, mít, bưởi, cam, chanh…

Sau những cơn mưa đầu mùa, nhiều nhà vườn tỉnh Bến Tre cũng ngậm ngùi phá bỏ vườn cây chôm chôm và sầu riêng. Đây là 2 loại cây ăn trái rất nhạy cảm với nước mặn nên bị thiệt hại rất lớn sau đợt khô hạn vừa qua. Nghiêm trọng nhất là tại các xã ven sông Tiền, sông Hàm Luông thuộc huyện Châu Thành và Chợ Lách, nhiều vườn cây này bị xơ xác. Dù phải tốn kém nguồn kinh phí hơn 20 triệu đồng/công đất để cải tạo vườn, mua giống trồng lại vườn cây nhưng nhà vườn phải khẩn trương khắc phục để mong tái tạo lại khu vườn.

Ông Lê Phạm Đình Vĩnh Nghi, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Nghĩa, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre chia sẻ, xã Hòa Nghĩa có 8 ấp nhưng mà hiện nay hạn mặn gây thiệt hại 100% ở 4 ấp, còn lại 4 ấp bị thiệt hại từ 30-40%, đặc biệt cây sầu riêng và chôm chôm thì không khắc phục được.

“Những vườn bị thiệt hại nặng, bà con cải tạo lại và thuê máy xúc đốn phá, đắp đất lại để chuyển trồng cây có múi. Hiện nay, cây chanh, mít chịu được nước mặn nhẹ nên nhiều người đầu tư trồng, nhưng khó là giá cây giống hiện nay lên rất cao, trung bình 1.000 m2 đầu tư mới hết khoảng 20 triệu đồng”, ông Nghi cho hay.

Chủ trương của tỉnh Bến Tre là tuyên truyền, hướng dẫn nhà vườn khôi phục, cải tạo lại các vườn cây bị suy kiệt, giảm năng suất do hạn mặn. Đối với những vườn cây bị chết hơn 60%, bà con nên phá bỏ và chọn trồng lại các giống cây có năng suất, hiệu quả kinh tế cao và thích ứng với hạn mặn.

Tuy nhiên việc khôi phục vườn cây ăn trái sau hạn mặn ở tỉnh Tiền Giang và Bến Tre đang gặp khó, nhất là con giống khan hiếm và mức giá cao; đồng thời nhiều địa phương thiếu phương tiện cơ giới như: máy đào, máy cưa…

Về việc khắc phục vườn cây sau hạn mặn, ông Phạm Anh Linh, Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre cho biết thêm, đối với những vườn cây không thể khắc phục được bắt buộc phải chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Đồng thời, cần phải tổ chức hội thảo để xác định loại cây trồng gì đảm bảo yếu tố thị trường, gắn với thích ứng với biến đổi khí hậu, chịu được mức độ mặn tương đối.

“Ngay từ bây giờ, chúng tôi đã triển khai công tác phòng, chống hạn mặn cho năm sau, tức là những giải pháp công trình, phi công trình, nạo vét kênh mương, đào ao. Trên tinh thần tuyên truyền, vận động người dân bằng mọi giá, sản xuất là phải đào ao, hồ trữ nước ít nhất từ 2-3 tháng”, ông Linh cho biết.

Ở thời điểm này, chính quyền các địa phương vùng bị ảnh hưởng của hạn mặn tại tỉnh Tiền Giang, Bến Tre đang thống kê, khảo sát lại diện tích vườn cây ăn trái bị thiệt hại do hạn mặn để có chính sách, biện pháp hỗ trợ nhà vườn khôi phục vườn cây.

Các ngành, đoàn thể địa phương đang kết hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức hội thảo, chuyển giao khoa học kỹ thuật để giúp nhà vườn khôi phục lại vườn cây đặc sản sau hạn mặn đạt hiệu quả; trong đó tránh trồng cây “chạy" theo phong trào sẽ gây ra hệ lụy khó giải quyết về sau./.

Nhật Trường/VOV-ĐBSCL

Chăm sóc phục hồi vườn cây ăn trái sau hạn mặn

Nguồn tin: Báo Cần Thơ

Thời gian qua, hạn hán và nhập mặn diễn ra khốc liệt, gây thiệt hại cho nhiều vườn cây ăn trái tại ĐBSCL. Song, với sự quan tâm chỉ đạo kịp thời của các cấp chính quyền, sự chủ động, sáng tạo, nỗ lực vượt khó của người dân, nhiều diện tích vườn đã được bảo vệ kịp thời, giảm thiểu tối đa thiệt hại. Đã bước vào mùa mưa và xâm nhập mặn cũng giảm, nhưng nông dân không nên chủ quan, cần tiếp tục quan tâm bảo vệ, chăm sóc vườn cây phục hồi sau hạn mặn...

Không được chủ quan

Nông dân ở huyện Phong Điền, TP Cần Thơ chăm sóc, tưới nước cho vườn cây ăn trái.

Mùa khô năm 2019-2020, tổng lượng nước từ thượng nguồn sông Mekong về khu vực ĐBSCL được đánh giá là thiếu hụt nhiều so với trung bình nhiều năm và thấp hơn rất nhiều so với năm 2015, nên mặn đã xuất hiện sớm, độ mặn cao và xâm nhập sâu vào các sông, gây thiếu nước ngọt trầm trọng cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp ở vùng ĐBSCL. Những tháng qua, vùng ĐBSCL cũng đối mặt với tình trạng ít mưa, nắng nóng xảy ra trên diện rộng, với nền nhiệt khá cao và có sự chênh lệch nhiệt độ khá cao giữa ngày và đêm. Điều này cũng gây ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh trưởng và làm giảm năng suất, sản lượng của nhiều loại cây trồng, thậm chí gây chết cây.

Theo các báo cáo và đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và các địa phương vùng ĐBSCL, mùa khô năm 2019-2020, tổng diện tích cây ăn trái trong vùng ĐBSCL có khả năng bị ảnh hưởng hạn, mặn khoảng 130.000ha, chiếm tỷ lệ 39,1% tổng diện tích cây ăn trái toàn vùng. Cụ thể: tỉnh Tiền Giang 28.360ha, Bến Tre 12.350ha. Long An 12.900ha, Trà vinh 12.350ha, Vĩnh Long 8.580ha, Sóc Trăng 13.650ha,… Các chủng loại cây ăn trái bị ảnh hưởng là xoài, chuối, thanh long, dứa, cây có múi, nhãn, chôm chôm, sầu riêng, mít, vú sữa... Do hạn mặn diễn biến gay gắt hơn năm 2015-2016 và kéo dài nên nhiều diện tích vườn cây ăn trái và sản xuất giống cây ăn trái tại các huyện thuộc một số tỉnh ven biển: Bến Tre, Tiền Giang, Sóc Trăng bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều diện tích trồng cây ăn trái và sản xuất giống cây ăn trái bị thiếu nước tưới, nông dân phải vận chuyển nước ngọt từ nơi khác về để tưới cây. Các cơ quan chức năng tại các địa phương và Trung ương cũng đã tích cực hỗ trợ người dân thực hiện nhiều giải pháp nhằm bảo vệ vườn cây và tăng cường các hoạt động cung cấp, đảm bảo nguồn nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt... nên đã giảm thiểu được các thiệt hại.

Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT, cho biết: "Chúng ta đã phòng, chống hạn mặn rất tốt cho diện tích gần 100.000ha trong vùng bị ảnh hưởng. Đến nay, diện tích cây ăn trái bị thiệt hại do hạn hán và xâm nhập mặn ở vùng Tiền Giang, Bến Tre hay vùng ngọt Cần Thơ, Vĩnh Long hầu như không đáng kể so với đợt hạn mặn năm 2015-2016. Theo thống kê, diện tích cây ăn trái bị thiệt hại trên 70% chưa tới 3.000ha, trong khi năm 2015-2016 có tới 35.000ha bị thiệt hại ở mức này".

Theo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam bộ, xâm nhập mặn ở cửa sông Cửu Long đang có xu thế giảm dần nhưng vẫn ở mức cao. Đặc biệt, xâm nhập mặn trên các sông Vàm Cỏ (Long An), Cái Lớn (Kiên Giang), vùng bán đảo Cà Mau khả năng sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao đến nửa đầu tháng 6, sau đó giảm dần. Các địa phương cần tiếp tục chủ động ứng phó với tình hình xâm nhập mặn.

Giải pháp phục hồi vườn cây

Bước vào mùa mưa, tình hình hạn mặn cũng giảm nhưng tại nhiều nơi hạn mặn vẫn còn ở mức cao nên nông dân không được chủ quan. Đặc biệt, nhiều vườn cây sau hạn mặn đã bị suy kiệt, vẫn còn có nguy cơ bị chết cây và thiệt hại về năng suất, sản lượng trái do cây và đất đã bị nhiễm mặn trước đó. Do vậy, nông dân cần tiếp tục theo dõi sát các thông tin thời tiết, hạn mặn để chủ động ứng phó và quan tâm áp dụng các biện pháp và giải pháp kỹ thuật được ngành chức năng khuyến cáo để phục hồi sinh trưởng, phát triển vườn cây sau hạn mặn. Qua đó, tiếp tục giảm thiểu các thiệt hại ở mức thấp nhất đối với cây ăn trái.

Tiến sĩ Võ Hữu Thoại, Phó Viện trưởng Viện Cây ăn quả Miền Nam, lưu ý, bà con thấy có nước ngọt và nước mưa khi chuyển mùa, liền vội vã sử dụng phân bón hóa học để bón cho vườn cây ăn trái, điều này sẽ càng làm ảnh hưởng xấu đến cây vì bộ rễ đã suy yếu và hư hỏng, cần phải phục hồi. Sau hạn mặn, nhà vườn cần thực hiện các bước rửa mặn, phục hồi bộ rễ, bộ lá cho cây, bổ sung dinh dưỡng cho bộ lá, giúp cây tăng cường hấp thu dinh dưỡng và quang hợp, sau đó mới có thể bón phân hóa học. Để rửa mặn, chúng ta cần chú ý bón vôi cho cây và dùng nước tưới lên liếp vườn cây để đưa mặn trong đất thoát theo nước xuống mương và ra sông.

Theo Viện Cây ăn quả Miền Nam, sau hạn mặn cần kiểm tra tình trạng, đánh giá thiệt hại trên vườn cây ăn quả, từ đó đề ra kế hoạch để phục hồi vườn cây. Nếu vườn có nhiều cây chết hoặc tỷ lệ cây bị thiệt hại nặng thì nên phá bỏ, trồng lại hay chuyển sang cây trồng khác. Nếu hạn, mặn chỉ làm ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển một số cây trong vườn và việc duy trì vườn cây vẫn còn hiệu quả thì tiến hành trồng giặm, hoặc chăm sóc để hồi phục vườn cây càng nhanh càng tốt. Việc đánh giá thiệt hại của từng cây trong vườn rất quan trọng để lựa chọn giải pháp chăm sóc phù hợp.

Đối với tán cây thiệt hại nhiều, cần chăm sóc cây như giai đoạn kiến thiết cơ bản nhằm phục hồi tán cây, không để ra quả. Đối với tán cây thiệt hại không nhiều, chăm sóc cây như giai đoạn mang quả để cây có thể ra hoa, đậu quả. Tùy theo mức độ ảnh hưởng của hạn, mặn và mức độ thiệt hại của cây ăn quả trên vườn mà chúng ta có các giải pháp chăm sóc phù hợp để giúp cây sớm phục hồi. Cụ thể, thực hiện cắt tỉa những cành khô héo, cành chết, cành ốm yếu, cành bị sâu bệnh. Tỉa bỏ bớt hoặc toàn bộ số quả trên cây tùy theo mức độ lá bị rụng ít hay nhiều. Nếu chúng ta tiếp tục để quả trên cây trong điều kiện này thì hệ thống rễ đã bị thiệt hại do mặn nên khả năng hấp thu dinh dưỡng để nuôi quả bị giảm mạnh dẫn đến chất lượng quả kém, còn làm suy kiệt cây, trường hợp nặng sẽ dẫn đến chết cây.

Do mặn làm bộ rễ cây bị hư hại nặng nên cần sử dụng các chế phẩm sinh học để tưới vào đất kích thích cây ra rễ non, đồng thời sử dụng phân bón có nguồn gốc hữu cơ sinh học phun lên tán cây để hỗ trợ kịp thời nguồn dinh dưỡng cho bộ lá non phát triển, kế đến bón phân hữu cơ hoai mục để cung cấp thêm dinh dưỡng cho đất và cây trồng. Khi bộ rễ mới cơ bản được hình thành thì sử dụng phân lân, phân NPK và bổ sung các dinh dưỡng trung, vi lượng sẽ giúp cây sớm hồi phục hơn.

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG

Xuất khẩu trái cây vào EU: Cần tuân thủ truy xuất nguồn gốc

Nguồn tin: Công Thương