Đổi mới công nghệ chế biến để đa dạng hóa sản phẩm từ các loại cây ăn quả là mục tiêu các doanh nghiệp đang hướng đến nhằm nâng cao chuỗi giá trị một mặt hàng nông sản có tiềm năng, lợi thế rất lớn của Gia Lai.

Gia tăng giá trị cho sản phẩm

Hiện nay, nhiều địa phương trong tỉnh đều trồng các loại cây ăn quả như: sầu riêng, bơ, mít, xoài, nhãn, thanh long, cam, bưởi da xanh, chanh dây, dứa, chuối… Hiện toàn tỉnh có hơn 29.016 ha cây ăn quả với sản lượng ước đạt 417.192 tấn/năm. Diện tích cây ăn quả sản xuất theo tiêu chuẩn nông nghiệp tốt (VietGAP, GlobalGAP) hơn 19.565 ha, trong đó có gần 9.186 ha được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP (hơn 8.527 ha của doanh nghiệp, hơn 617 ha của các hợp tác xã và hơn 40 ha của người dân).

Từ năm 2018 đến nay, Gia Lai được Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và PTNT) cấp 94 mã số vùng trồng với diện tích hơn 6.346 ha, 22 mã số cơ sở đóng gói trái cây phục vụ xuất khẩu sang thị trường các nước: Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Mỹ, Trung Quốc…

Ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-cho biết: Để phát huy tiềm năng, lợi thế, tỉnh đã xây dựng các vùng chuyên canh, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến vào sản xuất cây ăn quả theo chuỗi giá trị, chế biến sâu, tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng gắn với xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, cấp mã số vùng trồng.

Bước đầu, một số mô hình liên kết giữa nông dân, hợp tác xã, tổ sản xuất với các doanh nghiệp tiêu thụ đã phát huy hiệu quả, xây dựng được chuỗi giá trị cây ăn quả đối với sản phẩm chuối tiêu hồng, chuối già hương Nam Mỹ, chanh dây, dứa, xoài, mít, thanh long…

Công nhân DOVECO Gia Lai chế biến chanh dây. Ảnh: Thảo Nguyên

Gia Lai có các nhà máy chế biến lớn như: Nhà máy chế biến rau quả của Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (DOVECO Gia Lai) với công suất 52.000 tấn sản phẩm/năm; Nhà máy sơ chế, chế biến, đóng gói trái cây tươi và trái cây cấp đông IQF của Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai với công suất 36.500 tấn sản phẩm/năm; Nhà máy chế biến trái cây Quicornac của Công ty DIVAFRUIT S.A với công suất 15.000 tấn sản phẩm/năm; Nhà máy chế biến sản phẩm trái cây của Công ty Vật tư tổng hợp Hưng Nguyên với công suất 341 tấn sản phẩm/năm.

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có hàng trăm cơ sở chế biến sản phẩm trái cây sấy dẻo và sấy giòn quy mô nhỏ của các hộ gia đình, cá nhân, hợp tác xã, doanh nghiệp. Các nhà máy chế biến nông sản đi vào hoạt động từng bước tạo mối liên kết theo chuỗi giá trị, hình thành nhiều vùng sản xuất tập trung với quy mô lớn phục vụ xuất khẩu hàng hóa.

DOVECO Gia Lai là doanh nghiệp tiên phong đầu tư xây dựng dây chuyền sản xuất hiện đại, khép kín với công suất 300 tấn nguyên liệu chanh dây, 500 tấn dứa và 200 tấn xoài/ngày, cùng hàng trăm tấn chuối, bơ, thanh long, bắp ngọt, đậu bắp, khoai lang…

Ông Đinh Văn Tĩnh-Phó Giám đốc DOVECO Gia Lai-cho biết: “Năm 2022, sản lượng hàng xuất khẩu của Công ty ước đạt 40.000 tấn, kim ngạch 90 triệu USD. Sản phẩm của Công ty đã có mặt tại nhiều quốc gia. Trong đó, thị trường châu Âu chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của Công ty. Để đảm bảo ổn định vùng nguyên liệu cho sản xuất, Công ty đã tự trồng, liên kết với các hợp tác xã, thu mua qua doanh nghiệp, đại lý trên địa bàn với diện tích hơn 6.500 ha. Công ty đang tiếp tục liên kết mở rộng vùng nguyên liệu, đồng thời nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm để mở rộng thị trường”.

Với Công ty TNHH một thành viên Thương mại-dịch vụ Thái Sơn Tây Nguyên (Cụm Công nghiệp Diên Phú, TP. Pleiku) dù chưa xuất khẩu nhưng các sản phẩm chế biến từ nông sản đã chiếm lĩnh thị trường nội địa. Ông Phạm Việt Hùng-cố vấn cấp cao của Công ty-chia sẻ: “Hàng nông sản qua chế biến sâu sẽ tạo ra sản phẩm có giá trị cao hơn, giúp người nông dân nâng cao thu nhập.

Bởi vậy, năm 2006, Công ty quyết định đầu tư dây chuyền chế biến nông sản. Trải qua 6 năm, quy mô đã phát triển nhiều lần. Hiện nay, nhà máy chế biến nông sản sấy khô của Công ty có công suất 5.000 tấn sản phẩm/năm với các sản phẩm trái cây sấy, hạt dưa, hạt hướng dương. Thị trường tiêu thụ được mở rộng ra nhiều tỉnh thành, sản lượng tiêu thụ hơn 1.000 tấn sản phẩm/năm”.

Triển vọng mở rộng thị trường

Theo ông Phạm Việt Hùng, hiện nay, nhiều đối tác có nhu cầu nhập hàng của Thái Sơn Tây Nguyên, nhưng do công suất của nhà máy nhỏ nên sản lượng chưa đáp ứng đủ yêu cầu. Do vậy, Công ty đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ xây dựng thêm các nhà máy ở khu vực Đông Nam Bộ và duyên hải miền Trung. “Để đảm bảo đủ nguyên liệu phục vụ cho sản xuất, chúng tôi đang nghiên cứu xây dựng vùng trồng dưa lấy hạt ngay tại địa phương. Mục tiêu sẽ phát triển diện tích khoảng 1.000 ha với sản lượng khoảng 4.000 tấn sản phẩm/năm để phục vụ chế biến, hướng đến xuất khẩu trong tương lai. Theo tính toán của chúng tôi, với giá thu mua hiện tại, 1 ha có thể đem lại thu nhập 50 triệu đồng (sản xuất 1 vụ trong vòng 3 tháng). Để sản xuất 1 ha cần ít nhất 4 lao động. Như vậy, nếu trồng 1.000 ha thì sẽ tạo việc làm cho khoảng 4.000 lao động”-ông Hùng thông tin.

Chế biến hạt dưa tại Công ty TNHH một thành viên Thương mại-dịch vụ Thái Sơn Tây Nguyên (TP. Pleiku). Ảnh: Thảo Nguyên

Lĩnh vực chế biến trái cây sấy khô, sấy dẻo, trà, tinh dầu... cũng thu hút nhiều cơ sở sản xuất, hợp tác xã tham gia. Bà Đỗ Thị Mỹ Thơm-Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ Hùng Thơm Gia Lai (huyện Mang Yang) chia sẻ: Hợp tác xã có các sản phẩm tinh cốt chanh dây, ruột chanh dây cấp đông, tinh dầu chanh dây, tinh dầu hạt chanh dây, trà detox chanh dây, chanh dây sấy dẻo. Chế biến sâu là hướng đi giúp gia tăng giá trị cho cây ăn quả. Hợp tác xã đã liên kết với các hộ thành viên và hộ nông dân trồng hơn 100 ha chanh dây theo tiêu chuẩn GlobalGAP. “Với nhu cầu rất lớn của đối tác trong và ngoài nước về các mặt hàng chế biến này thì nếu có đủ điều kiện về máy móc, thiết bị và nâng cao được công suất, Hợp tác xã sẽ góp phần tiêu thụ nông sản, nâng cao thu nhập cho bà con nông dân”-bà Thơm cho hay.

Ông Phạm Văn Binh-Giám đốc Sở Công thương-cho biết: “Ngành công nghiệp đang phát triển theo hướng tăng tỷ trọng chế biến, chế tạo lên trên 60% giá trị toàn ngành. Trên địa bàn tỉnh đã có nhiều dự án thu hút đầu tư lĩnh vực chế biến, trong đó, một số nhà máy chế biến trái cây với công suất lớn đã góp phần tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị cao phục vụ xuất khẩu. Ước tính kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng chế biến từ trái cây hiện đạt hơn 100 triệu USD mỗi năm. Đây là một mặt hàng xuất khẩu mới trong khoảng vài ba năm gần đây, nhưng sẽ là một trong những mặt hàng chủ lực đóng góp kim ngạch lớn cho tỉnh trong tương lai khi hiện nay nhu cầu của nước ngoài rất lớn, đặc biệt là thị trường EU”.

Tại các buổi làm việc với nhà đầu tư, lãnh đạo tỉnh khẳng định Gia Lai có rất nhiều tiềm năng phát triển cây ăn quả và đang phấn đấu trở thành “thủ phủ” cây ăn quả trong tương lai. Tỉnh đã triển khai đề án phát triển cây ăn quả qua việc tập trung ưu tiên phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao nhằm thúc đẩy việc hình thành các chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ một số loại cây ăn quả. Tỉnh cũng đang kêu gọi nhiều dự án nhà máy chế biến sâu để đa dạng hóa và nâng cao giá trị sản phẩm, đáp ứng các nhu cầu của thị trường EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Theo Đề án “Phát triển sản xuất rau, hoa và cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Gia Lai đến năm 2030, định hướng đến năm 2040”, tỉnh phấn đấu mở rộng diện tích cây ăn quả lên khoảng 55.000 ha vào năm 2025; đến năm 2030 đạt khoảng 90.000 ha và định hướng đến năm 2040 đạt khoảng 100.000 ha.

Cùng với đó, tỉnh chuyển dịch cơ cấu từ sản phẩm thô sang sản phẩm chế biến tinh; khuyến khích doanh nghiệp, cá nhân đầu tư xây dựng và nâng cấp trang-thiết bị để đa dạng hóa sản phẩm chế biến sâu, chế biến tổng hợp nhằm tạo ra giá trị gia tăng cao như sản phẩm đông lạnh, đóng hộp, chiên sấy, nước trái cây tự nhiên, nước trái cây cô đặc, thực phẩm giàu dinh dưỡng và mỹ phẩm, các sản phẩm quả lên men, các loại ô mai, mứt… phục vụ thị trường nội địa và hướng đến xuất khẩu sang thị trường các nước phát triển như EU, Mỹ, Úc, Nhật Bản…

THẢO NGUYÊN

Là một kỹ sư công nghệ thông tin, nhưng anh Lữ Nhật Linh (38 tuổi) lại đam mê nông nghiệp sạch, nung nấu mở hướng liên kết du lịch cộng đồng tại địa phương.

Kỹ sư công nghệ thông tin Lữ Nhật Linh.

Khu vực quanh chân núi từ lâu được mệnh danh là “thủ phủ” mãng cầu Bà Đen, một đặc sản ở Tây Ninh, có diện tích lên tới 5.000 ha. Mãng cầu Bà Đen là một trong những mặt hàng nông sản có giá trị kinh tế của tỉnh.

Chất lượng khác biệt, mãng cầu Bà Đen Tây Ninh luôn được người tiêu dùng ưa chuộng; người dân nhờ vào cây mãng cầu mà phát triển kinh tế gia đình, vươn lên làm giàu.

Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, không ít người làm nông nghiệp nói chung, trồng mãng cầu nói riêng hay gặp cảnh “được mùa, mất giá”, hầu hết sản phẩm bán ra thị trường đều phụ thuộc vào thương lái, nên giá bán tại vườn rất thấp, trong khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng bị đội giá lên rất nhiều.

Năm 2017, anh Lữ Nhật Linh đầu tư trồng mãng cầu. Hơn 4 ha đất tại khu vực chân núi Bà Đen (thuộc xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu), anh áp dụng theo chuẩn VietGAP, ứng dụng khoa học công nghệ quản lý từ giai đoạn đơm bông, kết trái cho tới thu hoạch. “Tôi là người con của Tây Ninh, tôi muốn cùng bà con tiếp cận công nghệ và đưa đặc sản tỉnh nhà đi lên đúng tầm của trái mãng cầu Tây Ninh”- anh Linh nói.

Anh cho biết, nhờ sự hỗ trợ của đồng nghiệp, anh áp dụng công nghệ vào quy trình trồng, chăm sóc và thu hoạch trái mãng cầu một cách bài bản. Để trái mãng cầu đạt chất lượng chuẩn VietGAP, đầu ra hiệu quả, an toàn, anh cho biết: “Trước khi thu hoạch, chúng tôi cắt nguồn thuốc hoàn toàn trước 30 ngày để bọc trái, tránh sâu, dòi xâm hại.

Hệ thống thông tin, thống kê còn giúp chúng tôi nên làm trái mãng cầu ở giai đoạn nào, dùng loại phân bón nào hữu hiệu, đồng thời cho thu hoạch trái phù hợp với thời tiết. Sản phẩm mãng cầu của chúng tôi bán đến nhiều tỉnh, thành phố, được người tiêu dùng ưa chuộng”.

Hiện nay, sản phẩm mãng cầu sạch chuẩn VietGAP của anh Linh được cung ứng tại thành phố Thủ Đức, các tỉnh miền Trung (đặc biệt tại Đà Nẵng), các tỉnh Tây Nguyên như: Đăk Lăk, Gia Lai một số tỉnh, thành phố thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Theo anh Linh, mãng cầu Bà Đen được người tiêu dùng trên cả nước đánh giá chất lượng từ mẫu mã đến độ ngon ngọt bên trong. Trung bình, mỗi ký mãng cầu chuẩn VietGAP được bán tại vườn có giá 45.000 đồng - 60.000 đồng. Với 1 ha, anh Linh thu lãi trên dưới 100 triệu đồng/vụ.

Ngoài ra, anh còn đầu tư thêm mô hình nhà container trên 1,4 ha đất vườn bên cạnh, để du khách vừa trải nghiệm vườn mãng cầu, vừa tận hưởng không khí trong lành, cảnh đẹp quanh khu vực dưới chân núi Bà Đen. “Khu vực núi Bà Đen có khí hậu ôn hoà quanh năm, ban ngày có nhiều nắng nhưng không gay gắt, đêm kéo dài, nhiệt độ thấp, địa hình triền núi dốc thoai thoải vừa là điều kiện tốt cho cây mãng cầu phát triển, vừa là điểm lý tưởng cho du khách trải nghiệm”- anh Linh cho biết.

Anh chia sẻ thêm: “Giai đoạn thu hoạch mãng cầu có giới hạn từ 15-30 ngày, nếu lượng du khách đến trong cùng một thời điểm cũng là một điều khó, nên cần có sự liên kết giữa các nhà vườn với nhau. Khi đó, mỗi nhà vườn sẽ tổ chức luân canh, luân chuyển trong một giai đoạn nhất định. Có như vậy, mô hình farmstay trên địa bàn tỉnh Tây Ninh sẽ có hiệu ứng tốt”.

Sản phẩm mãng cầu Bà Đen Tây Ninh đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý, được UBND tỉnh Tây Ninh xếp hạng sản phẩm OCOP 4 sao năm 2021. Hy vọng, mô hình trải nghiệm farmstay sẽ được chàng kỹ sư công nghệ thông tin đầu tư theo chiều sâu, mở hướng cho du lịch cộng đồng không chỉ ở tại vườn của mình, mà còn tại nhiều địa phương khác trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.

Tâm Giang

Vài năm trở lại đây, diện tích trồng chuối già xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Đồng Nai tăng cao. Tính đến cuối năm 2022, tổng diện tích chuối trên địa bàn tỉnh đạt 14,4 ngàn ha, tăng hàng ngàn ha so với năm trước. Dự kiến tổng sản lượng thu hoạch đạt gần 191,5 ngàn tấn, tăng hơn 38% so với năm trước đó.

Thu hoạch, đóng gói chuối xuất khẩu tại H.Cẩm Mỹ

Hiện các vùng trồng chuối xuất khẩu trên địa bàn tỉnh đã bắt đầu vào cao điểm thu hoạch. Giá chuối xuất khẩu bất ngờ hạ nhiệt chứ không tăng cao như kỳ vọng của nông dân theo như quy luật mọi năm. Giá chuối xuất khẩu thương lái thu mua tại vườn hiện không vượt quá 11 ngàn đồng/kg, giảm khoảng 3 ngàn đồng/kg so với thời điểm trước Tết. Hoạt động thu hoạch, đóng hàng xuất khẩu của thương lái cũng không ồ ạt như cùng kỳ mọi năm.

Phan Anh

Sáng tạo trong sản xuất

Những ngày cuối năm, chúng tôi đến tham quan trang trại sầu riêng của ông Hoàng Văn Trọn (làng Grôn, xã Ia Kriêng, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai). Tại đây, hàng ngàn cây sầu riêng được canh tác theo tiêu chuẩn GlobalGAP đang trong giai đoạn đơm hoa kết trái. Ông Trọn cho biết: Trước đây, ông từng đi khắp các vùng trồng sầu riêng của Gia Lai, Đak Lak và các tỉnh miền Đông Nam Bộ để thu mua quả bán cho thương lái. Năm 2018, ông quyết định mua 70 ha đất để trồng gần 15 ngàn cây sầu riêng giống Dona. “Khi bắt tay trồng sầu riêng với diện tích lớn, mọi người ở đây bảo tôi có tiền muốn chơi ngông. Thậm chí, họ còn đặt cho tôi cái tên là “Chín điên”. Giờ thấy vườn cây của tôi phát triển xanh tốt, năm 2023 có 15 ha cho thu hoạch thì họ chuyển sang gọi tôi với cái tên “Chín sầu riêng”-ông Trọn vui vẻ nói.

Theo ông Trọn, việc canh tác sầu riêng theo hướng hữu cơ giúp đất tơi xốp, giữ được hệ vi sinh vật có lợi cho cây trồng, từ đó kháng được các loại nấm bệnh gây hại. Để giảm chi phí, nhân công, ông đầu tư lắp đặt hệ thống béc tưới tự động đến từng gốc cây. Ông cũng mua máy cày về nghiên cứu lắp bồn cùng 2 phuy chứa thuốc gắn trên thân xe, phía sau gắn tay bơm, quạt gió... để hỗ trợ việc phun thuốc cho cây trồng. Ưu điểm của máy là thực hiện hoàn toàn tự động từ khâu pha thuốc, bơm lên bồn đến phun lên cây, nhân công không phải tiếp xúc trực tiếp mà chỉ cần điều khiển xe.

Ông Hoàng Văn Trọn (bên phải, làng Grôn, xã Ia Kriêng, huyện Đức Cơ) kiểm tra vườn sầu riêng của gia đình. Ảnh: Phạm Ngọc

Ngoài ra, trong quá trình quản lý, ông Trọn còn sử dụng flycam để theo dõi nhân công làm việc. Đồng thời, ông đánh số từng hàng, từng lô để tiện quản lý, chăm sóc. Nhờ các công cụ hỗ trợ hữu ích, hiện 70 ha sầu riêng của gia đình ông chỉ cần 20 nhân công chăm sóc thường xuyên. Đến năm 2028, toàn bộ vườn cây sẽ cho kinh doanh. Để đảm bảo nguồn cung lớn cho thị trường và tạo sự gắn kết giữa những hộ trồng sầu riêng, ông Trọn đã vận động các hộ dân ở địa phương cùng thành lập Hợp tác xã (HTX) Xuất khẩu Bắc Tây Nguyên. Đến nay, HTX có 3 thành viên canh tác tổng cộng 100 ha sầu riêng.

Bên cạnh đó, HTX đã ký bản ghi nhớ hợp tác với UBND huyện Đức Cơ về liên kết sản xuất, thu mua quả sầu riêng của người dân trên địa bàn. Cụ thể, HTX xây dựng xưởng sơ chế, kho đông lạnh bảo quản phục vụ xuất khẩu gắn với hỗ trợ nông dân tham gia chuỗi liên kết. Đồng thời, hỗ trợ chuyển giao khoa học công nghệ trong canh tác sầu riêng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Huyện Đức Cơ hỗ trợ HTX xây dựng nhãn hiệu sản phẩm, mã số vùng trồng, mã cơ sở đóng gói, tem truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm sầu riêng.

Ông Vũ Mạnh Định-Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ-cho hay: Ông Hoàng Văn Trọn là người đi đầu ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ, đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sầu riêng. Với năng lực thu mua hơn 2.000 tấn sầu riêng/năm, HTX sẽ giúp nông dân yên tâm về đầu ra. Nhờ đó, người dân tiếp tục thực hiện các biện pháp thâm canh, đảm bảo quy trình kỹ thuật và đạt tiêu chuẩn chất lượng nông sản.

Liên kết làm nông nghiệp công nghệ cao

Năm 2019, Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao Nasumi thí điểm trồng 1 sào dưa lưới ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn huyện Chư Sê. Đến nay, Công ty đã liên kết với các hộ dân đầu tư mở rộng diện tích lên 2 ha với các chủng loại dưa khác nhau, mở ra hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp sạch ở địa phương. Ông Nguyễn Đình Thanh-Giám đốc Công ty-cho biết: Ngay từ lúc bắt đầu triển khai, tôi đã chọn việc xây dựng nhà màng và ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt để trồng giống dưa lưới Nhật Bản. Vụ đầu tiên, vườn dưa đạt năng suất 3 tấn/sào, giá bán thời điểm đó là 50 ngàn đồng/kg. Trồng dưa trong nhà màng không phụ thuộc vào thời tiết nhưng năng suất vẫn có sự thay đổi giữa các mùa. “Trồng dưa lưới đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật cao, phải thường xuyên theo dõi, nếu không là hỏng cả vụ. Ở giai đoạn phát triển, nếu cây ra hoa không đều hoặc bị bệnh không khắc phục được phải nhổ bỏ để trồng mới. Nếu cố giữ lại sẽ không đạt năng suất, tốn công chăm sóc dẫn đến lỗ vốn”-ông Thanh chia sẻ.

Vườn dưa lưới của Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao Nasumi (huyện Chư Sê). Ảnh: Phạm Ngọc

Theo ông Thanh, cái lợi của trồng dưa lưới trong nhà màng là mỗi năm thu hoạch được 3 vụ, trung bình 65-75 ngày/vụ. So với cà phê, hồ tiêu thì dưa lưới cho hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều. Thấy mô hình hay, nhiều nông dân đã liên kết với Công ty để trồng dưa lưới. Ngoài diện tích của Công ty, trên địa bàn huyện đã có 4 hộ dân tham gia liên kết với 1,5 ha nhà màng trồng các giống: dưa lưới Nhật Bản loại lưới thưa và lưới nhuyễn, dưa lê Hàn Quốc, dưa Hoàng Kim, dưa Bạch Kim… Các hộ được Công ty chuyển giao kỹ thuật, cung cấp cây giống và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Đến vụ thu hoạch, Công ty thu mua sản phẩm với giá 20-30 ngàn đồng/kg tùy loại. Qua thực tế cho thấy, bình quân 1 sào thu được 2,5-3 tấn quả/vụ, các hộ dân thu lãi khoảng 160 triệu đồng/năm. Hiện các sản phẩm của Công ty được chứng nhận VietGAP, có tem truy xuất nguồn gốc, mã QR và đã có mặt trên kệ các siêu thị, cửa hàng trái cây sạch trong và ngoài tỉnh với thương hiệu Sami Farm. Bên cạnh đó, Công ty còn lập website và áp dụng các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook để quảng bá sản phẩm. “Có tem truy xuất nguồn gốc, mã QR, 1 kg dưa bán ra thị trường được 25-40 ngàn đồng tùy giống. Trung bình mỗi năm, Công ty xuất bán ra thị trường trên 40 tấn dưa các loại”-ông Thanh thông tin.

Là hộ liên kết trồng dưa lưới, ông Nguyễn Ngọc Tuấn (thôn Phú Cường, xã Ia Pal) cho hay: “Gia đình tôi hiện có 5 sào nhà màng trồng dưa lưới. Ở vùng nông thôn, mô hình này vẫn còn mới mẻ và nhiều tiềm năng phát triển. Dưa lưới trồng trong nhà màng có thiết bị phun sương, tưới nhỏ giọt, đo nhiệt độ… giúp giảm nhân công lao động và chi phí sản xuất. Cây trồng còn được quản lý về dinh dưỡng, cách chăm sóc nghiêm ngặt nên đảm bảo chất lượng an toàn. Cây giống dưa được Công ty cung cấp, đồng thời hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Trung bình mỗi vụ thu hoạch 2-3 tấn/sào, thu nhập 50-60 triệu đồng tùy theo từng loại giống. Nhờ liên kết với Công ty mà tôi được chuyển giao kỹ thuật sản xuất dưa lưới đạt năng suất, chất lượng”.

Đánh giá về mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng, ông Nguyễn Văn Hợp-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Sê-cho biết: Qua quá trình sản xuất cho thấy, cây dưa lưới rất phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương, năng suất đạt khoảng 2,5 tấn/sào/vụ, chất lượng dưa được người tiêu dùng đánh giá cao. Bước đầu, mô hình này đã đem lại hiệu quả kinh tế rất cao so với một số loại cây trồng khác. Huyện khuyến khích các hộ dân liên kết với doanh nghiệp đầu tư mở rộng diện tích để phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Bên cạnh đó, khuyến khích doanh nghiệp đăng ký tham gia Chương trình OCOP để mở rộng thị trường tiêu thụ.

NGỌC SANG

Bước vào vụ thu hoạch năm nay, hàng trăm hộ nông dân ở Gia Lai tỏ ra lo lắng trước nguy cơ mất mùa điều. Nguyên nhân là thời điểm cây điều ra hoa thì gặp trời mưa và không khí lạnh bất thường khiến tỷ lệ đậu quả đạt thấp.

Ông Rơ Châm Phinh (làng Ếch, xã Ia Khai, huyện Ia Grai) đang cùng mấy người con ra vườn thu hoạch hạt điều. Với nét buồn phảng phất trên khuôn mặt, ông Phinh rầu rĩ nói: “Năm nào cũng vậy, sau Tết Nguyên đán mấy ngày là cả gia đình tập trung thu hoạch hạt điều. Mấy năm trước, quả rụng kín gốc, không cần dùng sào hái mà chỉ đi lượm thôi. Thế mà năm nay chỉ lác đác vài cây cho quả, còn lại ra hoa rồi rụng. Do hôm mùng 3 Tết có mưa nên hoa điều bị rụng gần hết. Ước chừng gần 200 cây điều này chỉ thu được 7-8 tạ hạt thôi, không thể đạt 1,2 tấn như năm ngoái. Trong khi đó, giá hạt điều đầu vụ chỉ ở mức 22 ngàn đồng/kg. Mình đang lo không đủ tiền trả nợ mua phân bón”.

Vườn điều của gia đình anh Nguyễn Văn Thiêm (làng Bía Ngó, xã Ia Chía, huyện Ia Grai) có tỷ lệ đậu quả thấp. Ảnh: Thiên Di

Ở làng Bía Ngó (xã Ia Chía), ông Trần Đình Đoàn cũng đang rơi vào cảnh đứng ngồi không yên khi đã vào vụ thu hoạch mà vườn điều hơn 2 ha của gia đình chỉ mới ra quả non. Dẫn chúng tôi đi tham quan vườn điều 18 năm tuổi của gia đình, ông Đoàn thở dài: “Vụ năm ngoái, gia đình tôi thu hơn 4 tấn hạt thô, chế biến thành phẩm còn 1,5 tấn, bán với giá 220 ngàn đồng/kg, thu hơn 220 triệu đồng. Nhưng năm nay, tôi đoán chỉ còn khoảng 3 tấn thô thôi. Do dịp Tết, thời điểm điều ra hoa, trời đổ mấy cơn mưa. Từ đó đến nay, nhiệt độ giảm mạnh kèm theo gió lớn khiến hoa bị thối và rụng nhiều. Bữa trước ra thăm vườn, nhìn thấy hoa rụng đầy trên mặt đất, tôi xót lắm”.

Anh Nguyễn Văn Thiêm (trú làng Bía Ngó) cũng đang chung nỗi lo mất mùa điều. “Nhà tôi trồng 6 ha điều. Mọi năm thu hoạch khoảng 2 tấn/ha. Còn năm nay chưa thu hoạch được quả nào. Nhưng theo kinh nghiệm mười mấy năm trồng thì tôi chắc chắn năm nay sản lượng sẽ giảm phân nửa. Nguyên nhân là do thời tiết thôi. Cây điều đang ra hoa mà gặp mưa với lạnh như đợt rồi thì đậu quả sẽ ít. Tới đây, tôi sẽ trồng xen thêm tre Bát Độ lấy măng để tăng thêm thu nhập”-anh Thiêm cho hay.

Với 1.176 ha, xã Ia Tô có diện tích điều lớn nhất nhì huyện Ia Grai. Những năm qua, loại cây trồng này góp phần giúp người dân có thêm thu nhập ổn định. Tuy nhiên, nỗi lo mất mùa điều niên vụ 2022-2023 đang hiện hữu ở đây. Theo ông Trịnh Việt Hùng-Chủ tịch UBND xã Ia Tô thì: Điều là một trong những loại cây trồng chủ lực ở xã. Do phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng và tập quán canh tác nên cây điều được người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ưu tiên. Năm nay, người dân cũng chưa thu hoạch điều và chưa có giá bán cụ thể nhưng khả năng mất mùa. Do đầu vụ trên địa bàn có mấy cơn mưa.

Nhiều nông dân ở Ia Chía lo lắng vụ điều năm nay sẽ thất thu. Ảnh: Thiên Di

Ông Phan Đình Thắm-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Ia Grai-cho hay: “Toàn huyện có khoảng 6.000 ha điều, tập trung ở các xã: Ia O, Ia Chía, Ia Krai, Ia Khai, Ia Tô, Ia Grăng. Huyện đã có 3 sản phẩm điều đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh. Hiện nay, bà con nông dân đã bắt đầu thu hoạch một số diện tích điều chín sớm. Còn chính vụ thì khoảng tầm tháng 3. Chúng tôi cũng mới đi kiểm tra và nhận thấy khả năng năm nay sản lượng điều giảm hơn năm ngoái”.

Không riêng gì Ia Grai, người dân huyện Đức Cơ cũng đang thấp thỏm về một vụ điều thất bát. Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Nguyễn Quốc Tư cho hay: Huyện có diện tích điều lớn nhất tỉnh với 14.000 ha nhưng năng suất không cao bằng các địa phương khác. Năng suất bình quân đạt 1 tấn/ha. Mưa lớn làm ảnh hưởng đến việc ra hoa, đậu quả của cây điều và khả năng năm nay năng suất sẽ giảm mạnh. Để nâng cao năng suất và thu nhập cho người dân, huyện đang xây dựng đề án cụ thể với mục tiêu đến năm 2025 sẽ nâng sản lượng lên 1,5 tấn/ha. Riêng năm nay, huyện hỗ trợ 1,5 tỷ đồng để xây dựng mô hình trình diễn, cấp giống, chế phẩm sinh học và tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc điều cho người dân.

THIÊN DI

Sau 3 tháng xuống giống, gần 2 ha cà rốt của gia đình ông Hồ Ngọc Anh (thôn 4, thị trấn Đak Đoa, huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai) đã cho thu hoạch hơn 130 tấn củ, thu về hơn 400 triệu đồng. Ngay sau khi thu hoạch xong đợt 1 (vụ sớm), gia đình ông khẩn trương làm đất, rải phân bón lót, xuống giống cà rốt đợt 2 (vụ chính).

Ông cho biết: “Giá bán sỉ cà rốt tươi tại vườn dao động trên dưới 4 ngàn đồng/kg. Đây là mức giá có lãi nên gia đình dành nhiều thời gian trong dịp Tết để chăm sóc vườn cà rốt. Trên cùng một diện tích, cùng mức đầu tư như nhau nhưng trồng cà rốt hiệu quả kinh tế cao hơn so với nhiều loại cây trồng khác”.

Ông Hồ Ngọc Anh (thôn 4, thị trấn Đak Đoa) thu hoạch cà rốt. Ảnh: Hoàng Cư

Trong khi đó, nhìn thoáng qua ai cũng thích thú trước những luống rau xanh mơn mởn trong những khu vườn ở tổ 3, phường Thống Nhất, TP. Pleiku. Cải thảo, xà lách, súp lơ, su hào, dưa leo, hành, ngò... nơi đây quanh năm xanh tốt. Bên vườn rau xà lách, chị Trần Thị Phương Lan cho biết: “Vườn rau tươi tốt là nhờ thời tiết thuận lợi và được chăm sóc, tưới nước đầy đủ trong những ngày Tết. Sáng mùng 4 Tết, thương lái đã đến tận vườn trao đổi đặt cọc mua hàng. Vợ chồng tôi vừa chốt giá bán 5 tấn rau, thu về 50 triệu đồng”.

Thời điểm này cũng là lúc cây cà phê bung sức trổ hoa, đậu trái. Đứng trước vườn cà phê đua nở hoa trắng tinh, ông Nay Rú (thôn 1, xã Ia Ka, huyện Chư Păh) bộc bạch: “Hoa cà phê bung nở đều là do gia đình mình chăm sóc chu đáo. Chiều mùng 1 Tết, mình tranh thủ kéo ống tưới nước cho 1 ha cà phê. Những vườn quanh đây nước tưới đủ đầy nên cây tươi tốt, nở hoa đều, hứa hẹn một mùa bội thu”. Cũng theo ông Nay Rú, năm 2022, gia đình ông thu hơn 140 triệu đồng từ vườn cà phê. Năm nay, thời tiết có mưa xuân, gia đình dành nhiều công sức đầu tư, chăm sóc cây cà phê. Ngoài cà phê, gia đình ông còn có nguồn thu từ 4 sào lúa nước, 1 sào rau màu cùng chăn nuôi gia súc, gia cầm.

Trò chuyện cùng chúng tôi, ông Lưu Trung Nghĩa-Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-cho hay: “Báo cáo từ các địa phương cho biết, thời điểm trước, trong và sau Tết, bà con nông dân trong tỉnh đều tranh thủ chăm sóc các loại cây trồng, vật nuôi. Hầu hết mọi người đều xóa bỏ quan niệm “Tháng Giêng là tháng ăn chơi”.

HOÀNG CƯ

Vừa qua, ông Trần Thanh Nam - Chủ tịch UBND huyện Tam Nông (tỉnh Đồng Tháp) cùng lãnh đạo các ngành chức năng huyện đã đến thăm mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn quốc tế (SRP) ở xã Phú Thành B.

Lãnh đạo UBND huyện Tam Nông cùng các ngành chức năng tham quan mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn quốc tế

Mô hình có 6 hộ tham gia sản xuất với 50ha giống Zasmine 85 tại ô bao số 18 từ năm 2016 tới nay, có liên kết cung cấp vật tư, lúa giống, kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm với Tập đoàn Lộc Trời. Phương thức liên kết, khi thu mua mỗi ký lúa đạt tiêu chuẩn SRP theo giá thị trường, Tập đoàn cộng thêm 800 đồng... Theo đó, vụ đông xuân, nông dân thu lãi 32 triệu đồng/ha, vụ hè thu lãi từ 22 triệu - 25 triệu đồng/ha. Hiện tại, nông dân đã gieo sạ vụ đông xuân 2022 - 2023, lúa được hơn 60 ngày, đang phát triển tốt...

Ông Trần Thanh Nam ghi nhận và đánh giá cao hiệu quả của mô hình, đồng thời yêu cầu chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm phát triển mô hình. Tập đoàn Lộc Trời duy trì hợp tác với nông dân, nhân rộng mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn quốc tế, nếu có vướng mắc liên hệ với chính quyền địa phương và các ngành chức năng huyện xem xét tháo gỡ để mô hình phát triển, đạt hiệu quả tốt hơn.

TRẦN TRỌNG TRUNG

Sau thời gian nghỉ Tết Nguyên đán 2023, giá mía bán chục giảm nhưng nông dân vẫn lãi cao gần 30 triệu đồng/công.

Nông dân xã Hiệp Hưng phấn khởi bán mía chục cho thương lái.

Hiện nay, giá mía bán chục giống ROC 16, su phèn được thương lái thu mua với giá 2.000 đồng/kg, giảm 300 đồng/kg so với thời điểm trước tết. Ông Đào Văn Thành, ở xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, vừa thu hoạch 8 công mía giống su phèn cho biết, năm nay thời tiết thuận lợi nên mía phát triển tốt, ít sâu bệnh, cây mía đứng thẳng, đạt năng suất khá cao, gần 20 tấn/công, bán với giá 2.000 đồng/kg, trừ hết chi phí gia đình ông lợi nhuận gần 30 triệu đồng/công. Đây là mức lợi nhuận cao nhất sau gần 40 năm ông trồng mía.

Niên vụ mía 2022-2023, huyện Phụng Hiệp xuống giống 3.037ha, giảm 580ha so với năm trước.

Tin, ảnh: LÊ ĐĨNH

Để hạn chế rủi ro trong sản xuất và tiêu thụ nông sản, song song với việc nâng cao chất lượng, đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch là con đường bắt buộc hiện nay.

Toàn tỉnh hiện có gần 94ha sầu riêng được cấp MSVT chính ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc.

*Nông dân chủ động

Thanh long là cây trồng chủ lực trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, đặc biệt là tại huyện Chợ Gạo. Thời gian qua, loại cây này đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần giúp người dân thoát nghèo, có cuộc sống khá giả, sung túc. Dù hàng năm, sản lượng thanh long ở tỉnh được xuất khẩu rất lớn, nhưng hầu như là đi bằng đường tiểu ngạch sang, chủ yếu sang thị trường Trung Quốc. Do đó, khi dịch Covid-19 xảy ra, việc xuất khẩu sang thị trường này càng gặp khó khăn, chưa kể những hàng rào kỹ thuật phía Trung Quốc dựng lên ngày càng khắt khe hơn. Trong thời gian dài, nông dân trên địa bàn tỉnh gặp khó trong tiêu thụ thanh long. Trước thực tế này, việc xuất khẩu chính ngạch đang là con đường gần như phải đi đối với người trồng thanh long. Do đó, nông dân mà đầu tàu là các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh đã chủ động xây dựng mã số vùng trồng (MSVT) để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu chính ngạch.

Thời điểm này, ông Nguyễn Mạnh Tường, Giám đốc HTX Thiên Phúc (xã Tân Bình Thạnh, huyện Chợ Gạo) đang khẩn trương bắt tay vào việc xây dựng MSVT cho những diện tích thanh long của HTX. Theo đó, HTX đang lập hồ sơ xây dựng MSVT cho khoảng 100 ha thanh long ruột đỏ áp dụng quy trình sản xuất VietGAP. Ông Tường cho biết: "Thời gian gần đây, xuất khẩu thanh long sang Trung Quốc hầu như phải đi bằng đường chính ngạch. Do đó, HTX buộc phải xây dựng MSVT. Hy vọng rằng, hồ sơ xin cấp MSVT của HTX sẽ được sớm chấp thuận để tiến hành xuất khẩu chính ngạch, tháo gỡ khó khăn cho thành viên trong tiêu thụ".

Bên cạnh cây thanh long, sầu riêng cũng là cây trồng chủ lực của tỉnh và mang lại hiệu quả kinh tế rất cao cho nông dân. Hiện toàn tỉnh có khoảng hơn 19.400 ha sầu riêng. Hiệu ứng từ thông tin sầu riêng được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc khiến người dân trồng sầu riêng và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh rất phấn khởi. Bởi điều này mở ra cơ hội lớn cho người trồng sầu riêng.

Ông Huỳnh Văn Lộc, Giám đốc HTX Sầu riêng Ngũ Hiệp (xã Ngũ Hiệp, huyện Cai Lậy) cho biết, HTX và các thành viên rất phấn khởi khi sầu riêng được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Do đó, HTX đã chủ động bắt tay vào xây dựng MSVT. Hiện HTX đã xây dựng MSVT sầu riêng với diện tích gần 75 ha tại địa bàn xã Ngũ Hiệp. Về cơ bản, 06 vùng trồng của HTX đã đáp ứng Tiêu chuẩn cơ sở thiết lập và giám sát vùng trồng và quy định của Nghị định thư, đủ điều kiện để cấp MSVT xuất khẩu. Theo quy định của Trung Quốc, Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) sẽ gửi thông tin vùng trồng cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Sau khi nhận thông tin từ phía Tổng cục Hải quan Trung Quốc, Cục BVTV sẽ thông báo và hướng dẫn cho ngành Nông nghiệp địa phương và HTX.

Hiện tại, toàn tỉnh đã có 93,27 ha sầu riêng tại huyện Cai Lậy được cấp MSVT (xã Hội Xuân: 80,4 ha; xã Tam Bình: 12,87 ha). Theo đó, Công ty TNHH Thương mại nông sản Thiện Tâm (huyện Cai Lậy) đang thu mua sầu riêng đã được cấp MSVT tại xã Hội Xuân với diện tích 80,4 ha để xuất khẩu chính ngạch. Ông Huỳnh Minh Thiện, đại diện Công ty TNHH Thương mại Nông sản Thiện Tâm chia sẻ: "Vào mùa thu hoạch, công ty xuất khẩu mỗi ngày hơn 100 tấn sầu riêng được thu mua từ diện tích đã cấp MSVT. Việc xuất khẩu sầu riêng theo đường chính ngạch sang Trung Quốc có nhiều thuận lợi hơn khi chi phí thấp hơn so với đi tiểu ngạch sang Thái Lan. Nhờ đó, giá thu mua sầu riêng của nông dân được nâng cao".

*Đẩy nhanh cấp MSVT

Trên thực tế, hiện tỉnh đang là địa phương có diện tích cây ăn trái đứng đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Tuy nhiên, diện tích được cấp MSVT vẫn còn khá khiêm tốn. Do đó, để đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, tạo đầu ra cho nông sản, việc cấp MSVT cần được đẩy nhanh.

Huyện Cai Lậy là địa phương có diện tích sầu riêng lớn nhất của tỉnh với khoảng 10.555 ha, sản lượng hàng năm đạt khoảng 187.000 tấn. Theo ông Đinh Văn Tấn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Cai Lậy, việc cấp MSVT giúp nâng cao giá trị cây sầu riêng và kinh tế của nông dân. Tuy nhiên, công việc này được huyện thực hiện thận trọng, nhằm đảm bảo công tác quản lý chất lượng được chặt chẽ, tránh việc sai sót để bị thu hồi MSVT gây ảnh hưởng đến vùng trồng. Cụ thể, UBND huyện cũng đã chỉ đạo các xã, thị trấn trên địa bàn cùng với doanh nghiệp hỗ trợ các HTX lấy ý kiến của nông dân lập hồ sơ và đề nghị cấp MSVT. Các địa phương chưa có HTX thì xem xét hỗ trợ cấp MSVT cho các HTX ở những địa bàn lân cận.

Đối với huyện Chợ Gạo, để đáp ứng yêu cầu xuất khẩu thanh long, thời gian qua, địa phương đã tập trung triển khai xây dựng MSVT và đã đạt được những kết quả nhất định. Theo ông Cao Tấn Hưởng, Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Gạo, để việc xuất khẩu thanh long bền vững theo đường chính ngạch, việc xây dựng MSVT được huyện quan tâm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân đăng ký. Đồng thời, phối hợp với sở, ngành tỉnh quản lý chặt chẽ các vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói thanh long đã được cấp mã số xuất khẩu trên địa bàn huyện. Địa phương sẽ xử lý nghiêm việc sử dụng MSVT, mã số đóng gói không đúng quy định. Huyện đang khuyến khích các doanh nghiệp, HTX đăng ký MSVT riêng. Bởi khi sử dụng MSVT chung của xã, chỉ cần 01 tổ chức hay cá nhân có sản phẩm vi phạm, toàn bộ MSVT của xã sẽ không xuất khẩu được.

Định hướng của ngành Nông nghiệp trong thời gian tới là sẽ mở rộng sản xuất theo hướng tập trung chuyên canh nhằm đáp ứng yêu cầu xuất khẩu và nhu cầu nguyên liệu của các nhà máy chế biến. Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, để thực hiện mục tiêu này, ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục hỗ trợ hướng dẫn, kiểm tra, giám sát duy trì các diện tích cây ăn trái đã được cấp MSVT phục vụ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh. Ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục tập huấn, tuyên truyền, hướng dẫn cho hộ sản xuất trong vùng được cấp MSVT áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn; sản xuất theo hướng GAP. Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân mở rộng hoặc cấp mới MSVT cây ăn trái phục vụ xuất khẩu chính ngạch.

Theo Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Tiền Giang, đến nay, toàn tỉnh đã được cấp 187 MSVT trên cây ăn trái với diện tích 17.396 ha gồm: 54 MSVT mít (8.233 ha), 77 MSVT thanh long (6.090 ha), 32 MSVT xoài (1.579 ha), 12 MSVT vú sữa (73 ha), 05 MSVT dưa hấu (819 ha), 03 MSVT chôm chôm (389 ha), 02 MSVT nhãn (121 ha), 02 MSVT sầu riêng (93 ha). Đồng thời, có 203 mã số cơ sở đóng gói đang hoạt động phục vụ xuất khẩu. Riêng trên cây sầu riêng, đến nay tháng 11/2022, đã có 118 hồ sơ, với diện tích hơn 4.940 ha đăng ký xuất khẩu thị trường Trung Quốc. Trong đó, 02 vùng trồng được cấp mã số với diện tích 93,27 ha (02 công ty); 03 vùng trồng đang khắc phục với diện tích 117 ha; 94 hồ sơ đã gửi Cục BVTV chờ cấp mã số với diện tích hơn 3.938ha.

M. Thành - C. Thắng

Hiệu quả của nông nghiệp xanh

Thời gian qua, HTX Nông nghiệp và dịch vụ Lam Anh (xã Glar, huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai) đã triển khai mô hình canh tác cà phê bền vững đạt tiêu chuẩn 4C, UTZ và mô hình sản xuất lúa nước, chanh dây theo hướng hữu cơ. Nhờ đó, các thành viên HTX và người dân trong vùng giảm được chi phí sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế trên cùng một diện tích. Anh Xuân (làng Groi Wêt, xã Glar) cho hay: Gia đình anh có 1,5 ha cà phê. Trước đây, anh thường sử dụng thuốc diệt cỏ để giảm công lao động. Bên cạnh đó, anh sử dụng phân hóa học nên đất ngày càng cằn cỗi, cà phê phát triển kém, năng suất chỉ đạt khoảng 3 tấn nhân/ha. Ngoài ra, giá phân hóa học tăng cao nên lợi nhuận không còn được mấy. “Từ năm 2020, được HTX Nông nghiệp và dịch vụ Lam Anh hướng dẫn canh tác cà phê và lúa theo hướng hữu cơ, tôi không dùng thuốc diệt cỏ nữa mà để cỏ mọc hợp lý nhằm giữ độ ẩm cho đất và sử dụng trấu cà phê ủ làm phân bón, dùng chế phẩm sinh học EMI. Nhờ đó, chi phí đầu tư giảm khoảng 30% nhưng vườn cà phê vẫn xanh tốt, cho năng suất 4-5 tấn nhân/ha, lợi nhuận hơn 100 triệu đồng/ha”-anh Xuân vui vẻ nói.

Người dân thôn Phú Quang (xã Ia Hrú, huyện Chư Pưh) sản xuất cà phê sạch theo hướng hữu cơ. Ảnh: Huyền Tỷ

Ông Lê Hữu Anh-Giám đốc HTX Nông nghiệp và dịch vụ Lam Anh-cho hay: Trước đây, người nông dân thường có thói quen sử dụng nhiều phân hóa học, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật khiến đất đai ngày càng thoái hóa, ô nhiễm môi trường. Để thay đổi thói quen đó, HTX liên kết với người dân canh tác theo quy trình EMI Nhật Bản. Mục tiêu là giúp bà con nông dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã Glar từng bước chuyển sang sản xuất nông nghiệp không hóa chất để cây trồng phát triển bền vững. Nếu phạm vi một hộ áp dụng nông nghiệp tuần hoàn sẽ khó nhưng nếu áp dụng quy mô HTX cùng làm kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn sẽ mang lại giá trị không chỉ cho HTX mà còn giúp bảo vệ môi trường, tạo hiệu ứng xã hội.

Cũng canh tác nông nghiệp sạch theo hướng hữu cơ, gia đình ông Nguyễn Văn Thiện (thôn 1, xã Ia Ka, huyện Chư Păh) đã giảm được chi phí đầu tư, trong khi năng suất cây ăn quả xen canh trong vườn cà phê luôn ổn định. Ông Thiện cho hay: Nhà ông có 200 cây mít Thái, 400 cây sầu riêng, hơn 1.500 cây cà phê trồng xen với nhau trên diện tích 2 ha. Nhiều năm qua, ông sử dụng phân hữu cơ, chế phẩm sinh học IMO. Theo đó, ông đã tận dụng những thứ sẵn có như: sữa chua, các chất men tiêu hóa của con người cùng hỗn hợp rau, củ, chuối, đu đủ... sau đó bỏ vào thùng phuy trộn thêm với men rượu, cám gạo, rỉ mật và nước sạch rồi ủ trong 7 ngày để cho ra chế phẩm sinh học IMO. “Nếu sử dụng phân hóa học, người dân phải bỏ ra ít nhất 50 triệu đồng/ha. Còn sử dụng phân bón hữu cơ, chỉ đầu tư hơn 12 triệu đồng/ha trong 1 năm. Đặc biệt, sử dụng phân bón hữu cơ làm giàu dinh dưỡng cho đất, ít tốn chi phí đầu tư nhưng cây trồng vẫn phát triển tốt, cho năng suất cao hơn 10-20% so với sản xuất thông thường. Thấy tôi làm hiệu quả, nhiều người dân ở đây cũng bắt đầu sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn cho cà phê, cây ăn quả”-ông Thiện chia sẻ.

Xu hướng tất yếu

Toàn tỉnh hiện có khoảng 233.522 ha cây trồng các loại sản xuất theo hướng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, 4C, Organic, Rainforest Alliance, FLO; có 94 mã số vùng trồng với tổng diện tích 6.346 ha, gồm: 22 mã số chuối, 19 mã số chanh dây, 20 mã số ớt, 9 mã số dưa hấu, 8 mã số thanh long, 6 mã số xoài, 10 mã số mít; 22 mã số cơ sở đóng gói với tổng công suất 665-795 tấn quả tươi/ngày; có 10 nhãn hiệu, thương hiệu được chứng nhận gồm: Rau An Khê, Gạo Phú Thiện, Rau Đak Pơ, Gạo Ia Lâu-Chư Prông, Bò Krông Pa-Gia Lai, Chôm chôm Ia Grai-Gia Lai, Chanh dây Gia Lai, chỉ dẫn địa lý Gạo Ba Chăm-Mang Yang, Hồ tiêu Chư Sê, Cà phê Gia Lai. Ngoài ra, việc nước ta ký 5 nghị định thư xuất khẩu chính ngạch các sản phẩm gồm chanh dây, sầu riêng, măng cụt, tổ yến sào và chuối sẽ giúp nhà vườn, doanh nghiệp nắm bắt các tiêu chuẩn, quy định một cách rõ ràng, minh bạch, mở ra con đường xuất khẩu chính ngạch đối với các sản phẩm này.

Nông dân huyện Chư Păh trồng rau xanh theo phương pháp thủy canh, ứng dụng công nghệ cao. Ảnh: G.H

Ông Nguyễn Kim Anh-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đak Đoa-cho hay: Để sản xuất nông nghiệp bền vững, huyện đã triển khai các dự án liên kết chuỗi giá trị như: liên kết hồ tiêu sạch, bền vững tại xã Nam Yang, Hải Yang; liên kết sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn 4C, UTZ; phát triển sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm cây có múi theo hướng hữu cơ tại xã Kon Gang; phát triển sản xuất tiêu thụ sản phẩm rau củ quả an toàn tại xã Tân Bình... “Hiện nay, thực phẩm sạch là vấn đề cấp thiết đối với người dân. Vì vậy, cần có cơ chế quản lý, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát các cơ sở sản xuất, buôn bán vật tư nông nghiệp trên địa bàn; khuyến cáo người dân, doanh nghiệp không sử dụng những chất cấm trong sản xuất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường xung quanh”-ông Nguyễn Kim Anh nêu giải pháp.

Còn theo ông Nguyễn Công Sơn-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Păh: Người dân, HTX và doanh nghiệp đang thay đổi tư duy sản xuất theo hướng hàng hóa, áp dụng quy trình sản xuất khép kín, hữu cơ, an toàn sinh học nhằm bảo vệ môi trường, đáp ứng yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu. Huyện cũng đã xây dựng đề án phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của nông sản, hình thành các liên kết trong sản xuất và tiêu thụ, hướng đến xây dựng các chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu, góp phần tạo sinh kế và tăng thu nhập cho người dân, thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội, thích ứng với biến đổi khí hậu tại địa phương.

Trao đổi với P.V, ông Trần Xuân Khải-Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật-cho biết: Thời gian qua, bà con nông dân trong tỉnh đã sử dụng phân hữu cơ, thuốc trừ sâu sinh học để tránh tồn dư chất bảo vệ thực vật trong sản phẩm. Đồng thời, các địa phương đã xây dựng nhiều vùng chuyên canh theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, giá trị gia tăng và tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm thông qua hình thức liên kết chuỗi giá trị bền vững, có chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc; ứng dụng khoa học công nghệ, thực hành sản xuất theo quy trình nông nghiệp tốt, đa dạng sinh học, nông nghiệp hữu cơ và tương đương, đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường.

“Thời gian tới, tỉnh tiếp tục tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh nông sản; bảo vệ môi trường sinh thái; nâng cao thu nhập cho người dân ở khu vực nông thôn. Đẩy mạnh phát triển nền nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, đa dạng sinh học gắn với phát triển công nghiệp chế biến nông sản, thích ứng với biến đổi khí hậu và kết nối bền vững với chuỗi giá trị nông nghiệp toàn cầu. Đồng thời, đẩy mạnh sản xuất theo tiêu chuẩn, yêu cầu thị trường trong nước và hướng đến xuất khẩu đi các thị trường khó tính, có thị phần tiêu thụ lớn như: EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc”-ông Khải thông tin thêm.

GIA HƯNG

Cần mẫn, chịu khó học hỏi, dám thử nghiệm những giống cây, con mới, tích cực ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi đã giúp nhiều nông dân huyện Đông Hưng (tỉnh Thái Bình) vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên mảnh đất quê hương.

Bà Nguyễn Thị Tuyến chăm sóc vườn thanh long của gia đình.

Đổi đời nhờ đổi cây

Cùng trên một mảnh đất canh tác nhưng với tư duy năng động, sáng tạo những cách làm mới trên cánh đồng cũ đã đem lại quả ngọt cho nhiều nông dân. Trong đó mô hình trồng cây đa tầng, chủ đạo là thanh long của bà Nguyễn Thị Tuyến, xã Minh Phú là thành công điển hình của việc tích tụ ruộng đất, thay đổi cơ cấu giống cây trồng. Từ nhỏ bà Tuyến đã gắn bó với đồng ruộng song đã không ít lần chứng kiến cảnh “được mùa, mất giá”, nhận thấy nhiều nông hộ thành công với các cây trồng có giá trị, năm 2015 bà đã cùng chồng mạnh dạn tích tụ ruộng ven đê, chuyển 3 sào ruộng cấy lúa kém hiệu quả sang trồng mía và ớt nhưng 2 loại cây này không hợp với đồng đất nên cho thu nhập thấp. Sau một thời gian nghiên cứu, bà Tuyến lại bỏ mía, ớt trồng thanh long. Cách trồng thanh long của bà khác các nông hộ khác nhưng hiệu quả mang lại thật bất giờ.

Bà Tuyến cho biết: Cây thanh long từ lúc trồng đến khi cho thu hoạch lứa đầu ít nhất phải mất 2 năm. Tôi đã tận dụng đất trống bên dưới trồng rau các loại gừng, đinh lăng, hoa hồng… để có thu nhập quanh năm, lấy ngắn nuôi dài. Cùng với đó, tôi còn dùng rơm rạ rải dưới gốc cây vừa làm phân hữu cơ, ngăn cỏ mọc vừa tăng năng suất cây trồng. Ngoài ra, tôi còn buộc xốp, bọc quả thanh long bằng vỏ bao để đuổi chim, chuột phá hoại. Với cách làm này, dù diện tích chuyển đổi ít nhưng mỗi năm gia đình cũng thu được 60 - 70 triệu đồng, riêng 200 gốc thanh long cho thu nhập 40 triệu đồng/năm. Thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục chuyển đổi 7 sào ruộng cấy lúa kém hiệu quả sang trồng thanh long. Nhờ đổi cây mà vợ chồng tôi đổi đời, trở thành điển hình làm kinh tế giỏi của xã.

Xin ra khỏi danh sách hộ nghèo

Về xã Đông Xuân hỏi chị Vũ Thị Lan, thôn Quang Trung từ người già đến người trẻ đều biết, họ còn dành cho chị sự trân trọng, cảm phục. Cảm phục vì nghị lực vượt khó vươn lên làm giàu chính đáng, trân trọng vì chị là người duy nhất đến giờ viết đơn xin ra khỏi danh sách hộ nghèo của xã. Chị Lan lập gia đình năm 1996, cuộc sống vốn đã khó khăn khi chồng chị mang bệnh, thường xuyên đau ốm thì cảnh nhà càng thêm túng quẫn, nhiều năm liền thuộc diện hộ nghèo của xã. Được sự quan tâm tạo điều kiện của các cấp, các ngành, đặc biệt là Ủy ban MTTQ huyện tặng gia đình chị 1 con bò sinh sản, chị vừa cần mẫn cấy lúa vừa chăm sóc bò béo tốt, tranh thủ thời gian nhàn rỗi nhận may gia công để kiếm thêm thu nhập trang trải cuộc sống gia đình.

Chị Lan chia sẻ: Dù vẫn được Ban công tác mặt trận thôn Quang Trung bình xét là hộ nghèo nhưng tôi thấy cuộc sống của gia đình đã được cải thiện nên đã làm đơn xin ra khỏi danh sách hộ nghèo để dành cơ hội cho hộ khó khăn hơn. Sau đó, tôi mạnh dạn vay mượn tiền của người thân đầu tư xây dựng chuồng nuôi khoảng 70 con lợn nái, lợn thịt, lợn choai và nuôi 130 - 150 con gà, ngan, vịt đẻ. Mỗi năm tôi thu từ chăn nuôi, trồng trọt 280 - 300 triệu đồng. Người phụ nữ nhỏ bé ngày ngày miệt mài, cần mẫn cấy cày, phát triển chăn nuôi, làm nghề phụ đã đưa gia đình thoát nghèo, vươn lên làm giàu, được Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện tuyên dương điển hình làm kinh tế giỏi.

Phất lên nhờ trồng hoa, cây giống

Sau nhiều năm gắn bó với nghề trồng phát lộc, chị Nguyễn Thị Thanh Hoa, xã Minh Tân nhận thấy việc trồng và làm tháp phát lộc vất vả, thu nhập không cao, vì vậy năm 2016 chị đã mạnh dạn chuyển toàn bộ diện tích vườn, ruộng của gia đình sang trồng cây công trình, cây giống và hoa các loại. Để chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả, chị Hoa sang xã Hồng Việt học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình trồng hoa, cây công trình thành công rồi về áp dụng vào vườn nhà. Và những loại cây mới này nhờ chăm sóc kỹ và đúng cách đã sinh trưởng rất tốt, năm đầu mang lại nguồn thu đáng kể. Thành công bước đầu đã tiếp tục khích lệ chị Hoa mở rộng mô hình trên diện tích 1 mẫu. Trong đó, trồng 5.000 - 6.000 gốc hoa mẫu đơn với đủ màu sắc, 5.000 cây hoa mộc hương và 2.000 - 3.000 cây công trình các loại. Nếu phát lộc chỉ bán dịp cuối năm thì các loại cây công trình và hoa chị Hoa bán quanh năm, bởi vậy lúc nào chị cũng có nguồn thu.

Là người đầu tiên đưa cây công trình, hoa mẫu đơn, mộc hương về xã trồng, người trồng hoa mẫu đơn nhiều nhất xã, chị Hoa chia sẻ: Khi mới chuyển từ cây phát lộc sang cây hoa, cây công trình còn chưa nắm chắc kỹ thuật nhưng đến giờ cả khâu chăm sóc, các kỹ thuật quan trọng nhất để có cây đẹp là tạo hình, tỉa tán cho cây, canh cho cây mẫu đơn ra bông to đẹp, đặc biệt là tự sản xuất cây giống nhằm giảm chi phí đầu vào. Với mô hình mới này, vợ chồng tôi thu được khoảng 300 triệu đồng/năm.

Chị Trần Thị Bích Nhung, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Minh Tân cho biết: Toàn xã hiện có trên 200 chị tích cực thực hiện các mô hình phát triển kinh tế mang lại hiệu quả kinh tế cao, trong đó chủ yếu là trồng đào, phát lộc, cây công trình, hoa, rau màu các loại. Chị Nguyễn Thị Thanh Hoa là một trong những hội viên trẻ nhưng rất năng động, dám nghĩ, dám làm, tiên phong đưa giống cây mới về trồng. Sau thành công của chị Hoa, nhiều nông hộ đã học và làm theo.

Bà Tuyến, chị Lan, chị Hoa là 3 trong rất nhiều điển hình của phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi ở huyện Đông Hưng. Thành công của họ không chỉ là tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững và làm giàu chính đáng cho gia đình mà còn góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Thu Hiền

Theo Hiệp hội chăn nuôi Đồng Nai, từ ngày 28-1, giá heo hơi của một số công ty chăn nuôi lớn điều chỉnh tăng thêm 2 ngàn đồng/kg, hiện dao động ở mức 54-56 ngàn đồng/kg. Heo ngoài dân vẫn ổn định ở mức 52-54 ngàn đồng/kg.

Trại chăn nuôi heo tại H.Thống Nhất

Các khu vực khác như miền Bắc, miền Trung, miền Tây Nam bộ có xu hướng giảm nhẹ từ 1-2 ngàn đồng/kg so với giá Tết. Cụ thể, giá heo các tỉnh miền Bắc hiện dao động từ 48-53 ngàn đồng/kg; miền trung từ 47-53 ngàn đồng/kg; Tây Nam bộ từ 48-53 ngàn đồng/kg…Theo đó, giá heo hơi khu vực miền Đông Nam bộ đang ở mức cao nhất nước.

Sau tuần cao điểm Tết Nguyên đán 2023 với nhu cầu tiêu thụ thịt heo tăng gấp đôi, gấp ba so với ngày thường. Hiện sức tiêu thụ thịt heo trên thị trường đã ổn định trở lại. Cụ thể, số lượng heo về chợ đầu mối Hóc Môn (TP.Hồ Chí Minh) hiện khoảng 4,5 ngàn con/đêm. Giá heo mảnh cũng đã trở lại giá ngày thường với mức bán trung bình từ 65-68 ngàn đồng/kg, giảm khoảng 10 ngàn đồng/kg so với cao điểm Tết.

Phan Anh

Học ngành Y dược, nhưng anh Vũ Quang Chính (29 tuổi, ngụ Thôn 3, xã Lộc Châu, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) lại chọn đầu tư phát triển chăn nuôi dê để lập thân, lập nghiệp làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Trang trại chăn nuôi dê Boer của anh Chính được xây dựng khép kín, với nhiều khâu tự động luôn đảm bảo vệ sinh môi trường

Chính chia sẻ, trước khi chuyển hướng qua nuôi dê, anh đã có hơn 4 năm gắn bó với mô hình nuôi thỏ Newzealand, với quy mô trang trại 7.000 – 8.000 con, mang lại nguồn lợi nhuận hàng năm từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng.

Mặc dù nguồn thu nhập từ nuôi thỏ là mơ ước của nhiều người, nhưng Chính vẫn không bằng lòng với thực tại và luôn ấp ủ làm giàu bằng chính năng lực, khả năng và sự sáng tạo của mình bằng một mô hình chăn nuôi tốt hơn.

Đầu năm 2019, sau khi có chuyến tham quan các mô hình chăn nuôi ở Thái Lan, anh Chính nhận thấy, chăn nuôi dê Boer (giống dê Nam Phi) theo hình thức nuôi nhốt công nghệ cao mới là hướng đi mà anh cần theo đuổi để làm giàu bền vững. “Sau chuyến tham quan các mô hình chăn nuôi ở Thái Lan trở về, tôi tiếp tục lên internet tìm hiểu các mô hình chăn nuôi dê theo hướng công nghệ cao. Rồi tự mình tìm đến các trang trại chăn nuôi dê Boer tại nhiều địa phương như Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Thuận để tìm hiểu. Sau bao tháng ngày trăn trở, vào giữa năm 2019, tôi đầu tư hơn 500 triệu đồng xây dựng trang trại và mua 22 con dê Boer lai do mình tự tuyển chọn về nuôi thử nghiệm”, anh Chính chia sẻ.

Từ số dê nuôi thử nghiệm, anh Chính nhận thấy dê Boer là giống dê dễ chăm sóc, ít bệnh và tăng trọng nhanh, mang lại hiệu quả kinh tế cao nên anh mạnh dạn đầu tư thêm hơn 1 tỷ đồng mở rộng trang trại theo mô hình tự động khép kín với quy mô gần 500 mét vuông để nuôi hơn 300 con dê sinh sản; đồng thời, trồng 3ha cỏ các loại để đảm bảo nguồn thức ăn cho đàn dê.

Từ đây, đàn dê Boer được anh Chính nuôi trong điều kiện nuôi nhốt hoàn toàn với hệ thông chuồng trại được đầu tư bài bản. Trong đó, nhiều khâu chăm sóc như nước uống, điều khiển nhiệt độ, độ ẩm chuồng trại hoàn toàn tự động.

Theo anh Chính, dê Boer sinh sản trung bình mỗi năm 2 lứa, mỗi lứa từ 2 - 3 con. Đối với dê sinh sản, nuôi từ 8 – 10 tháng đạt trọng lượng từ 50 – 60 kg/con. Dê thịt đang được anh xuất bán với giá từ 130 – 150 ngàn đồng/kg cho các đầu mối nhà hàng thu mua tại TP Hồ Chí Minh theo đơn đặt hàng. Riêng dê gây giống đạt trọng lượng từ 50 – 60 kg/con đối với dê cái và từ 80 – 100 kg/con đối với dê đực và được anh xuất bán từ 450 – 500 ngàn đồng/kg.

Từ trang trại của mình, trong năm 2022, anh chính đã nhân thêm 4 trại vệ tinh cho các hộ dân tại các xã Lộc Tân, Lộc Ngãi, Lộc Quảng và Lộc Thành (huyện Bảo Lâm) với quy mô từ 50 – 60 con dê sinh sản/trại. Cùng với xuất bán dê thịt, trong năm qua đã mang về cho gia đình anh nguồn lợi nhuận hơn 1,6 tỷ đồng.

Hiện tại, trang trại của anh Chính có hơn 300 con dê sinh sản, trong đó, có gần 100 con đang nuôi con, số còn lại đang mang bầu và đều phát triển tốt.

Anh Chính đầu tư trồng 3ha cỏ các loại để đáp ứng nguồn thức ăn cho đàn dê

Được chăm sóc tốt, những con dê con sinh ra đảm bảo khỏe mạnh để anh Chính tuyển chọn bán giống cho người dân thành lập các trại chăn nuôi vệ tinh

KHÁNH PHÚC

Sau nhiều năm di cư từ các tỉnh phía Bắc vào xã Cư M’gar (huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk) sinh sống và lập nghiệp, người Tày - Nùng nơi đây vẫn duy trì nghề nuôi gà trống thiến.

Anh Lý Văn Tắc (thôn 3) cùng bố mẹ vào Đắk Lắk sinh sống đã hơn 20 năm. Anh Tắc cho biết, gà trống thiến là một trong những món ăn truyền thống không thể thiếu trên mâm cỗ của đồng bào Tày – Nùng để dành thiết đãi khách quý hoặc các tiệc ăn mừng, hiếu hỉ; đặc biệt vào các dịp lễ, Tết như rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy, Tết Nguyên đán...

Theo quan niệm dân gian, gà trống thiến là loại vật linh thiêng được chọn để dâng cúng tổ tiên, thể hiện ước vọng của người Việt một năm mới an khang, thịnh vượng hơn năm cũ.

Người dân xã Cư M’gar nuôi gà trống thiến bán vào dịp Tết Nguyên đán Quý mão 2023.

Trung bình mỗi năm, gia đình anh Tắc thường nuôi gối đầu từ 200 - 300 con giống gà ri. Mỗi lứa nuôi, anh chỉ chọn được vài chục con gà trống để thiến. Anh thường chọn những con gà trống tơ khoảng 3 tháng tuổi to khỏe, đẹp mã để thiến.

Gà sau khi thiến thường bớt hung hăng, hiếu động hơn nên ăn rất khỏe và dễ tăng cân. Thức ăn chủ yếu của gà thiến là lúa, ngô và được nuôi thả tự do trong vườn nhà. Gà được nuôi cho đến khi đạt trọng lượng từ 3 - 5 kg/con là có thể thịt hoặc xuất bán.

“Giá trị một con gà trống thiến bằng hai con gà thường nên ngoài việc nuôi để phục vụ nhu cầu của gia đình thì hiện nay gia đình tôi cũng như một số hộ trong thôn còn nuôi gà trống thiến để kiếm lời. Với giá bán ngày thường dao động từ 120 - 130 nghìn đồng/kg, vào các dịp lễ, Tết thì giá có nhỉnh hơn”, anh Tắc cho hay.

Bốn năm trở lại đây, ngoài việc nuôi gà trống thiến để gia đình sử dụng thì bà Nông Thị Co (thôn 3) còn đầu tư nuôi thêm để bán. Năm nay, ngay từ tháng 5, bà Co đã chuẩn bị nuôi gần 30 con gà trống thiến để kịp xuất chuồng vào đúng dịp Tết Nguyên đán.

Nói về lý do chọn nuôi gà trống thiến, bà Co cho biết: “Gà trống thiến có kích thước lớn gấp 2 - 3 lần so với gà bình thường. Thịt gà trống thiến ngọt, mềm nhưng săn chắc, da dày và giòn; sau khi luộc, màu gà ngả vàng óng rất đẹp mắt. Nhờ vậy, gà trống thiến rất được người dân ưa chuộng để ăn vào những ngày Tết hoặc đem biếu, tặng".

Theo bà Lục Thị Huệ, Chủ tịch Hội LHPN xã Cư M’gar, nghề nuôi gà trống thiến tập trung chủ yếu tại thôn 3 và thôn 4. Nhận thấy mô hình nuôi gà trống thiến có chi phí nuôi thấp, giá bán cao và phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng, năm 2019, Hội LHPN xã đã đứng ra thành lập Tổ hợp tác nuôi gà thiến xã Cư M’gar, với 10 thành viên.

“Đến nay, mô hình bước đầu mang lại hiệu quả khi đã tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho các thành viên, góp phần vào việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi của địa phương. Trong thời gian tới, xã sẽ hướng tới xây dựng thương hiệu cho gà trống thiến của người Tày - Nùng trở thành sản phẩm đặc trưng của địa phương”, Chủ tịch Hội LHPN xã Cư M’gar Lục Thị Huệ thông tin.

Tuyết Mai

Hiếu Giang tổng hợp