Đến hẹn lại lên, con nước lũ chở nặng phù sa kèm theo nhiều sản vật mùa nước nổi đổ về đồng bằng Châu thổ. Như mọi năm, nông dân lại sắm sửa ngư cụ đánh bắt thủy sản kiếm thêm thu nhập trong lúc nhàn rỗi. Chuyến đi khai thác thủy sản bắt đầu từ tờ mờ sáng và chiều muộn. Những chiếc vỏ lãi, xuồng composite trên cánh đồng nước tạo thành những hình ảnh đặc trưng, dung dị của mùa nước nổi miền Tây.

Mùa nước nổi về, nông dân ra đồng đánh bắt cá, mưu sinh từ những sản vật tự nhiên.

Phương tiện di chuyển trên các cánh đồng chủ yếu là vỏ lãi, xuồng composite gọn nhẹ. Lượng cá đồng ít dần qua từng năm, chủ yếu là cá sặc, cá rô, cá thát lát, lươn đồng…

Cá sau khi đánh bắt, nhiều hộ dân tận dụng phơi khô để bán. Cá sau khi sơ chế, phơi khô, bảo quản được lâu, giá trị tăng thêm gấp đôi so với cá tươi.

Với tay lưới hơn trăm thước, người nông dân này thu được 3-4kg cá đồng các loại. Sản vật thu được vừa làm phong phú thêm bữa cơm gia đình mỗi ngày, vừa mang về thu nhập trang trải lúc nông nhàn.

Không chỉ giăng câu, thả lưới bắt cá, tôm, ốc…, chị em phụ nữ vùng nông thôn cũng có thêm nguồn thu nhập từ việc hái bông súng, bông điên điển, hẹ nước. Bông điên điển, sản vật đặc trưng trong mùa nước nổi được bán với giá từ 30.000-40.000 đồng/kg.

THÚY HẰNG

Chỉ còn hơn 2 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, vì vậy nhiều nông dân ở các tỉnh ĐBSCL khẩn trương chăm sóc các mặt hàng nông sản phục vụ nhu cầu tiêu thụ dịp tết với hy vọng được mùa, được giá...

Chăm sóc cúc mâm xôi ở làng hoa Chợ Lách (Bến Tre). Ảnh: H.TÂN

“O bế” trái cây đẹp để bán tết

Tại các xã Long Hậu, Tân Thành và Tân Phước là những nơi có diện tích trồng quýt hồng nhiều nhất của huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp, hiện tại nông dân đang dồn sức chăm sóc để kịp thu hoạch vào dịp tết 2023. Ông Lưu Văn Tín, có 6,5 công quýt hồng ở xã Long Hậu, cho hay: “Mấy ngày qua, nước lũ từ thượng nguồn đổ về khá mạnh, cộng với triều cường và mưa nhiều nên mực nước dâng cao. Mặc dù khu vực này có đê bao, nhưng nông dân cũng phải bơm nước ra ngoài sông nhằm bảo vệ vườn quýt không bị ngập. Hiện nay, quýt hồng đang trong giai đoạn mang trái sai oằn nên hàng ngày phải chăm sóc chu đáo”.

Nông dân áp dụng bao trái cây để sản phẩm đạt chất lượng phục vụ nhu cầu tết. Ảnh: H.THU

Theo ông Tín, năm nay tình hình mưa nhiều, nhưng nông dân chủ động ứng phó từ đầu nên cây trái không bị ảnh hưởng. Dự báo khu vườn của gia đình đạt khoảng 20 tấn quýt, chỉ cần đến dịp tết có giá tương đương năm trước là 40.000 đồng/kg thì sẽ trúng đậm…

Ông Đặng Thanh Lâm, cùng ngụ xã Long Hậu tiết lộ, quýt hồng là loại trái cây đặc sản nổi tiếng của tỉnh Đồng Tháp, bởi ưu thế thu hoạch ngay đúng dịp Tết Nguyên đán hàng năm. Ngoài ra, quýt hồng có màu sắc đẹp nên rất được nhiều gia đình ưa chuộng để chưng cúng trong dịp tết. Từ những đặc điểm đó, chỉ cần nông dân chăm sóc trái quýt đẹp, chín đúng vào những ngày tết… thì sẽ bán được giá cao. “Hơn 6 công quýt của gia đình với khoảng 18 tấn, đang “o bế” cho trái to, màu đẹp… nhằm cung ứng cho thị trường tiêu thụ ở Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh ĐBSCL vào đúng tết 2023”, ông Lâm cho biết.

Theo kỹ sư Huỳnh Văn Tồn, Phó phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lai Vung, năm nay toàn huyện có khoảng 200ha quýt hồng đặc sản, với sản lượng dự kiến 2.500 tấn trái. Qua khảo sát gần đây thì hầu hết bà con canh tác khá tốt, thời tiết chưa ghi nhận bất thường và trái quýt đang phát triển, hy vọng được mùa trong dịp tết tới. Vấn đề mà bà con quan tâm là kỳ vọng quýt hồng được giá để thu lợi nhuận cao.

Trong khi đó, nông dân trồng bưởi tết ở Bến Tre, Sóc Trăng… cũng đang tất bật chăm sóc vườn cây của mình. Ông Đào Văn Minh, Tổ phó Tổ hợp tác sản xuất Bưởi da xanh Phú Thành, ở xã Quới Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre, cho biết: “Bưởi da xanh là một trong những loại trái cây mà nhiều gia đình chọn chưng cúng trong dịp tết, vì vậy nhu cầu tiêu thụ luôn tăng cao. Hiện 34 thành viên của Tổ hợp tác sản xuất Bưởi da xanh Phú Thành luôn túc trực ngoài vườn để phòng tránh sâu vẽ bùa gây hại, o bế màu da và lá bưởi cho đẹp, nhằm dễ dàng tiêu thụ trong dịp tết. Hiện tại giá bưởi da xanh được thương lái thu mua từ 17.000-20.000 đồng/kg, tuy nhiên vào dịp tết, dự báo sẽ tăng lên 30.000-40.000 đồng/kg”.

Ông Đàm Văn Hưng, chủ cơ sở kinh doanh trái cây Hương Miền Tây (tỉnh Bến Tre), cho biết: “Chúng tôi đang đầu tư, hợp tác với hơn 30 hơp tác xã và tổ hợp tác sản xuất bưởi da xanh ở khu vực ĐBSCL, Đông Nam bộ... Bình quân mỗi năm cơ sở thu mua hơn 15.000 tấn bưởi da xanh phục vụ tiêu thụ nội địa và xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới. Hiện, cơ sở đang chuẩn bị nguồn hàng để sẵn sàng phục vụ nhu cầu tiêu thụ bưởi da xanh khắp cả nước vào dịp tết 2023 sắp tới…”.

Ở Tiền Giang, Đồng Tháp, Hậu Giang các vườn xoài tết được chăm sóc, tưới thuốc dưỡng trái do mưa nhiều. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh ĐBSCL đang tích cực hỗ trợ nông dân về kỹ thuật bảo vệ trái cây tết, nhất là các loại có giá trị như quýt hồng, xoài cát Hòa Lộc, bưởi da xanh… Về cơ bản đến nay chưa ghi nhận những thiệt hại do ảnh hưởng thời tiết.

Lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang cho biết, thời gian qua, ngành nông nghiệp cũng chỉ đạo cho bộ phận kỹ thuật ở các địa phương trong tỉnh tuyên truyền, vận động người dân cẩn trọng trong việc sản xuất nông sản phục vụ tết. Khuyến khích bà con chủ động liên hệ với các công ty, doanh nghiệp hoặc các thương lái trên địa bàn để ký kết hợp đồng sản xuất theo sản lượng đặt trước để tránh tình trạng khó bán khi vào vụ.

Tăng cường sản xuất

Chị Lê Thị Kim Thoa, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Hiểu Phát (xã Phong Đông, huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang), tâm sự: “Những ngày qua đã có các đơn hàng từ nhiều nơi liên hệ đặt sản phẩm tiêu thụ trong dịp tết 2023…”. Theo đó, hợp tác xã đang cung ứng ra thị trường sản phẩm tôm khô đặc sản Vĩnh Thuận với giá khoảng 580.000-700.000 đồng/kg; khô cá lóc giá khoảng 250.000 đồng/kg; khô cá kèo giá khoảng 300.000 đồng/kg; khô cá sặc rằn 240.000- 280.000 đồng/kg… Ngoài các sản phẩm trên thì dịp tết 2023 tới đây hợp tác xã sẽ sản xuất loại tôm khô đặc sản loại lớn có giá từ 800.000-950.000 đồng/kg.

“Loại tôm khô này rất ngon được chế biến từ tôm nguyên liệu nuôi theo mô hình tôm - lúa của địa phương nên chất lượng tôm đảm bảo. Đây là sản phẩm mà những cơ quan, đơn vị, công ty… khá yêu thích nhằm để làm quà biếu trong dịp tết”, chị Thoa cho hay. Nếu như tết năm ngoái, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Hiểu Phát cung ứng ra thị trường từ 5-6 tấn khô các loại thì năm nay dự kiến tăng lên 8-10 tấn.

Ở Cà Mau, nhiều làng nghề bắt đầu đẩy mạnh sản xuất nhằm phục vụ thị trường tết. Điển hình như làng nghề làm khô ở Cái Đôi Vàm (huyện Phú Tân), khô Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển)… đang gia tăng chế biến cá khô, tôm khô, bánh phồng tôm. Ông Bùi Văn Chương, Giám đốc Hợp tác xã Tân Phát Lợi, ở xã Tân Ân Tây, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau, thông tin: Nếu như mỗi tháng hợp tác xã cung ứng ra thị trường hơn 4 tấn khô các loại thì từ tháng 11-2022 trở đi sẽ tăng dần lên theo đơn đặt hàng và cao điểm sẽ vào 1 tháng giáp tết.

Theo tiến sĩ Bùi Thanh Liêm, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre, mặt hàng hoa kiểng gần như không thể thiếu trong dịp tết cổ truyền hàng năm. Do đó, nhiều bà con ở làng hoa Chợ Lách đã chuẩn bị khá chu đáo. Dự báo, Tết Quý Mão 2023, chỉ riêng làng hoa Chợ Lách sẽ đưa ra thị trường 10 triệu sản phẩm các loại. Trong đó, cúc mâm xôi tăng cao từ khoảng 1,5 triệu sản phẩm của năm trước lên hơn 2 triệu sản phẩm, giá bán ước khoảng 300.000 đồng/sản phẩm (tùy loại lớn nhỏ); đối với kiểng tạo hình 12 con giáp vẫn tiếp tục được phát huy, bởi đây là thế mạnh của huyện Chợ Lách.

“Thời gian qua, dù có xảy ra mưa nhiều, triều cường… Song, bà con trồng hoa kiểng đều ứng phó hợp lý, không bị ảnh hưởng gì lớn. Có thể nói, đến thời điểm này hoa kiểng tết phát triển khá ổn và kỳ vọng trổ hoa đúng dự báo nhằm góp phần mang đến không khí tết, trang trí thêm vẻ đẹp cho mỗi gia đình khi tết đến - xuân về…”, tiến sĩ Bùi Thanh Liêm bộc bạch.

Ở Hậu Giang, lúc này nông dân cũng bắt đầu sản xuất rau màu, trái cây đón tết. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cũng đã lưu ý bà con nông dân chú ý các đối tượng gây hại trên rau màu. Cần áp dụng các biện pháp phòng trừ dịch hại theo nguyên tắc 4 đúng. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, thuốc thuộc danh mục cho phép; phun và cách ly đúng thời gian để đảm bảo an toàn thực phẩm. Đối với thực phẩm nông sản phục vụ tết, bà con cần lưu ý thời gian cách ly thuốc bảo vệ thực vật, an toàn vệ sinh thực phẩm. Đối với cây ăn trái, bà con thường xuyên vệ sinh vườn cây, tỉa cành để hạn chế sâu bệnh phát triển. Áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác tiên tiến vào sản xuất. Để hạn chế côn trùng gây hại và đảm bảo chất lượng nông sản tết, bà con nông dân nên áp dụng bao trái trên bưởi, mãng cầu xiêm, xoài cát… để sản phẩm bắt mắt, đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng.

H.TÂN - H.THU

Đến nay, trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có 434 cơ sở trồng trọt ứng dụng công nghệ cao (tăng 90 cơ sở so cùng kỳ), quy mô diện tích hơn 5.648ha, diện tích đang sản xuất trên 5.630ha, sản lượng đạt 51.098 tấn/năm.

Mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng tại xã Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ.

Ngoài tăng số lượng các cơ sở sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, ngành nông nghiệp tỉnh cũng đã tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định công nhận vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã Hòa Hội, Hòa Hiệp (huyện Xuyên Mộc) và phê duyệt Đề án phân khu chức năng sản xuất vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại huyện Châu Đức, quy mô hơn 710ha, với 2 phân khu công nghệ cao.

Một số công nghệ đang được áp dụng chủ yếu hiện nay bao gồm nhà màng, nhà lưới, hệ thống tưới tiết kiệm nước kết hợp điều tiết dinh dưỡng tự động. Ngoài ra, một số cơ sở có áp dụng công nghệ thủy canh; aquaponics; công nghệ theo dõi, điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm theo cảm biến, sử dụng điện năng lượng mặt trời... Việc ứng dụng công nghệ cao đã giúp tăng năng suất trên đơn vị diện tích, tăng chất lượng sản phẩm do chủ động quản lý dịch hại, điều kiện sản xuất và tối ưu việc cung cấp dinh dưỡng, nước tưới trong suốt quá trình sinh trưởng của cây trồng.

Tin, ảnh: HỒNG PHÚC

Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng của địa phương, những năm gần đây, nhiều hộ nông dân ở xã Hướng Tân, huyện Hướng Hóa (tỉnh Quảng Trị) đã quyết định đưa giống cây mới vào sản xuất và đem lại hiệu quả thiết thực. Trong đó, gia đình anh Hồ Thiện Nhân và chị Hồ Thị Hoài Nhân ở thôn Của là điển hình khi quyết định phá bỏ diện tích cà phê già cỗi sang trồng cam Vinh, bước đầu mang lại nguồn thu nhập khá.

Mô hình trồng cam của gia đình anh chị Thiện Nhân và Hoài Nhân phát triển tốt, cho thu nhập khá - Ảnh: K.S

Được sự hỗ trợ của Dự án Khuyến nông Trung ương, thông qua Sở Nông nghiệp và PTNT, năm 2018, vợ chồng anh chị Thiện Nhân và Hoài Nhân đã bàn bạc với gia đình bố mẹ chuyển đổi 2 ha cà phê liền kề đã già cỗi của hai gia đình để xây dựng mô hình “Trồng thâm canh cam đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm”. Quá trình thực hiện mô hình, Sở Nông nghiệp và PTNT hỗ trợ từ khâu lấy mẫu đất, nguồn nước để phân tích, nghiên cứu, định hướng cho gia đình quy hoạch vườn nhà, triển khai tốt khâu làm đất. Đồng thời, dự án hỗ trợ toàn bộ cây giống, phân bón năm đầu tiên, tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc cũng như thu hái.

Trên diện tích 2 ha, gia đình anh chị trồng trên 500 gốc cam Vinh với phương thức canh tác hữu cơ, không phun hóa chất, không bón nhiều phân mà chủ yếu giữ chất dinh dưỡng cho cây bằng phương pháp cân bằng sinh học. Vườn để nguyên cỏ, chỉ cắt bớt khi cỏ lên quá cao nhằm cân bằng sinh học trong đất. Không dùng hóa chất làm chết vi khuẩn có lợi, mất khoáng chất cần thiết trong đất. Để tiết kiệm công tưới nước và đảm bảo cây được cung cấp nước đều, gia đình anh chị đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt.

Ngoài ra, còn trồng xen cam với hơn 200 gốc chuối, vú sữa, bưởi nhằm cân bằng hệ sinh thái. Nhờ khí hậu và chất đất phù hợp cùng với chủ mô hình tìm hiểu và thực hành tốt kiến thức khoa học kỹ thuật, tuân thủ chặt chẽ quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, sau hơn 3 năm xuống giống, vườn cam của gia đình anh chị đã cho thu hoạch bói, quả to, mọng nước, ngọt thanh, quả khá nhiều. Bình quân mỗi gốc cam cho thu hoạch từ 15 - 20 kg trái. Sản phẩm chủ yếu được bán ngay tại vườn nhà và qua facebook, zalo, giá bán lẻ 25 nghìn đồng/kg. Biết được đây là nguồn trái cây sạch nên nhiều khách hàng trong xã, huyện đặt mua.

Ở huyện miền núi Hướng Hóa có những mô hình cây ăn quả được trồng bài bản, theo hướng hữu cơ như mô hình cam Vinh của gia đình anh chị Thiện Nhân và Hoài Nhân thật đáng quý và cần được nhân rộng.

Anh Thiện Nhân cho biết: “Do đặc thù công việc cả hai vợ chồng đều là giáo viên, không có nhiều thời gian nhàn rỗi, bố mẹ lại cao tuổi nên không thể làm các mô hình cây trồng khác. Chỉ có trồng cây ăn quả thì mọi thành viên trong nhà mới có thể tranh thủ sắp xếp công việc, thay nhau chăm sóc được.

Đây là năm đầu tiên cam cho quả bói nhưng khá sai quả và chất lượng tốt, bước đầu được thị trường trong huyện đón nhận. So với cà phê thì mô hình cam Vinh hữu cơ của gia đình tôi cho thu nhập cao và ổn định hơn, bên cạnh đó, ít đòi hỏi công chăm bón cũng như phân bón.

Đối với gia đình tôi, vườn cam không chỉ đem lại lợi ích kinh tế mà đây còn là nơi giải trí, cùng nhau tăng gia sản xuất, có thêm thu nhập sau giờ làm việc, đem lại sản phẩm an toàn cho gia đình cũng như xã hội. Gia đình tôi sẽ tiếp tục chăm sóc, duy trì mô hình, đồng thời tiến hành xen canh một số loại cây ăn quả khác, đảm bảo mùa nào cũng có sản phẩm sạch bán ra thị trường”.

Kăn Sương

Sáng 11/11, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở NN-PTNT) phối hợp với UBND xã Láng Lớn (huyện Châu Đức, Bà Rịa - Vũng Tàu) tập huấn thiết lập và quản lý mã số vùng trồng trên cây sầu riêng.

30 nông hộ trồng sầu riêng tại xã Láng Lớn đã được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật hướng dẫn triển khai các nội dung, giới thiệu quy định chung về cấp và quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói theo tiêu chuẩn về quy trình thiết lập và giám sát vùng trồng; quy trình thiết lập và giám sát cơ sở đóng gói; các quy định chung về kiểm dịch thực vật và kiểm soát an toàn thực phẩm của các nước nhập khẩu; hướng dẫn cách ghi chép sổ nhật ký canh tác; cách sử dụng phân bón, thuốc BVTV an toàn, hiệu quả...

Việc xác lập mã số vùng trồng nhằm bảo đảm tính minh bạch trong việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa bằng hệ thống thông tin quản lý, đáp ứng yêu cầu điều kiện kiểm dịch thực vật của các nước nhập khẩu, đồng thời nâng cao giá trị hàng nông sản.

PHÚC HIẾU

Cục sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) vừa có Quyết định số 85604/QĐ-SHTT về cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 439719 cho sản phẩm "Chôm Chôm Ia Grai Gia Lai". Chủ sở hữu nhãn hiệu là UBND huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai.

Người dân xã Ia Tô (huyện Ia Grai) thu hoạch chôm chôm. Ảnh: Ngọc Sang

Những năm qua, sản phẩm quả chôm chôm do người dân huyện Ia Grai sản xuất được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng, đánh giá cao bởi chất lượng, mẫu mã nhờ quả to, cơm dày, có vị ngọt, the mát. Hiện toàn huyện Ia Grai có 150 ha chôm chôm, trong đó có 85 ha kinh doanh, tập trung nhiều nhất là xã Ia Tô với diện tích canh tác khoảng 40 ha. Trung bình mỗi héc ta chôm chôm cho thu hoạch 30 tấn quả/năm, giá bán 18-22 ngàn đồng/kg, mang lại thu nhập cho người dân khoảng 600 triệu đồng/năm.

Ông Nguyễn Đức Thừa-Trưởng phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện Ia Grai-cho biết: Việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu “Chôm Chôm Ia Grai Gia Lai” đã khẳng định về danh tiếng và chất lượng nông sản của huyện, góp phần hoàn thiện khung pháp lý, tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động cung cấp các sản phẩm từ quả chôm chôm ra thị trường trong nước và quốc tế. Đây sẽ là cú hích cho sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, góp phần cao thu nhập cho người dân.

NGỌC SANG

Hiện tượng cà phê ra hoa vào thời điểm thu hoạch hoặc mới thu hoạch xong là điều đã xảy ra trong nhiều năm gần đây. Hiện tượng này gây nhiều bất lợi cho sản xuất cà phê, nhất là ảnh hưởng đến năng suất vụ sau, nên cần áp dụng biện pháp kỹ thuật để xử lý hiệu quả.

Năm nay, nhiều vườn cà phê trong tỉnh Đắk Nông đang hái quả hoặc mới thu hoạch xong thì đã nở hoa. Tại nhiều địa phương như Đắk Song, Đắk Mil, Đắk R’lấp, TP. Gia Nghĩa..., tỷ lệ cây cà phê bung hoa chiếm khá lớn, khoảng 10-50% diện tích.

Gia đình chị Nguyễn Thị Mai, thôn 7, xã Đắk Ha (Đắk Glong) có 4 ha cà phê. Khi chị thu hái cà phê được khoảng 2 ha thì gặp mưa, nên vườn cây bung hoa, tỷ lệ nở hoa khoảng 30%.

Chị Mai lo lắng: “Cà phê ra hoa trong quá trình thu hái dễ bị gãy, rụng hoa. Cùng với đó, cà phê sẽ bị ảnh hưởng xấu tới sức đề kháng, tạo môi trường thuận lợi cho nấm bệnh, rệp tấn công, giảm năng suất vụ tới”.

Vườn cà phê của gia đình chị Nguyễn Thị Mai, thôn 7, xã Đắk Ha (Đắk Glong) nở hoa khi đang thu hoạch

Cũng theo chị Mai, trong điều kiện nhân công khan hiếm, gia đình không thể tạm dừng việc thu hoạch. Đây là năm thứ 5 liên tiếp, gia đình chị gặp phải tình trạng này. Có lẽ đây là một phần nguyên nhân làm năng suất vườn cà phê của chị sụt giảm.

Còn ông Nguyễn Văn Phiếu, tổ dân phố 1, phường Nghĩa Trung (Gia Nghĩa) cho biết, gia đình có 1 ha cà phê. Năm nay, vườn cà phê của gia đình ông cũng xảy ra hiện tượng nở hoa khi đang thu hoạch.

Tỷ lệ hoa nở trên cây cà phê khoảng 10%, nên gia đình vẫn tiếp tục thu hái. Gia đình chú ý thu hái quả nhẹ nhàng hơn để không làm rụng, gãy hoa cà phê.

Theo Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên, tình trạng cà phê ra hoa bất thường là do thay đổi nhiệt độ, không khí đột ngột. Thời điểm thu hoạch cà phê thường là mùa khô, nên khi có mưa hoặc nhiệt độ xuống thấp sẽ kích thích cà phê ra hoa.

Những năm gần đây, lượng mưa phân bố trong các mùa có nhiều thay đổi. Điều này làm cho cà phê và một số cây trồng khác thay đổi sinh lý, dẫn đến ra hoa bất thường.

Về giải pháp xử lý, khi hoa cà phê nở bất thường với tỷ lệ cao thì cần tưới nước để dưỡng cây, giúp hoa thụ phấn tốt, bảo đảm năng suất không bị sụt giảm vào vụ sau.

Ông Nguyễn Viết Vui, Chi cục Trưởng Chi cục Phát triển Nông nghiệp (Sở NN-PTNT) khuyến cáo, nhà nông cần theo dõi tình trạng cà phê ra hoa bất thường và diễn biến của thời tiết.

Trong đó, bà con chú ý tạm dừng thu hoạch trước và sau khi cà phê nở hoa khoảng 3 ngày để tránh gây rụng hoa, làm hỏng các mắt mầm trên cành, dẫn đến đợt ra hoa tiếp theo không đạt.

Việc tạm dừng thu hoạch sẽ giúp cho hoa cà phê thụ phấn đầy đủ, tạo khả năng đậu quả cao. Sau đó, bà con có thể tiếp tục thu hoạch, nhưng cần có biện pháp bảo vệ hoa cho cà phê, tránh những tác động thô bạo, gây tổn hại đối với những cành đã ra hoa.

Theo Ðài khí tượng thủy văn Ðắk Nông, thời tiết một số ngày trong tháng 11/2022 ở các địa bàn như TP. Gia Nghĩa, Ðắk R’lấp, Tuy Ðức, Ðắk Glong, Ðắk Song, Ðắk Mil có nhiều bất lợi cho thu hái, phát triển cây cà phê. Bà con cần đề phòng để điều tiết trong việc thu hái cà phê cho phù hợp. Cụ thể, thời tiết có đặc điểm chung: mây thay đổi đến nhiều mây, ngày nắng gián đoạn, có mưa rào và dông, nhiệt độ từ 20-29OC, độ ẩm trung bình 80-85%.

Hồng Thoan

Mô hình trồng nấm rơm trong nhà đang được không ít hộ dân ở xã Long Phú, thị xã Long Mỹ (tỉnh Hậu Giang) thực hiện vì nhiều tiện ích khác nhau.

Mô hình trồng nấm rơm trong nhà của hộ ông Hồ Thanh Phước, ở ấp Long Bình 1, xã Long Phú.

Anh Phạm Văn Hải, ở ấp Long Bình 1, xã Long Phú, thị xã Long Mỹ, cho biết trước đây gia đình sống chủ yếu nhờ vào nghề nông, sau mỗi vụ mùa, anh tận dụng phế phẩm nông nghiệp để trồng nấm rơm kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, diễn biến thất thường của thời tiết đã ảnh hưởng nhiều đến năng suất và lợi nhuận, có vụ sau khi trừ đi chi phí, gia đình anh chỉ huề vốn. Cách đây 5 năm, anh được Trạm Khuyến nông thị xã Long Mỹ hướng dẫn kỹ thuật trồng nấm rơm trong nhà, thấy năng suất ổn định, chất lượng sản phẩm nâng cao nên áp dụng và nhân rộng.

Trồng nấm rơm trong nhà là một mô hình thích hợp cho những hộ có ít đất canh tác hoặc không có đất để sản xuất, tranh thủ được thời gian nhàn rỗi, đây là một mô hình giúp tăng thêm thu nhập gia đình nhờ tận dụng nguồn rơm sau thu hoạch lúa. Mô hình này có nhiều ưu điểm hơn so với cách trồng nấm rơm ngoài trời. Cụ thể, nông dân chủ động điều chỉnh được ẩm độ, nhiệt độ, việc vệ sinh khu vực trồng nấm được thuận lợi hơn, tiết kiệm diện tích chất mô và không phụ thuộc vào thời tiết như trồng nấm rơm ngoài trời. Tuy nhiên, trồng nấm rơm trong nhà có nhược điểm là chi phí đầu tư ban đầu khá cao, đó là xây, cất nhà trồng và sản phẩm nấm làm ra không đẹp và bắt mắt như trồng bên ngoài, nhưng bù lại là nấm sạch nên người tiêu dùng rất ưa chuộng.

Chia sẻ về mô hình này, anh Hải cho biết: “Trồng nấm rơm ngoài trời, mỗi năm chỉ sản xuất được 2-3 vụ, do phải có thời gian cách ly, để tránh lây lan các mầm bệnh và trong mùa mưa bão nấm dễ bị hư hỏng, năng suất thấp. Ngược lại, trồng nấm rơm trong nhà có nhiều tiện lợi, ưu điểm hơn. So với sản xuất nấm rơm ngoài trời, trồng nấm rơm trong nhà được quanh năm không sợ ảnh hưởng đến thời tiết, chủ động được nhiệt độ và ẩm độ, giúp nấm phát triển tốt, đạt năng suất cao, đảm bảo sản phẩm sạch, chất lượng cao”.

Mô hình Trồng nấm rơm trong nhà cũng được gia đình ông Hồ Thanh Phước, ở ấp Long Bình 1, xã Long Phú, triển khai từ năm 2016. Nhà trồng nấm của ông Phước khá đơn giản, được xây dựng với diện tích 144m², rơm được chất trên các giá kệ làm bằng khung sắt, ông bố trí mỗi kệ chất gồm 3 tầng, sử dụng 330 cuộn rơm ủ với khoảng 495 chai meo. Ông Phước cho biết thêm, trồng nấm rơm trong nhà có chi phí đầu tư ban đầu cao hơn so với làm ngoài trời, do phải đầu tư xây dựng nhà trồng, nhưng bù lại nhẹ công chăm sóc, ngày chỉ tưới nước 3 lần và thường xuyên chú ý đến độ ẩm, không khí của nhà lưới. Tính từ khâu xử lý vôi, bó rơm, bỏ meo ủ rơm đến khoảng 1 tháng là có thể thu hoạch. Bình quân mỗi vụ, gia đình ông thu hoạch trên 650kg nấm tươi, giá bán dao động tùy thời điểm từ 25.000-40.000 đồng/kg. Với giá nấm như hiện nay, sau khi trừ chi phí gia đình ông có lợi nhuận hơn 3 triệu đồng cho một vụ.

Đặc biệt, trồng nấm rơm trong nhà còn chủ động được thời điểm xuất bán vào các ngày lễ, tết và ngày rằm âm lịch hàng tháng, được giá cao hơn so với ngày thường từ 10.000-20.000 đồng/kg. Ngoài ra, phần rơm rạ còn lại sau thu hoạch sẽ được thu gom ủ cho oai mục, làm phân hữu cơ hoặc bán cho các hộ trồng cây hoa cảnh, góp phần tăng thêm thu nhập.

Với những hiệu quả mà mô hình trồng nấm rơm trong nhà mang lại cho thấy đây là hướng đi mới, an toàn cho người dân, bởi vì có nhiều ưu điểm là dễ chăm sóc, dễ thu hoạch, thuận lợi trong khâu vệ sinh trại. Bên cạnh đó, chất lượng sản phẩm nấm rơm trong nhà tăng, dễ bán hơn và giá bán cao hơn. Đây là điều kiện để thúc đẩy phát triển diện tích trồng nấm rơm trên địa bàn thị xã Long Mỹ, góp phần giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, mang lại thu nhập ổn định cho người dân…

Theo Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Hậu Giang, trồng nấm rơm trong nhà dù diện tích nhỏ nhưng cho thu nhập cao. Đặc biệt là quản lý được khí hậu giúp năng suất tăng lên, nông dân có thể tận dụng rơm rạ sau thu hoạch lúa để trồng nấm tăng nguồn thu nhập. Mô hình này trồng được 6-8 vụ/năm, lợi nhuận khoảng 10 triệu đồng/vụ/nhà nấm có diện tích từ 100-200m2. Đã có khoảng 40 hộ áp dụng mô hình này, tập trung ở thị xã Long Mỹ, huyện Long Mỹ, Vị Thủy. Đối với nhà trồng nấm được thiết kế bằng kệ để tận dụng diện tích, nhà che kín bằng cao su, treo bóng đèn khi nhiệt độ thấp, có hệ thống cảm biến tưới phun sương khi nắng nóng kéo dài…

Bài, ảnh: Y.LINH

Thực hiện Chương trình Khuyến nông giai đoạn 2021 - 2023, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Định triển khai mô hình Thâm canh cây đậu phụng sử dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm gắn liên kết chuỗi, triển khai tại các huyện Tây Sơn, Vĩnh Thạnh và Phù Cát; quy mô diện tích 15 ha/40 nông hộ tham gia.

Tỉnh Bình Định có diện tích đậu phụng khá lớn, hơn 10.200 ha, năng suất trung bình 36,7 tạ/ha; sản lượng đậu phụng tăng đều, năm sau cao hơn năm trước. Có được điều này là nhờ nông dân biết chọn giống tốt, nắm vững quy trình kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại, đặc biệt là ứng dụng các tiến bộ KHKT, thiết bị công nghệ mới (sử dụng hệ thống tưới, công cụ gieo hạt…). Tuy nhiên, do việc tiêu thụ sản phẩm một số lúc còn bấp bênh, nông dân chưa mạnh dạn đầu tư thâm canh. Từ thực tế đó, cùng với việc chuyển giao kỹ thuật, các mô hình của Trung tâm còn hướng tới xây dựng liên kết chuỗi giúp nâng cao giá trị cho nông sản, tăng thu nhập cho nông dân. Đánh giá sơ bộ cho thấy cách làm mới giúp tăng năng suất, sản lượng và lợi nhuận cao hơn so với cách làm cũ.

Mô hình chuyển giao kỹ thuật thâm canh cây đậu phụng gắn liên kết chuỗi kết hợp sử dụng hệ thống tưới tiết kiệm do Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai. Ảnh: QUANG BẢO

Ông Nguyễn Cường, cán bộ kỹ thuật phụ trách các mô hình của Trung tâm Khuyến nông tỉnh chia sẻ, một trong những vướng mắc đó là khâu sản xuất, dù đã áp dụng nhiều tiến bộ KHKT nhưng mức độ áp dụng của các hộ dân còn hạn chế, hơn nữa hiện tượng sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chưa hợp lý, vừa lãng phí, vừa gây ô nhiễm môi trường khiến sản phẩm thu hoạch chưa đồng đều về chất lượng, hình thức… Khi triển khai các mô hình này, Trung tâm muốn tập trung làm tốt khâu chuẩn bị sản xuất, bước đầu hình thành tư duy và duy trì thói quen thực hành sản xuất an toàn, đảm bảo chất lượng và có năng suất ổn định để từng bước hình thành chuỗi sản xuất và tiêu thụ đậu phụng tại địa phương.

Qua tổng kết của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, mô hình đã đưa ra nhiều tiêu chí thể hiện được ưu điểm: Chi phí đầu tư trên 1 ha đậu phụng thâm canh gắn lắp đặt hệ thống tưới từ 54 - 66 triệu đồng; tổng thu 86 -103 triệu đồng/ha, lợi nhuận bình quân đạt 35,5 triệu đồng/ha. Phân tích chi phí đầu tư sản xuất sẽ thấy, riêng lắp đặt hệ thống tưới bán tự động với chi phí ban đầu khoảng 45 triệu đồng/ha, khấu hao trong 5 năm, mỗi năm 9 triệu đồng; trong khi đó nếu tưới ống dây như lâu nay chi phí mỗi năm lên đến khoảng 14 triệu đồng. Hơn nữa, hệ thống mới cho phép áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm, qua đó vừa tiết kiệm được công tưới, tiết kiệm nước, điện vận hành...

Mô hình còn cho thấy nếu chịu khó ứng dụng tiến bộ KHKT, công nghệ vào sản xuất sẽ quản lý sâu bệnh hại trên ruộng tốt hơn, từ đó giảm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; ý thức được tác hại của việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, gây ô nhiễm môi trường, nguồn nước, giảm tồn dư hóa chất trong nông sản, bảo vệ môi trường sống, sức khỏe cộng đồng và chính mình... Những lợi ích đó khiến nông dân chuyển dần sang kỹ thuật canh tác an toàn sinh học, theo hướng hữu cơ, thân thiện với môi trường. Điều này là khả thi bởi kết quả mô hình thí điểm tại vụ Hè Thu 2022 ở Vĩnh Thạnh đã cung cấp một ví dụ minh họa. Việc thực hiện mô hình đã góp phần thay đổi nhận thức của bà con nông dân, đặc biệt đồng bào đã mạnh dạn đưa cây đậu phụng vào sản xuất ở vụ Hè Thu tại những vùng có nguồn nước tưới đảm bảo ổn định.

Nhiệm vụ quan trọng của khuyến nông là khảo nghiệm và chuyển giao kỹ thuật trong lĩnh vực nông nghiệp. Với trồng trọt, quan trọng là khảo nghiệm các giống mới để tìm ra bộ giống phù hợp, từ đó có thể nhân rộng để nông dân áp dụng. Đậu phụng là một trong cây trồng chủ lực, đặc biệt là phù hợp với các vùng chuyển đổi cây trồng cạn. Ông Huỳnh Việt Hùng, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: Ngoài chuyển giao kỹ thuật, chúng tôi hướng tới nhân rộng các mô hình để tạo vùng nguyên liệu sản xuất, hình thành các chuỗi liên kết giúp nông dân ổn định tiêu thụ sản phẩm. Định hướng của ngành nông nghiệp là chuyển dần từ sản xuất bị động sang chủ động, do vậy mỗi lĩnh vực liên quan phải bám sát theo chương trình chung để triển khai hiệu quả công việc, góp phần tích cực vào tăng trưởng chung của toàn ngành. Thời gian tới, chúng tôi tiếp cận với một số máy móc cho thu hoạch nông sản, trong đó có cây đậu phụng nhằm hoàn thiện chuỗi ứng dụng tiến bộ KHKT, công nghệ từ sản xuất cho tới thu hoạch, giúp nông dân tiết kiệm tối đa thời gian, nhân công, chi phí trong sản xuất.

QUANG BẢO

Trước xu hướng tiêu dùng gạo chất lượng cao ngày càng tăng trên thị trường, nhiều nông dân tỉnh Đồng Tháp đã chuyển từ trồng lúa truyền thống sang mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, lúa sạch. Việc sản xuất theo mô hình này đã góp phần nâng cao giá trị, hướng tới xây dựng thương hiệu cho gạo Việt Nam.

Nông dân trồng lúa chất lượng cao tại xã Bình Thành, huyện Lấp Vò chuẩn bị bước vào đợt thu hoạch

Năm 2021, tổng diện tích gieo trồng lúa của toàn tỉnh đạt 504.295ha, sản lượng đạt hơn 3,3 triệu tấn, trong đó giống lúa chất lượng cao đạt hơn 319.000ha (chiếm 63,3%). Hiện những giống lúa chất lượng cao, phù hợp với thị trường xuất khẩu đang được nông dân lựa chọn sản xuất với diện tích lớn.

Nhiều Hợp tác xã “vào cuộc”

Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Tân Bình (huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp) đang tham gia thực hiện mô hình “sản xuất lúa theo hướng hữu cơ” với diện tích mỗi vụ lên đến 10ha. Giám đốc HTX Nông nghiệp Tân Bình Tạ Văn Bông cho biết: “Mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ nhằm cung cấp sản phẩm gạo chất lượng cao, an toàn cho người tiêu dùng. Do thị trường trong nước và thế giới có sự thay đổi về nhu cầu, từ ăn no chuyển sang ăn ngon và bảo đảm chất lượng nên việc sản xuất lúa theo hướng an toàn, sạch là rất cần thiết và HTX sẽ tiếp tục mở rộng diện tích. Tuy nhiên, để mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ phát triển ổn định và bền vững, thời gian tới, chính quyền và các ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội địa phương cần vận động tuyên truyền về ý nghĩa việc sản xuất liên kết và hiệu quả mang lại. Đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp, công ty liên kết với nông dân để có đầu ra ổn định cho lúa hữu cơ”.

Hiện toàn tỉnh Đồng Tháp có 12 HTX sản xuất theo hướng hữu cơ với tổng diện tích 421ha; trong đó có 11 HTX sản xuất lúa. Với vai trò là cầu nối, thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp đã tích cực xây dựng và nhân rộng mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ trên địa bàn tỉnh.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp Lê Quang Cường cho biết: “Thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nông dân thấy được lợi ích khi sản xuất lúa theo hướng hữu cơ. Việc chuyển từ lúa vô cơ sang lúa hữu cơ là đã có sự thay đổi tư duy của nông dân, để tạo nên hệ sinh thái vì sức khỏe cộng đồng, cũng như nâng cao giá trị của hạt lúa. Nông dân đã ý thức hơn trong việc sản xuất gắn với bảo vệ môi trường. Các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ bước đầu tiếp cận được thị trường và tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Hiện lúa hữu cơ đều được các công ty, doanh nghiệp đặt hàng bao tiêu. Do đó, các HTX khi làm mô hình này cũng an tâm đầu ra trong sản xuất”.

Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh cũng đã đẩy mạnh công tác củng cố các HTX hiện có, để Hội đồng quản trị, Giám đốc HTX nâng cao năng lực quản trị của HTX. Từ đó, công tác tuyên truyền từ bộ máy HTX đến các thành viên trong HTX đạt hiệu quả cao. “Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp đã đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại để xây dựng nhãn hiệu trên lúa gạo mà các HTX làm theo hướng hữu cơ. Mục tiêu của các HTX hiện nay là nâng cao giá trị của hạt lúa, hạt gạo vì sức khỏe cộng đồng. Thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận được Quỹ hỗ trợ phát triển HTX để có nguồn vốn lưu động trong quá trình chuyển đổi sản xuất lúa vô cơ sang hữu cơ” - ông Lê Quang Cường thông tin thêm.

Phát triển bền vững, gia tăng giá trị cho hạt gạo

Về những khó khăn trong phát triển sản xuất lúa theo hướng hữu cơ hiện nay, theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Tháp, nguyên nhân chính là do nông dân còn thói quen sản xuất theo hướng tăng vụ, tăng sản lượng; chưa quen với việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật luân canh, xen canh để giảm áp lực sâu bệnh; chưa chú trọng đến sản xuất an toàn, bền vững. Các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp theo hướng an toàn sinh học (sử dụng các dung dịch thảo mộc, chế phẩm sinh học, trồng cây thu hút thiên địch...) có hiệu quả tương đối chậm, tốn công và thời gian nên nông dân chưa mạnh dạn áp dụng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Huỳnh Minh Tuấn: Từ năm 2014, tỉnh đã triển khai Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Theo đó, áp dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật giúp tăng năng suất và chuyển đổi cơ cấu, sử dụng giống lúa chất lượng cao, ổn định về sản lượng. Tỉnh phấn đấu phát triển ngành hàng lúa gạo trở thành ngành chiến lược của tỉnh theo hướng bền vững, chất lượng, có giá trị gia tăng cao. Theo đó, đổi mới phương thức canh tác theo hướng bền vững để giảm chi phí, áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến; liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm có sự tham gia của HTX, tổ hợp tác, hội quán và doanh nghiệp; đồng thời xây dựng thương hiệu, kết nối vùng, kết nối các chuỗi phân phối trong các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện ích để mở rộng thị trường tiêu thụ.

Mặt khác, chưa có nhiều doanh nghiệp tham gia vào chuỗi liên kết cung ứng đầu vào và tiêu thụ đầu ra để nông dân an tâm chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ và duy trì đến khi đủ điều kiện nhận chứng nhận hữu cơ. Đặc biệt, giá bán sản phẩm hữu cơ phải bảo đảm lợi nhuận hơn sản xuất thông thường thì mới thu hút được ngày càng nhiều nông dân sản xuất theo các mô hình này.

Mới đây, trong Chỉ thị số 10/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long, chủ động thích ứng biến đổi khí hậu, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các địa phương xây dựng đề án sản xuất bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao phục vụ chế biến xuất khẩu.

Với đề án này, khi triển khai hiệu quả trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp chắc chắn sẽ là lực đẩy cho sản xuất lúa hữu cơ phát triển. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp Lê Quốc Điền cho biết: “Việc triển khai Đề án “Sản xuất 1 triệu ha lúa chất lượng cao tại vùng đồng bằng sông Cửu Long để phục vụ xuất khẩu” hoàn toàn khả thi vì diện tích gieo trồng giống lúa chất lượng cao hằng năm của tỉnh Đồng Tháp đạt hơn 319.000ha (chiếm 63,3%). Với năng suất trung bình 66,67 tạ/ha, sản lượng lúa chất lượng cao hằng năm của toàn tỉnh đạt hơn 2,1 triệu tấn. Tuy nhiên, muốn phát triển mạnh ngành lúa gạo nói chung và sản xuất lúa hữu cơ nói riêng thì cần giải quyết một số hạn chế như: diện tích đất sản xuất manh mún ảnh hưởng việc phát triển và ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp; việc áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp thông minh của tỉnh chưa nhiều do các mô hình này cần vốn đầu tư cao và trình độ chuyên môn của người thực hiện”.

HỮU NGHĨA

Ngành chăn nuôi, thú y (CNTY) cùng các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đang tích cực triển khai các biện pháp chăn nuôi an toàn, phòng ngừa dịch bệnh, đảm bảo chất lượng nguồn thực phẩm gia súc, gia cầm (GSGC) cung ứng thị trường dịp tết.

Tiêu độc khử trùng phương tiện vận chuyển gia súc, gia cầm

Lợn hữu cơ cho ngày tết

Ông Nguyễn Thành Trung, Giám đốc Công ty TNHH MTV Nông sản hữu cơ Quế Lâm thông tin, chăn nuôi hữu cơ là mục tiêu hướng đến của công ty trước yêu cầu đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng ngày càng khắt khe. Công ty không chỉ quan tâm đầu tư, tạo ra sản phẩm chất lượng mà còn chăn nuôi an toàn dịch bệnh nhằm đảm bảo cung cấp nguồn sản phẩm an toàn, đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng trong dịp tết.

Công ty đã xây dựng, hình thành tổ hợp chăn nuôi lợn hữu cơ, an toàn sinh học 4F tại xã Phong Thu (Phong Điền, Thừa Thiên Huế) cung cấp lợn nái hậu bị, lợn giống, tinh lợn giống cho các nông hộ trên địa bàn của tỉnh. Đồng thời, điều phối sản phẩm thịt lợn chất lượng trên thị trường, góp phần giúp chuỗi cung ứng hàng hóa không bị đứt gãy, nhất là trong dịp tết cổ truyền. Trong vòng 2 năm nay, tổ hợp 4F đã lai tạo thành công giống mới với hơn 150 con heo nái, cung cấp cho các nông hộ.

Do nhu cầu các hộ chăn nuôi lợn hữu cơ, an toàn sinh học liên kết ngày càng tăng, công ty xây dựng và đưa vào hoạt động trạm sản xuất tinh lợn, hoàn thiện nhà máy thức ăn chăn nuôi công suất 50 ngàn tấn/năm. Công ty liên kết với một doanh nghiệp Nhật Bản đang xây dựng nhà máy sản xuất men vi sinh, tạo mô hình khép kín và chủ động trong tất cả các khâu chuỗi giá trị chăn nuôi lợn hữu cơ.

Trong quá trình xây dựng chuỗi liên kết chăn nuôi lợn hữu cơ, an toàn sinh học, công ty cung cấp đầu vào cho nông hộ như hướng dẫn kỹ thuật xây dựng chuồng trại, cung cấp lợn nái, thức ăn, men vi sinh; cử cán bộ hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi tại chỗ và tiêu thụ toàn bộ lợn thịt cho hộ nông dân với giá ổn định.

TS. Nguyễn Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục CNTY tỉnh đánh giá, chất lượng, số lượng GSGC, sản phẩm GSGC trên địa bàn tỉnh đang từng bước đáp ứng nhu cầu của người dân, nhất là thị trường tiêu thụ trong dịp tết. Hộ chăn nuôi từng bước chuyển dần từ hình thức quảng canh với quy mô nhỏ lẻ mang tính truyền thống, tận dụng sang sản xuất chăn nuôi hàng hóa, chất lượng cao có quy mô vừa và lớn. Nhiều cơ sở chăn nuôi theo phương thức thâm canh, trang trại đang được phát triển tại nhiều vùng, địa phương trong tỉnh.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 42 hộ dân và 2 hợp tác xã đang hợp tác và phát triển tốt về chăn nuôi lợn hữu cơ, an toàn sinh học, liên kết theo chuỗi giá trị với hơn 300 con lợn nái và 6.000 con lợn thịt. Các mô hình mới này tập trung chủ yếu tại TP. Huế, TX. Hương Trà, TX. Hương Thủy, các huyện Quảng Điền, A Lưới, Phong Điền, Phú Lộc.

Toàn tỉnh hiện có 394 trang trại chăn nuôi. Trong đó, có 13 trang trại chăn nuôi lợn, gà quy mô lớn, 64 trang trại GSGC quy mô vừa và 317 trang trại quy mô nhỏ. Đặc biệt, có trên 40 cơ sở chăn nuôi theo hướng hữu cơ, sử dụng đệm lót sinh học với tổng đàn 250 con lợn nái, 5.000 con lợn thịt. Riêng trang trại chăn nuôi lợn hữu cơ tại tổ hợp chăn nuôi 4F ở xã Phong Thu (Phong Điền) với quy mô 100 con lợn nái và 2.200 lợn con giống, lợn thịt. Có khoảng 27 cơ sở chăn nuôi GSGC ứng dụng công nghệ cao như làm mát chuồng trại, nước uống tự động…

An toàn dịch bệnh

TS. Nguyễn Văn Hưng thông tin, để đảm bảo an toàn dịch bệnh GSGC trong dịp tết cũng như quá trình chăn nuôi GSGC, Chi cục CNTY tỉnh phối hợp với các địa phương tích cực triển khai công tác kiểm dịch, kiểm dịch tận gốc hai chiều cả nơi xuất lẫn nhập GSGC nhằm đảm bảo an toàn sản phẩm phục vụ thị trường tết. Tại thời điểm này, Chi cục CNTY đã kiểm dịch xuất gần 27 ngàn con lợn giống, gần 62 ngàn con lợn thịt, khoảng 2,8 triệu con gia cầm, 1.220 tấn sản phẩm động vật...

Chi cục CNTY phối hợp với chính quyền địa phương đang triển khai tiêm vắc-xin, giám sát dịch bệnh đến tận cơ sở, dập kịp thời khi phát hiện có dấu hiệu dịch bệnh. Đồng thời, tổ chức nhiều đợt kiểm tra tiến độ tiêm vắc-xin đến tận xã, thôn, hộ chăn nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời, nâng cao tỷ lệ tiêm phòng. Đến nay, toàn tỉnh đã tiêm khoảng 120 ngàn liều vắc-xin tụ huyết trùng trâu, bò, tam liên lợn, E. Coli và trên 1,6 triệu liều cúm gia cầm, tụ huyết trùng gia cầm, đậu gà, newcastle, gumboro...

Lực lượng thú y cơ sở phối hợp với các địa phương triển khai vệ sinh, tiêu độc, khử trùng môi trường phòng, chống dịch bệnh tại các ổ dịch cũ, hố chôn GSGC... Toàn tỉnh đã cấp phát gần 17 ngàn lít hóa chất để thực hiện vệ sinh, tiêu độc khử trùng định kỳ, đột xuất tại các nơi nguy cơ cao. Chi cục CNTY tổ chức thanh tra, kiểm tra vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm, kiểm soát giết mổ, vận chuyển động vật và sản phẩm động vật trên địa bàn tỉnh.

Các đội kiểm tra liên ngành tổ chức tuần tra, chốt chặn tại các chốt kiểm dịch, kiểm soát chặt chẽ các phương tiện vận chuyển GSGC, sản phẩm GSGC đi qua địa bàn tỉnh. Các chốt bắc, nam tổ chức tiêu độc khử trùng gần 7.500 lượt phương tiện vận chuyển động vật và sản phẩm động vật ra - vào địa bàn tỉnh để giết mổ, tiêu thụ. Chi cục cũng đã xử lý 8 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực CNTY với số tiền hơn 61 triệu đồng.

Hiện nay, tổng đàn trâu toàn tỉnh ước 15 ngàn con, 29 ngàn con bò, đàn lợn ước 157 ngàn con và tổng đàn gia cầm ước 4,8 triệu con. Sản lượng thịt hơi xuất chuồng tính từ đầu năm đến nay ước khoảng 33 ngàn tấn, số lượng trứng gia cầm 55 triệu quả…

Bài, ảnh: Hoàng Thế

Tại Hội nghị "Xúc tiến tiêu thụ gà đồi và các sản phẩm nông lâm nghiệp – tiểu thủ công nghiệp chủ lực huyện Yên Thế năm 2022" diễn ra ngày 9/11 ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, Cục Thú y, Bộ NN&PTNT đã trao Giấy chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh cúm gia cầm và bệnh Newcastle đối với sản phẩm gà đồi của huyện Yên Thế.

Ông Nguyễn Văn Long, quyền Cục trưởng Cục Thú y, Bộ NN&PTNT cho biết, sau một số địa phương ở khu vực Nam Bộ, huyện Yên Thế của tỉnh Bắc Giang là địa phương đầu tiên ở miền Bắc được trao Giấy chứng nhận Vùng an toàn dịch bệnh cúm gia cầm và bệnh Newcastle trên gia cầm.

Đây là tiền đề quan trọng cho hoạt động chăn nuôi gia cầm ở miền Bắc, giúp nâng cao năng suất, chất lượng, tăng khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững, góp phần cung ứng sản phẩm an toàn đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và hướng đến xuất khẩu.

Huyện Yên Thế hiện có gần 4 nghìn hộ chăn nuôi, ước tính mỗi năm cung ứng ra thị trường từ 10 triệu đến 12 triệu con gia cầm, với sản lượng trứng đạt khoảng 10 triệu quả, giá trị sản xuất đạt khoảng 1 nghìn 500 tỷ đồng.

Trong lĩnh vực chăn nuôi, gà đồi được xác định là vật nuôi chủ lực của huyện và cũng là vật nuôi đầu tiên trên cả nước được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận "Gà đồi Yên Thế" từ năm 2011.

Từ nhiều năm qua huyện Yên Thế đã hình thành được các vùng sản xuất chăn nuôi gà đồi tập trung với quy mô lớn, đến nay, nhãn hiệu chứng nhận gà đồi Yên Thế đã được bảo hộ sở hữu công nghiệp tại 3 quốc gia gồm: Trung Quốc, Lào và Singapore.

Ông Nguyễn Văn Long nhấn mạnh: "Thời gian tới, chúng ta nên sớm đưa sản phẩm gà đồi Yên Thế xuất khẩu sang các nước, trước mắt là những nước trong khu vực.

Để làm được điều này, tỉnh Bắc Giang cần tiếp tục quan tâm kiểm soát tốt các loại dịch bệnh để duy trì vùng an toàn dịch bệnh, đồng thời là mở rộng sang các huyện khác trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư để xây dựng các chuỗi sản xuất, đặc biệt là các sản phẩm chế biến sâu, nâng cao giá trị của sản phẩm".

Ông Chu Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Tiến – một trong 19 sơ sở, xã, thị trấn của huyện Yên Thế nhận giấy chứng nhận cơ sở an toàn dịch bệnh cúm gia cầm và bệnh Newcastle chia sẻ: "Việc chứng nhận an toàn dịch bệnh đem lại nhiều cơ hội để các thành viên hợp tác xã mở rộng đầu tư và cung ứng thêm các sản phẩm an toàn ra thị trường. Đây cũng là cơ sở để xã thúc đẩy chăn nuôi, tạo đầu ra thuận lợi về giá cả và thu nhập ổn định cho người chăn nuôi".

Ông Phan Thế Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho biết, với định hướng phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hóa hướng đến mục tiêu vào năm 2030 Bắc Giang trở thành tỉnh trọng điểm nông nghiệp quốc gia, đứng đầu miền Bắc theo Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tỉnh Bắc Giang đã và đang quản lý chặt chẽ các vùng trồng, chăn nuôi tập trung và đẩy mạnh áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm.

Nhiều sản phẩm của Bắc Giang đã khẳng định được thương hiệu, vị thế và đang tiến dần đến sản phẩm thương hiệu quốc gia như: Vải thiều, gà đồi Yên Thế, chè xanh Bản Ven Yên Thế, mỳ gạo Chũ... và nhiều nông sản chủ lực, đặc trưng khác.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang nhấn mạnh: "Hiện nay tỉnh Bắc Giang tập trung cao cho công tác sản xuất, chăn nuôi, chuẩn bị cung ứng ra thị trường các sản phẩm nông sản chất lượng cao, an toàn thực phẩm; đáp ứng nhu cầu tiêu thụ cho nhu cầu của thị trường nội địa, đặc biệt trong dịp Tết tới đây".

Đỗ Hương

Một trận lũ lịch sử khiến hàng nghìn trâu, bò của người dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi bị cuốn trôi, chết. Để không trắng tay khi “đầu cơ nghiệp” trôi theo con nước lũ, nông dân ở huyện Nghĩa Hành quyết đầu tư tiền xây “nhà lầu” cho gia súc tránh lũ.

Ông Lương Văn Nam ở thôn Xuân Hòa, xã Hành Tín Đông bên chiếc bè nổi chống lũ của gia đình. Ảnh: N.V

Người sống nhà trệt, bò ở “nhà lầu”

Bà Nguyễn Thị Chi ở thôn Xuân Hòa, xã Hành Tín Đông đang nuôi 5 con bò 3B. Đây cũng là tài sản lớn nhất của gia đình bà. Cạnh bên căn nhà cấp 4 của bà Chi là chuồng bò được xây dựng với kết cấu bêtông hai tầng kiên cố, cùng cầu thang bêtông dẫn lên tầng 2.

Bà Chi cho hay, năm 2013, một trận lũ lịch sử khiến nhà tôi ngập lút nóc. Tôi lùa đàn gia súc đi chạy lũ, thì suýt bị nước cuốn trôi, bởi vậy, sau trận lũ, gia đình đầu tư 25 triệu đồng xây một chuồng bò 2 tầng. Từ đó đến nay, mỗi khi có lũ lớn, tôi dắt bò lên tầng 2, không còn lo lắng cho đàn gia súc khi có bão lũ lớn.

Có “nhà lầu” tránh lũ cho gia súc, bà Chi mạnh dạn đầu tư thêm tiền, vừa nuôi bò sinh sản, vừa mua bò con về vỗ béo rồi bán lại. Bình quân mỗi năm gia đình bán khoảng 5-6 con (tùy theo giá thị trường, từ 20-30 triệu đồng/con), trừ chi phí cũng lãi được một khoảng kha khá.

Ông Trịnh Bê - Chủ tịch UBND xã Hành Tín Đông - cho biết, xã có khoảng 1.200 hộ dân thì 80% người dân nuôi bò (khoảng 2.000 con). Hộ nuôi ít cũng 3-4 con, nhiều thì 10-12 con. Ngoài trồng lúa, mì, trâu bò được xem là nguồn sinh kế chính giúp người dân phát triển kinh tế.

Sống chung với… lũ

Năm nào Quảng Ngãi cũng chịu ảnh hưởng của mưa lũ, đặc biệt là vùng nằm gần các con sông lớn. Hằng năm, lũ lụt luôn gây thiệt hại rất lớn cho người chăn nuôi. Tuy nhiên, trong cái khó, ló sáng kiến, mô hình xây “nhà lầu” bảo vệ gia súc ở Quảng Ngãi ngày càng nhiều.

Chủ động thích ứng linh hoạt với thiên tai, giúp người dân vượt qua nhiều cơn lũ lớn mà nguồn sinh kế vẫn đảm bảo. Huyện Nghĩa Hành là địa phương có số “nhà lầu” cho gia súc, gia cầm nhiều nhất tỉnh Quảng Ngãi.

Ông Nguyễn Ninh, ở thôn Xuân Hòa, xã Hành Tín Đông chia sẻ, lũ lớn năm 2013, tại xã Hành Tín Đông cuốn trôi cả nghìn con gia súc, gia cầm. Nhà tôi bên sông Vệ nên, mỗi năm phải đối mặt với 3-5 đợt lũ lớn. Để bảo vệ đàn gia súc, năm 2013, tôi đầu tư 40 triệu đồng để xây chuồng trại 2 tầng. Nhờ đó mà gần 10 năm qua, đàn gia súc, gia cầm của gia đình đều an toàn trước những cơn lũ lớn. Ở đây nhà nào mà chăn nuôi cũng ráng xây “nhà lầu” cho gia súc.

Ngoài làm “nhà lầu”, người dân ở huyện Nghĩa Hành còn đầu tư hàng chục triệu đồng để làm bè nổi cho gia súc, gia cầm tránh lũ.

Ông Lương Văn Nam ở thôn Xuân Hòa, xã Hành Phước cho biết, tôi làm bè nổi cho gia súc hết hơn 20 triệu đồng. Số tiền tuy lớn nhưng vẫn phải đầu tư. Tới mùa mưa lũ là tôi chuẩn bị sẵn rơm rạ, khi có lũ là đưa bò, heo và gà vịt lên đó trú. Bè nổi của gia đình chứa 3 con bò, khoảng 8 tạ, 8 con heo khoảng từ 60-75kg/con cùng rất nhiều vật dụng trong gia đình.

Theo ông Đinh Xuân Sâm - Chủ tịch UBND huyện Nghĩa Hành, trước đây, khi chưa có mô hình xây nhà cao cho gia súc tránh trú khi lũ về, người dân bị thiệt hại rất lớn. Chỉ riêng đợt lũ năm 2013, toàn huyện đã có hơn 1.000 con trâu bò, hơn 4.700 con heo và hàng chục nghìn gà vịt chết. “Những năm gần đây, người dân ở nhiều xã vùng trũng thấp trên địa bàn huyện đã đầu tư xây dựng chuồng trại trên cao, nên khi lũ về đã giảm thiểu được thiệt hại. Đây là cách làm phát huy hiệu quả rất tốt. Huyện sẽ cho nhân rộng mô hình này" - ông Sâm khẳng định.

NGỌC VIÊN

Hiếu Giang tổng hợp