Phát triển cây có múi: Nhanh nhưng chưa hiệu quả

Nguồn tin: Báo Chính Phủ

Cây có múi hiện đang phát triển nóng so với quy hoạch. Trong khi đó, các loại quả từ cây này chủ yếu là tiêu thụ tươi, chưa có sản phẩm chế biến sâu.

Chanh đang chiếm chưa đến 8% diện tích cây có múi, nhưng chiếm 94,4% giá trị xuất khẩu quả có múi.- Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Tăng diện tích “chóng mặt”

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), diện tích cây có múi ở các tỉnh miền Bắc trong 10 năm trở lại đây tăng chóng mặt theo cấp số nhân.

Thống kê cho thấy, tổng diện tích cây có múi của các tỉnh miền núi phía bắc hiện đạt khoảng 121.000 ha, chiếm 47,5% diện tích cây có múi của cả nước. Chỉ trong 10 năm trở lại đây, từ 2009-2019, tốc độ tăng trưởng cây có múi bình quân lên tới 10%/năm về diện tích, tương đương 7.300 ha/năm, trên 12% về sản lượng, tương đương 69.400 tấn.

Chỉ tính riêng trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, theo thống kê của Sở NN&PTNT tỉnh, đến nay, toàn tỉnh có 11.500 ha cây có múi (cam, quýt, bưởi), sản lượng khoảng 160.000 tấn. Điều đáng lo ngại là, việc tiêu thụ khối lượng sản phẩm khổng lồ này đều phụ thuộc vào thương lái và chủ vườn, ít có bàn tay của doanh nghiệp. Trong khi đó, sản phẩm chủ yếu bán tươi, số lượng được chế biến sâu không đáng kể, nên ở thời điểm thu hoạch rộ, không tránh khỏi việc bị dồn ứ. Mấy năm gần đây, giá các sản phẩm cam, quýt, bưởi cũng không còn hấp dẫn như những năm trước.

Điều đáng nói là, không chỉ ở Hòa Bình, đến nay, diện tích cây có múi đang lan rộng ra nhiều địa phương, hình thành các vùng sản xuất tập trung như cam Hà Giang, Hòa Bình, Bắc Giang, bưởi ở Phú Thọ, Bắc Giang, Hòa Bình, Tuyên Quang, quýt Bắc Kạn và Lạng Sơn, cam Nghệ An…

Sự phát triển quá “nóng” diện tích cây có múi trong khi chất lượng giống chưa được kiểm soát, tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật vẫn khá phổ biến khiến dịch bệnh trên cây có múi ngày càng khó kiểm soát, gây ô nhiễm nguồn nước, đất, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

Một con số đáng báo động Cục Bảo vệ thực vật đưa ra cho thấy, đến nay, diện tích cam ở các tỉnh miền Bắc bị bệnh vàng lá thối rễ lên tới 1.416 ha, nhiễm nặng tới 53 ha, tập trung tại các tỉnh Hà Giang, Yên Bái, Hòa Bình, Bắc Giang, Nghệ An,…

Phải thay đổi theo hướng hữu cơ – chế biến sâu

Theo nghiên cứu của Cục Trồng trọt cho thấy, người dân vẫn còn thói quen trồng cây có múi theo tư tưởng chạy theo số đông. Nhiều vùng đất dốc, chân đất thấp, khó làm đường thoát nước, bà con vẫn cố trồng cây có múi và cho hiệu quả kinh tế không như kỳ vọng.

Về mặt tiêu thụ, cam và bưởi là hai loại cây chủ lực, được trồng nhiều nhất tại các tỉnh phía bắc cũng như cả nước, nhưng sức mua chính lại từ thị trường nội địa, phục vụ nhu cầu ăn tươi.

Trong khi đó, chanh chỉ có diện tích trồng khoảng 9.600 ha trên cả nước, chưa đến 8% diện tích cây có múi, lại cho giá trị xuất khẩu lên tới 41,6 triệu USD năm 2019, chiếm 94,4% giá trị xuất khẩu quả có múi.

Tại phiên chất vấn các thành viên Chính phủ ở kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, đại biểu Trần Đình Gia (Hà Tĩnh) gửi câu hỏi trực tiếp đến Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường với nội dung: “Kỳ họp thứ 6, tôi có hỏi Bộ trưởng về việc quy hoạch phát triển cây ăn quả có múi trên địa bàn cả nước. Xin hỏi Bộ trưởng về phát triển cây ăn quả có múi hiện nay như thế nào, có phù hợp với quy hoạch hay không và có nguy cơ phải giải cứu hay không?”.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, đến nay, diện tích cây ăn quả của Việt Nam có khoảng 1,1 triệu hecta, với sản lượng khoảng 13-15 triệu tấn; có 15 loại cây ăn quả chính, trong đó có cây có múi. Hà Tĩnh có giống cam, với diện tích hiện nay khoảng 238.000 ha, sản lượng 2,5 triệu tấn.

“Riêng về nhóm cây có múi đang là tồn tại chung của chúng ta, bởi vì hầu hết diện tích phát triển hiện nay chủ yếu ăn tươi, chế biến rất kém. Công tác giống nhìn chung ở nhóm cây có múi còn hạn chế, kể cả bưởi, chanh, quýt”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nói.

Từ thực tế này, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường lưu ý, thời gian tới, công tác giống phải rà soát lại hết để có được những bộ giống tốt, chống chịu được bệnh và đảm bảo thâm canh.

Hai là, quy trình canh tác cũng phải thay đổi lại theo hướng hữu cơ. Hiện nay hầu hết diện tích cây có múi sau một thời gian khai thác là bị bệnh, do chăm sóc, quy trình.

“Ba là, phải tăng cường khâu chế biến, nếu chỉ chờ ăn tươi thì chắc chắn hiệu quả rất thấp, cứ phát triển thêm một tí diện tích lại bão hòa”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh.

Bộ NN&PTNT cũng yêu cầu các địa phương phải quản lý chặt quy mô sản xuất, hạn chế tối đa tình trạng gia tăng diện tích không theo quy hoạch. Các địa phương tiếp tục rà soát các vùng sản xuất cây có múi, điều chỉnh cơ cấu cây có múi, quản lý chặt chất lượng cây giống. Áp dụng kỹ thuật canh tác, nâng cao chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm. Các địa phương cũng cần đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến, xây dựng thương hiệu và liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.

Đỗ Hương

Hồng xiêm được giá, nhà vườn Tiền Giang nhân rộng diện tích

Nguồn tin: VOV

Cây hồng xiêm năm nay được giá cao hơn nhiều so với mọi năm lại là cây thích ứng hạn mặn nên đang được nhiều nhà vườn ở Tiền Giang mở rộng diện tích.

Đợt hạn mặn lịch sử vừa qua, diện tích cây hồng xiêm ở tỉnh Tiền Giang không bị thiệt hại; đồng thời gần đây giá loại cây ăn trái này tăng giá ở mức kỷ lục nên nhà vườn địa phương đang nhân rộng diện tích.

Ở thời điểm này, giá trái hồng xiêm đang ở mức từ 25.000-30.000 đồng/kg, tăng hơn gấp đôi so cùng kỳ năm ngoái, cũng là mức giá kỷ lục trong nhiều năm qua. Với sản lượng khoảng 25 tấn/ha, mỗi ha hồng xiêm nhà vườn có thu nhập trên 300 triệu đồng/năm.

Nhà vườn thu hoạch trái hồng xiêm.

Từ sau hạn mặn đến nay, tỉnh Tiền Giang đã nhân rộng diện tích cây hồng xiêm trên 2.500 ha, trồng tập trung ở các xã ven sông Tiền thuộc huyện Châu Thành và Cai Lậy. Ưu điểm của loại cây này là có thể sống khi nước mặn trên 1/1000, cho trái quanh năm và đầu ra ổn định.

Cây hồng xiêm tại tỉnh Tiền Giang có khả năng chống chịu hạn mặn cao hơn nhiều loại cây ăn trái khác.

Ông Nguyễn Thành Vinh, Phó Chủ tịch Liên hiệp hội các Hợp tác xã Nông nghiệp tỉnh Tiền Giang cho biết, hiện cây hồng xiêm rất triển vọng nhưng nhà vườn cần chọn giống mới có năng suất cao, chất lượng tốt để trồng.

“Trái hồng xiêm được thị trường trong nước ưa chuộng; đặc biệt các tỉnh phía Bắc. Năm nay hồng xiêm được giá cao gấp đôi hoặc gấp 1,5 lần so với các năm trước. Liên hiệp hội đang khuyến khích bà con nên phát triển giống hồng xiêm Mexico, giống này có ưu điểm đặc biệt là khi chín không bị sượng, trái to và ngon lại thích nghi với hạn mặn”, ông Vinh chỉ rõ./.

Nhật Trường/VOV-ĐBSCL

Quảng Ngãi: Nhiều nhà vườn trồng cây ăn trái bị thiệt hại nặng sau mưa bão

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng

Sầu riêng, bưởi da xanh được trồng hàng chục năm bỗng chốc bật gốc theo bão, người trồng cây ăn trái ở huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi bị thiệt hại nặng.

Cây sầu riêng, bưởi da xanh là hai loại cây trồng mang lại hiệu quả của các nhà vườn ở huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi. Nhiều cây đang vào mùa thu hoạch, ra quả thì bỗng chốc bật gốc khi bão lũ quét qua.

Thiệt hại nặng như vườn ông Lê Văn Hữu (xã Hành Dũng, huyện Nghĩa Hành), hơn 20 cây sầu riêng ngã đổ, nhiều cây bị lũ cuốn trôi, trong số đó rất nhiều cây hàng chục năm tuổi ngã rạp, mất trắng. Ông Hữu đã dành rất nhiều công sức để chăm sóc vườn sầu riêng và chỉ gần 5 năm trở lại đây, sầu riêng mới cho quả đều đặn. “Năm vừa rồi mới thu hoạch được 2 tấn sầu riêng, giá 80.000 đồng/kg, bán thu về 160 triệu đồng. Năm nay cây đang thời kỳ ra hoa, cho quả thì bão lũ ập đến, dù tôi đã cột dây chống đỡ nhưng cây vẫn không chống được”, ông Hữu xót xa.

Cây sầu riêng 13 năm tuổi bật gốc ngã rạp sau bão khiến ông Hữu không khỏi xót xa. Ảnh: NGUYỄN TRANG

Không chỉ sầu riêng, các cây bưởi da xanh, cau... của gia đình ông Hữu cũng bị thiệt hại sau các đợt bão, lũ vừa rồi.

Nhà vườn của ông Nguyễn Văn Nam (xã Hành Nhân, huyện Nghĩa Hành) có hơn 50 cây sầu riêng thiệt hại hoàn toàn, những cây sầu riêng đã 8 năm tuổi, ra quả được 2 năm nay đều ngã đổ. Vườn bưởi da xanh hơn 20 cây cũng ngã đổ, quả rụng đầy vườn.

Xã Hành Nhân có gần 100ha diện tích cây ăn quả, đa số các vườn đều thiệt hại nặng sau bão lũ. Tại xã Hành Dũng có 22ha thiệt hại từ 70%, đa số cây sầu riêng, bưởi da xanh, mít Thái, ngoài ra các cây cau, chuối, chanh... thiệt hại hơn 30ha.

Bưởi da xanh rụng đầy vườn. Ảnh: NGUYỄN TRANG

Ông Phạm Văn, Phó Chủ tịch UBND xã Hành Dũng, nói: “Hiện tại các nhà vườn đang cố gắng khắc phục bằng cách chống đỡ, trồng mới lại vườn cây ăn quả. Kinh tế vườn xã Hành Dũng bị thiệt hại nặng”.

Toàn huyện Nghĩa Hành có 365ha diện tích cây ăn quả bị thiệt hại, trong đó 80ha thiệt hại hoàn toàn, 229ha thiệt hại rất nặng (từ 50-70%), còn lại thiệt hại một phần.

Hiện nay, huyện Nghĩa Hành đang tiếp tục thống kê thiệt hại, người dân mong muốn được hỗ trợ về cây giống, tiếp tục khôi phục vườn cây ăn quả.

Cây ăn trái ở Quảng Ngãi bị thiệt hại do bão lũ. (Ảnh: NGUYỄN TRANG)

NGUYỄN TRANG

Các địa phương đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

Nguồn tin:  Báo Chính Phủ

Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp tạo ra những sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao được coi là xu hướng tất yếu giúp sản xuất nông nghiệp phát triển vượt bậc, hình thành nhóm sản phẩm nông sản chủ lực, lợi thế gắn với vùng sản xuất hàng hóa tập trung, qua đó làm thay đổi bức tranh nông nghiệp của các địa phương.

Mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững của thành phố Đà Nẵng là tập trung tăng trưởng sản xuất thông qua cải thiện năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh, phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ, ứng dụng công nghệ cao trong các hoạt động sản xuất nông nghiệp. Đây là xu hướng tất yếu phát triển nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Sản xuất nông nghiệp hướng đến sản phẩm chủ lực, đặc trưng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao và nông nghiệp phục vụ đô thị, du lịch là hướng đi mà thành phố đang lựa chọn. Với đặc thù của đô thị, quy mô diện tích đất sản xuất nông nghiệp hạn chế, thành phố đã định hướng phân vùng sản xuất nông nghiệp phù hợp, hiệu quả gắn với xây dựng sản phẩm chủ lực, đặc trưng dựa trên giải pháp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo hướng hữu cơ, sinh thái.

Đến nay, thành phố ưu tiên triển khai quy hoạch các vùng, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, ban hành chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Tại huyện Hòa Vang hiện đã có 3 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao được phê duyệt quy hoạch chi tiết, đang xúc tiến các thủ tục kêu gọi, thu hút doanh nghiệp đầu tư và tiếp tục quy hoạch, mở rộng phát triển các vùng, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với quy hoạch chung của thành phố.

Đối với lĩnh vực trồng trọt, Đà Nẵng đã chú trọng chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng thâm canh, thích ứng với biến đổi khí hậu và đẩy mạnh sản xuất theo hướng hữu cơ. Nhờ chủ động trong chuyển đổi cơ cấu giống lúa trung ngắn ngày, đẩy mạnh sản xuất theo hướng hữu cơ, áp dụng chương trình quản lý dinh dưỡng tổng hợp (IPM), chương trình quản lý dịch hại tổng hợp (ICM) nên năng suất lúa đạt khá cao, tăng dần qua các năm, đạt 58,29 tạ/ha năm 2015 lên đạt 61,6 tạ/ha vào năm 2020. Toàn thành phố thực hiện cải tạo 46,6ha kinh tế vườn với các loại cây trồng: mít, bơ, chanh giây, vú sữa, thanh long ruột đỏ… gắn với mô hình du lịch sinh thái nhà vườn.

Trong những năm tiếp theo, thành phố Đà Nẵng triển khai nhiều đề án, phương án đẩy mạnh phát triển sản xuất để nâng cao thu nhập; nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả; xây dựng các mô hình sản xuất mới, các mô hình ứng dụng công nghệ cao, thực hiện chương trình cải tạo vườn tạp xây dựng vườn mẫu, vườn kinh tế… góp phần phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập người nông dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội thành phố

Là 1 trong 3 tỉnh có diện tích đất nông nghiệp lớn nhất vùng đồng bằng sông Hồng, để phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp công nghệ cao, những năm qua, tỉnh Thái Bình đã tập trung xây dựng, hoàn thành quy hoạch các vùng sản xuất, chỉnh trang đồng ruộng và dồn điền đổi thửa ở toàn bộ các xã, thị trấn. Phong trào xây dựng cánh đồng lớn được chú trọng, đạt nhiều kết quả tích cực. Đến nay, 100% khâu làm đất, trên 80% khâu thu hoạch được cơ giới hóa; xây dựng, phát triển nhiều cánh đồng lớn cùng nhiều trang trại, gia trại quy mô lớn, công nghệ hiện đại; năng suất lúa và năng suất các loại cây trồng đều đạt ở mức cao so với bình quân chung cả nước và các tỉnh trong khu vực, góp phần cải thiện đáng kể đời sống nhân dân.

Đề án cơ cấu lại ngành Nông nghiệp đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 của tỉnh Thái Bình xác định quan điểm, thu hút và phát triển doanh nghiệp là đột phá cho cơ cấu lại ngành và giải quyết lao động nông thôn, lấy doanh nghiệp là đầu tàu trong phát triển chuỗi giá trị. Để phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, tỉnh đã ban hành nghị quyết về chính sách hỗ trợ đặc thù, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.

Trong đó, tập trung hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm, cơ sở sản xuất giống ngao sinh sản, đóng mới tàu, mua sắm máy nông nghiệp, xây dựng cơ sở chế biến nông sản, phát triển sản xuất cây vụ đông. Ngoài ra, các tổ chức, cá nhân có dự án thuộc lĩnh vực nông nghiệp khuyến khích đầu tư của tỉnh đã được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư, được hưởng ưu đãi về đất đai như miễn tiền thuê đất từ 11 - 15 năm, được thuê đất với mức giá thấp nhất của loại đất tương ứng.

Thời gian tới, Thái Bình tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động thu hút doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư vùng, khu, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Thúc đẩy các hoạt động khoa học và công nghệ phục vụ sản xuất, ứng dụng hiệu quả công nghệ mới tạo động lực về lợi ích để thúc đẩy khoa học công nghệ gắn bó với sản xuất, kinh doanh, hướng vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của từng sản phẩm.

Xác định Chương trình OCOP có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đến phát triển kinh tế địa phương theo hướng phát huy nội lực, gia tăng giá trị và là giải pháp nhiệm vụ quan trọng, tỉnh Thái Nguyên ngày càng quan tâm, đầu tư từng bước hình thành nhóm sản phẩm nông sản chủ lực, lợi thế gắn với vùng sản xuất hàng hóa tập trung.

Tỉnh Thái Nguyên đã có nhiều chính sách, đề án để tái cơ cấu ngành nông nghiệp, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ; ưu tiên nguồn vốn sự nghiệp hỗ trợ cho các dự án phát triển theo chuỗi giá trị, các chủ thể là các HTX tham gia phát triển sản phẩm. Hỗ trợ thiết kế logo, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sản phẩm, xây dựng dữ liệu sản phẩm, thực hiện truy xuất nguồn gốc… Qua đó, chương trình đã tạo những tín hiệu tích cực, trở thành động lực để phát triển kinh tế vùng nông thôn, tạo ra những sản phẩm theo chuỗi giá trị, nâng cao thu nhập cho người dân.

Trong thời gian tới, tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách của trung ương, của tỉnh trong phát triển nông nghiệp, nông thôn. Đặc biệt quan tâm đến phát triển tổ chức sản xuất, hỗ trợ các dự án phát triển theo chuỗi liên kết. Trong đó, tập trung phát triển các loại hình siêu thị, cửa hàng phân phối sản phẩm, các tuyến liên tỉnh kết nối giao thương cung - cầu để tiêu thụ sản phẩm Thái Nguyên trên thị trường trong và ngoài nước. Tổ chức sự kiện quảng bá sản phẩm gắn liền với du lịch, hội chợ, triển lãm. Đẩy mạnh phát triển dịch vụ du lịch và gắn kết với chuỗi sản phẩm OCOP là giải pháp nhằm tiêu thụ và nâng cao giá trị gia tăng các sản phẩm.

Minh Đức

Tiền Giang: Thu gom hơn 3 tấn vỏ chai, bao bì thuốc bảo vệ thực vật

Nguồn tin:  Báo Ấp Bắc