Nhiều hợp tác xã (HTX) tại huyện Đắk Song (tỉnh Đắk Nông) đã, đang sản xuất tiêu hữu cơ để nâng cao giá trị sản phẩm. Thế nhưng, do nguồn lực hạn chế, nên nhiều đơn vị gặp khó khăn trong việc mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng để tiếp cận những thị trường tiềm năng.

Sau hơn 3 năm hoạt động, HTX Nông nghiệp - Dịch vụ - Thương mại hồ tiêu hữu cơ Nam Bình (HTX Nam Bình) đã có 120 thành viên. Trong 300 ha hồ tiêu đăng ký, HTX này có trên 90 ha hồ tiêu đã được chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ.

Quy trình chăm sóc tiêu hữu cơ nghiêm ngặt nhưng năng suất thường thấp hơn so với tiêu thông thường

Hiện sản phẩm tiêu hữu cơ của HTX Nam Bình được Công ty TNHH MTV Hương gia vị Sơn Hà (Bắc Ninh) bao tiêu đầu ra. Do quy trình chăm sóc, chế biến bảo đảm, sản phẩm hồ tiêu của HTX được mua cao hơn mức giá thị trường khoảng 20.000 đồng/kg.

Dù sản xuất hữu cơ có lợi nhuận khá, nhưng HTX vẫn khó thu hút thành viên. Theo ông Lê Văn Bạo, Phó Giám đốc HTX Nam Bình, sản xuất tiêu hữu cơ tốt cho môi trường và tăng chất lượng sản phẩm.

Tuy nhiên, quy trình chăm sóc tiêu hữu cơ khó hơn và chi phí phân bón, chế phẩm sinh học… cũng cao hơn so với tiêu thông thường. Nhiều hộ dân muốn sản xuất hồ tiêu nhưng do thiếu vốn, nên chưa tham gia vào HTX.

Cũng theo ông Bạo, quy mô của HTX còn nhỏ, số quỹ còn ít. Để phát triển mạnh, HTX cần đầu tư nhiều hạng mục như nhà kho, sân phơi… HTX rất mong được các đơn vị quan tâm, hỗ trợ nguồn vốn ưu đãi để phát triển.

HTX Nông nghiệp - Thương mại - Dịch vụ hữu cơ Hoàng Nguyên (HTX Hoàng Nguyên), xã Thuận Hà, là một trong những đơn vị tiên phong sản xuất hồ tiêu hữu cơ của huyện Đắk Song. HTX có trên 40 thành viên với hơn 100 ha hồ tiêu được cấp chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn của Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản.

Nhiều HTX gặp khó vì thiếu vốn xây dựng sân phơi, nhà kho (Trong ảnh: Sân phơi của thành viên HTX Nông nghiệp - Thương mại - Dịch vụ hữu cơ Hoàng Nguyên)

Trong niên vụ vừa qua, HTX Hoàng Nguyên đã cung ứng 400 tấn hồ tiêu hữu cơ xuất khẩu và khoảng 250 tấn hồ tiêu trong nước. Sản phẩm hồ tiêu HTX Hoàng Nguyên được thị trường ưa chuộng bởi khâu trồng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quản nghiêm ngặt nên giá thường cao hơn thị trường từ 20 - 30%.

Năm 2020, Liên minh HTX Việt Nam đã hỗ trợ 500 triệu đồng cho HTX Hoàng Nguyên đầu tư mua máy ép tinh dầu hồ tiêu, tạo điều kiện cho HTX đa dạng sản phẩm.

Theo bà Trần Thị Thu, Giám đốc HTX Hoàng Nguyên, đối với sản xuất tiêu hữu cơ theo tiêu chuẩn châu Âu, quy trình chăm sóc, thu hoạch, bảo quản phải chuẩn chỉ tuyệt đối.

Muốn làm được điều này, máy móc, thiết bị chế biến, hệ thống nhà kho, sân bãi… phải đồng bộ. Do đó, HTX cần thêm nhiều “trợ lực” để có thể theo đuổi ngành tiêu hữu cơ, nâng cao giá trị sản phẩm để tiếp cận những thị trường tiềm năng.

Huyện Đắk Song đã có 6 HTX sản xuất hồ tiêu hữu cơ. Sản phẩm hồ tiêu hữu cơ của các HTX đã tiếp cận được nhiều thị trường tiềm năng. Hồ tiêu hữu cơ cũng mang lại giá trị cao hơn cho người sản xuất.

Thế nhưng nhìn chung, các HTX sản xuất tiêu hữu cơ tại Đắk Song có quy mô nhỏ, chi phí hoạt động hạn chế. Thêm vào đó, kinh phí đầu tư sản xuất hồ tiêu hữu cơ khá cao. Giá cả hồ tiêu thời gian qua thường xuyên biến động đã gây khó khăn cho các HTX mở rộng quy mô.

Theo ông Nguyễn Văn Đô, Phó Phòng Nông nghiệp - PTNT huyện Đắk Song, khó khăn lớn nhất các HTX là về nguồn vốn và dây chuyền sản xuất. Tuy nhiên, việc hỗ trợ của các cơ quan cấp trên về vốn, về dây chuyền sản xuất còn hạn chế.

“Nếu dây chuyền sản xuất đạt chuẩn, tiêu hữu cơ của chúng ta sẽ xuất sang được các thị trường khó tính, nâng cao giá trị sản phẩm. Nhưng trước mắt, Nhà nước cần sớm có thêm những giải pháp “trợ lực” để các HTX sản xuất hồ tiêu hữu cơ tồn tại, từng bước tìm được chỗ đứng ổn định trên thị trường", ông Đô chia sẻ.

Bài, ảnh: Lê Phước

Ðể nông dân là 'chuyên gia' trên đồng ruộng

Nguồn tin:  Báo Bình Định

Với mục tiêu chuyển giao kỹ thuật canh tác, áp dụng tiến bộ mới trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt hướng đến đào tạo nông dân trở thành “chuyên gia” trên đồng ruộng, ngành Nông nghiệp tỉnh Bình Định tổ chức nhiều lớp học thực tế trên đồng ruộng.

Những năm gần đây, nông dân Bình Định đã làm quen với nhiều lớp học thực tế trên đồng ruộng (FFS - viết tắt từ tiếng Anh Farmer Field School), do ngành Nông nghiệp tỉnh phối hợp với các chuyên gia, cán bộ kỹ thuật triển khai dưới hình thức học và hành ngay tại đồng ruộng. Lớp học FFS đặt nông dân ở vị trí trung tâm, giúp họ tham gia tương tác với chuyên gia nông nghiệp, tiếp cận thông tin về tiến bộ KHKT để trở thành “chuyên gia” trên đồng ruộng.

Nông dân nhóm cùng sở thích xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh) học thực hành trên đồng ruộng với các chuyên gia Văn phòng Dự án rau an toàn tỉnh. Ảnh: VP Dự án rau toàn Bình Định

Dự án rau an toàn Bình Định bắt đầu triển khai năm 2016 là một ví dụ. 2 năm sau đó, Văn phòng điều phối dự án bắt tay vào phối hợp với ngành Nông nghiệp tỉnh triển khai các lớp học FFS cho hơn 1.000 hộ nông dân thuộc các nhóm cùng sở thích sản xuất rau an toàn đạt tiêu chuẩn VietGAP. Các chuyên gia của Văn phòng điều phối dự án phối hợp với cán bộ kỹ thuật ngành Nông nghiệp các huyện, thị xã tổ chức lớp học cho nông dân trong thời gian 7 tuần/lớp. Nông dân được phân nhóm thực hành ngay trên đồng ruộng để áp dụng kiến thức vừa học, hình thành thói quen mới trong canh tác. Đến nay, dự án đã tổ chức các lớp học FFS cho 40 nhóm cùng sở thích. Nông dân được hướng dẫn theo từng chuyên đề về quy trình sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP và thực hành trên ruộng rau, như: Lên luống; làm đất; trồng và chăm sóc cây rau; phòng trừ sâu bệnh theo chương trình quản lý dịch hại tổng hợp IPM - kiểm soát dịch bệnh phòng trừ dịch hại tổng hợp trên cơ sở kết hợp các hiệu quả từ quy luật của sinh thái đồng ruộng; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định…

Bà Đồng Thị Tuyết Thu (thôn Luật Chánh, xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước) chia sẻ: Khi tham gia các lớp học, nông dân mới biết rằng cách mình trồng cây, rau theo kinh nghiệm lâu nay là chưa đúng. Cũng là cây trồng, nhưng chăm sóc lúa, rau, hoa màu, mỗi loại đều có kỹ thuật riêng, từ đó nông dân chủ động chọn phương pháp phù hợp để sản xuất. Chẳng hạn, với rau ăn lá, thời gian từ khi gieo hạt đến thu hoạch ngắn, cho nên không áp dụng và không khuyến khích sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; thay vào đó chuyên gia hướng dẫn người trồng chọn giống phù hợp với chân đất, mỗi luống, mỗi hộ chọn giống rau xen canh để phát triển…

Ông Phạm Tất Phát, Điều phối viên dự án Rau an toàn Bình Định, cho hay: “Lớp học FFS mang lại hiệu quả ở chỗ giúp nông dân chủ động tiếp cận tiến bộ KHKT trong sản xuất nông nghiệp, từ đó họ là người tự định hướng và quyết định chọn hay không chọn giống cây, quy trình canh tác cho cánh đồng của mình. Nông dân được đào tạo qua lớp học càng hiểu rõ hơn về thổ nhưỡng, vùng trồng. Dẫn chứng là nông dân ở xã vùng cao Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), hiệu quả từ các lớp FFS thấy rõ khi nhóm cùng sở thích ở đây phát triển được những giống rau ôn đới phù hợp, có hiệu quả; lên kế hoạch sản xuất và chủ động kết nối với Văn phòng dự án để tiếp thị sản phẩm. Rõ ràng, với cách học này, không còn rào cản nào để ngăn việc nông dân chủ động tiếp cận với tiến bộ KHKT”.

Ông Huỳnh Việt Hùng, Giám đốc Trung Khuyến nông tỉnh (Sở NN&PTNT), nhìn nhận: Phương pháp học trực tiếp trên đồng ruộng đưa đến cách tiếp cận không chỉ gần gũi, thực tế mà còn chủ động hơn cho dân so với cách thức truyền thống (tập huấn, hội thảo, trao đổi lý thuyết). Do đó, Trung tâm lồng ghép hình thức đào tạo này vào các mô hình khuyến nông trên địa bàn tỉnh, cán bộ kỹ thuật “3 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm) để hướng dẫn, hỗ trợ, đào tạo cho nông dân ngay trên đồng ruộng. Kết quả cho thấy, không chỉ hộ nông dân được chọn tham gia mô hình thực hiện mà các hộ lân cận trong quá trình theo dõi nắm bắt cũng chủ động thực hành ở chân ruộng nhà mình. Trong năm 2020, Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai 14 mô hình trồng trọt với gần 1.000 hộ tham gia.

THU DỊU

Chăn nuôi an toàn để phát triển ổn định

Nguồn tin: Báo Phú Yên

Sử dụng nguồn thức ăn sạch, vật nuôi được bán với giá cao hơn. Ảnh: NGỌC LY

Đó là cách mà chị Nguyễn Thị Hào và anh Lưu Văn Quân ở thôn Tân An, xã Ea Bar (huyện Sông Hinh, tỉnh tỉnh Phú Yên) áp dụng cho trang trại gà của gia đình. Cách làm này vừa giúp mang lại thu nhập vừa góp phần bảo vệ môi trường.

Theo chị Nguyễn Thị Hào, so với cách nuôi truyền thống, nuôi an toàn sinh học phải đầu tư kinh phí nhiều hơn. Nền là lớp đệm lót sinh học của trấu kết hợp vôi bột, được đảo hàng ngày. Chuồng được xây dựng thông thoáng với mái che cách nhiệt, giúp ổn định nhiệt độ theo mùa… Bù lại lợi ích mang lại rất lớn, đó là hạn chế mùi hôi ra môi trường xung quanh, vật nuôi ít bị bệnh. “Từ khi áp dụng phương pháp nuôi này, tôi thấy tỉ lệ gà nuôi sống đạt 95%, chi phí thức ăn, kháng sinh giảm và ít phải quét dọn phân, thay chất độn chuồng...”, chị Hào nói thêm.

Còn anh Lưu Văn Quân, chồng chị Hào, cho biết: Để đảm bảo nguồn thức ăn sạch, vợ chồng tôi đầu tư hệ thống ép cám viên tại nhà. Tận dụng các nguồn nguyên liệu có sẵn tại địa phương như bắp, lúa, cỏ, đậu tương, cám… kết hợp với cây thuốc nam truyền thống gồm tỏi, cây sả, lá ổi, cây cỏ mực… tạo ra nguồn thức ăn an toàn vệ sinh giúp tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi. Nhờ đó, gà thịt nhà tôi luôn được khách hàng đánh giá thơm ngon, thịt dai, ngọt nên dù chúng tôi bán giá cao hơn giá gà công nghiệp từ 30-35% mà vẫn không đủ bán, phải khất lại khách lứa gà sau và khách vẫn chờ. Mỗi năm tôi xuất bán 2 lứa với số lượng trung bình 1.000 con/lứa. Hiện đàn gà nhà tôi có 1.600 con.

Theo chị Triệu Thị Thang ở gần trang trại gà của vợ chồng anh Quân, dù trang trại nuôi nhiều gia cầm nhưng quanh năm không nghe mùi hôi thối, không gây ô nhiễm môi trường xung quanh.

Không chỉ nuôi gà, vợ chồng anh Quân còn nuôi thêm 200 con ngan, 200 con vịt và gần 20 con heo rừng lai. Mỗi năm, trừ tất cả chi phí, việc chăn nuôi mang lại cho gia đình anh chị từ 100-120 triệu đồng.

Chị Nay Hờ Nhơn, Chủ tịch Hội LHPN huyện Sông Hinh, nhận xét: Mô hình chăn nuôi theo hướng sinh học của gia đình anh Quân, chị Hào là một trong những mô hình phát triển kinh tế thân thiện với môi trường. Hiện chăn nuôi theo hướng an toàn đang là xu hướng sản xuất tất yếu nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp địa phương theo hướng bền vững. Vì vậy, mô hình này cần được nhân rộng để góp phần thay đổi tư duy, thói quen sản xuất cũ của bà con.

NGỌC LY - HẢI PHONG

Nuôi heo tộc, thu lộc liền tay

Nguồn tin: Báo Vĩnh Long

Với vốn đầu tư thấp, thời gian xoay vòng nhanh và cho hiệu quả kinh tế cao- có thể thu tiền tỷ trong tầm tay, nhiều hộ dân xã An Bình (Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) đang phát triển mô hình chăn nuôi heo tộc và thành lập tổ hội nghề nghiệp để cùng chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật và thông tin thị trường.

Gia đình bà Lánh (bìa phải) nuôi heo tộc lời 500.000 đ/con.

Nuôi heo 2 tháng, lời 500.000 đ/con

Cách nay 10 năm, từ nguồn vốn vay ưu đãi 50 triệu đồng của Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) huyện Long Hồ cộng với vốn tích lũy gia đình, ông Lê Minh Hùng (ấp An Thạnh, xã An Bình) đã đầu tư xây chuồng và mua 50 con heo tộc về nuôi. Là người đầu tiên ở địa phương nuôi heo tộc nên ông gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, nhờ “vừa làm, vừa học hỏi, vừa rút kinh nghiệm” cộng với tính cần cù, chịu khó mà gia đình ông ngày càng khấm khá.

Hiện, mô hình này đang được các hộ dân trong xã nhân rộng. Riêng ở ấp An Thạnh có 12 hộ nuôi với tổng đàn 350 con và thành lập tổ hội nghề nghiệp nuôi heo tộc do ông Hùng làm tổ trưởng. Nhận thấy hiệu quả mô hình đem lại, từ nguồn vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân của Trung ương (300 triệu đồng), năm 2020, Hội Nông dân đã hỗ trợ cho tổ hội vay vốn ưu đãi để tăng đàn, từng bước hình thành tổ hợp tác, hợp tác xã. Theo ông Hùng, thông qua các nguồn vay ưu đãi giúp bà con có thêm đồng vốn phát triển chăn nuôi. Việc thành lập tổ hội nghề nghiệp còn tạo điều kiện cho các thành viên cùng nhau học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi thông tin thị trường và tìm đầu ra cho các hộ chăn nuôi.

Heo tộc là một trong những giống heo cho chất lượng thịt ngon, nên rất được thị trường ưa chuộng. Bình quân, heo đẻ khoảng 10 con/lứa, có con đẻ tới 26 con/lứa. “Trung bình, heo con nuôi cỡ 70 ngày là có thể đạt 25- 27kg, lúc này có thể kêu bán. Đây là mô hình vốn đầu tư thấp nhưng xoay vòng nhanh và cho hiệu quả kinh tế cao”- ông Hùng cho biết.

Trước đây, bà Nguyễn Thị Lánh (ấp An Thạnh) nuôi heo pi (Pietrain) với số lượng lớn. Năm 2019, do bị ảnh hưởng bởi dịch tả heo Châu Phi, bà thua lỗ hơn 1 tỷ đồng. Bà đã chuyển sang nuôi giống heo tộc, hiện tổng đàn đã lên đến gần 50 con. Cứ khoảng 2 tháng, bà cho xuất chuồng, với giá bán 110.000 đ/kg, bà lời 500.000 đ/con.

Bà Lánh cho biết: “Nuôi heo tộc có lợi hơn heo pi. Tuy giá bán heo pi 7,8 triệu đồng/tạ, nuôi khoảng 5 tháng mới vô tạ. Còn con heo tộc khi mình bắt về (nặng 8- 10 kg/con), nuôi chưa tới 2 tháng là có thể xuất bán nên việc quay đồng vốn dễ hơn”. Ông Trà Văn Nhọn- chồng bà Lánh- cho rằng, nhờ thời gian nuôi ngắn nên không lo ngại mầm bệnh, khi heo hơn 20kg là có thể xuất chuồng. Còn heo pi thì thời gian nuôi dài, trong khi giá thức ăn tăng cao lại có mầm bệnh nguy hiểm.

Trên thực tế, heo tộc có sức đề kháng tốt, không kén thức ăn, dễ nuôi, dễ thích nghi với mọi điều kiện sống, nhất là những nơi rộng rãi, thoáng mát. Ngoài cho heo ăn thức ăn chăn nuôi, có thể cho ăn giặm thêm các loại rau cỏ có sẵn trong vườn, giúp người nuôi giảm chi phí đầu tư, tăng thu nhập.

200m2 kiếm nửa tỷ/năm

Tháng 4/2020, anh Trần Tết Dương (ấp An Thạnh) được Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ vay 50 triệu đồng để nuôi heo tộc. Từ 3 con nái đã đẻ được 28 heo con. Với giá bán 110.000 đ/kg, anh lời 70.000 đ/kg. “Với đàn heo này, tui đã dư tiền để trả tiền vay Ngân hàng Chính sách xã hội”- anh Dương nói. Để nuôi heo tộc hiệu quả, anh Dương đã đi học hỏi kinh nghiệm nhiều nơi. Anh chia sẻ, phải có bể xử nước chlorin (20 gr/m3) để tắm heo vì “tắm nước sông sẽ khó kiểm soát dịch bệnh”. Bên cạnh, phải có mẻ un khói chống muỗi, không cho chuột, bọ vào chuồng. Anh còn học cách tự chích, gieo tinh heo… “Tui nghe cán bộ thú y tư vấn, hỏi kinh nghiệm rồi tự làm”-

anh Dương nói.

Trên thị trường có ra loại vắc xin nào mới là anh Dương tiếp cận liền và tiêm hết tổng đàn để không “bị lỗi hệ thống”. Anh còn sử dụng đèn cực tím để khử trùng, diệt khuẩn nền chuồng. Anh Dương nói vui: “Chưa ai chăm sóc heo kỹ bằng tui. Sau khi heo đẻ, trong 3 ngày đầu, mỗi ngày tui cho ăn 3 trứng hột gà và 1 lon bia, nửa lít mật ong. Ngày thứ 4 thì sắc thêm thuốc bắc 2 nước rồi trộn lại với cách món trên cho heo ăn. Cách làm này, vừa giúp heo chống viêm, lại thêm mát sữa”.

Anh Dương (phải) cho rằng nuôi heo tộc chỉ với 200m2 trong vòng 1 năm là có thể thu nửa tỷ trong tầm tay.

Anh Dương dự kiến sẽ nâng tổng đàn lên 10 con heo nái, còn lại sẽ nuôi heo thịt. Anh làm bài toán nhẩm, chỉ cần nuôi với diện tích chuồng trại chừng 200m2, 10 con nái đẻ ra 2 dòng heo là đã có 200 con heo thịt, giá thành 1 con heo từ lúc trong bụng mẹ đến khi xuất chuồng chỉ 40.000 đ/kg. Với mức giá như hiện nay giá (110.000- 135.000 đ/kg), thì chỉ trong vòng 1 năm có thể lời nửa tỷ trong tầm tay.

Rũ bỏ đặc tính hoang dại, những con heo tộc đã nhanh chóng giúp nông dân phát triển kinh tế nông hộ. Làm giàu từ chăn nuôi heo tộc đang là mô hình được nhiều bà con nông dân hướng đến, vấn đề đặt ra là nâng cao chất lượng đàn heo và giữ vững thị trường tiêu thụ.

Ông Bùi Văn Chiều- Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh: Nuôi heo tộc là một trong những hướng đi giúp hội viên, nông dân trong tỉnh duy trì, mở rộng, cũng như tái đàn sau dịch tả heo Châu Phi. Mô hình này hiện đang phát huy hiệu quả và tiếp tục được nhân rộng gắn với việc thành lập các chi, tổ hội nghề nghiệp, từng bước góp phần cùng địa phương tổ chức lại sản xuất.

Bài, ảnh: XUÂN TƯƠI

Hiếu Giang tổng hợp