Ngày 2-12, tại TP Cần Thơ, các chuyên gia, nhà quản lý đã có cuộc thảo luận về chuyển đổi nông nghiệp cho Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Giảm lúa thì trồng cây gì, nuôi con gì để nâng thu nhập cho nông dân hiện chưa có đáp án.

GS Võ Tòng Xuân cho rằng đã đến lúc sản xuất lúa không chỉ để đảm bảo an ninh lương thực, mà còn giúp người dân làm giàu - Ảnh: CHÍ QUỐC

Hội thảo tham vấn các bên liên quan (gồm các chuyên gia, nhà quản lý) do Đại sứ quán Hà Lan phối hợp với Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức thu hút nhiều ý kiến bàn về vấn đề trên.

Ông Nguyễn Phước Thiện - phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Tháp - cho biết tỉnh có 3 sản phẩm chính là gạo, xoài và thủy sản.

Về quan điểm chuyển đổi diện tích sản xuất lúa gạo, ông Thiện nói: "Tôi nghĩ tới đây chưa ai biết diện tích chuyển đổi là bao nhiêu hết. Địa phương cũng không biết chuyển đổi bao nhiêu. Chuyển đổi cây gì cũng không biết luôn. Tôi nghĩ thôi cứ làm theo mô hình, theo nhu cầu đi, khi nào có được cái gì hiệu quả dân sẽ theo lộ trình. Lúc đó chúng ta sẽ biết định hình được chuyển đổi cái gì, chuyển đổi bao nhiêu, giảm lúa vụ 3 thế nào… sẽ phù hợp hơn".

Ông Lê Văn Sử - phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau - nêu quan điểm: "Tôi nghĩ để sản xuất có hiệu quả thì cần sản xuất các ngành hàng mà địa phương có lợi thế và thị trường có nhu cầu". Ông Sử dẫn cụ thể ở Cà Mau chia làm 3 vùng theo lợi thế từng vùng gồm: vùng ven biển là vùng mặn nên phát triển thủy sản (tôm, cua); vùng nước lợ thì luân canh 1 vụ lúa, 1 vụ tôm; còn vùng ngọt thì phát triển lúa và tỉnh cũng có lúa thuộc nhóm chất lượng cao.

"Trước mắt nên chọn sản phẩm như thế này. Còn về lâu dài, chúng ta tiếp tục nghiên cứu sau khi có định hình phân vùng, đầu tư hạ tầng đáp ứng cho phân vùng của mình, đồng thời có gắn kết thị trường, hoàn chỉnh các chuỗi sản phẩm thì có định hướng tiếp theo" - ông Sử đề xuất.

GS Võ Tòng Xuân - hiệu trưởng Trường đại học Nam Cần Thơ - cho rằng 40 năm qua "việc làm lúa là cho có lúa để ăn thôi, chứ chưa làm cho dân giàu". Chủ trương này là đúng, tuy nhiên lại kéo dài nên đến nay lúa vẫn nhiều, giá rất rẻ và sản xuất thì rất tốn kém.

Theo ông Xuân, vì quan điểm trồng lúa như nêu trên nên một thời gian dài hạ tầng được Nhà nước đầu tư là đầu tư cho cây lúa, còn muốn trồng thứ khác hay nuôi tôm thì dân tự phát làm, Nhà nước không chú trọng đầu tư.

"Thay thế cây lúa bằng gì? Cây mía bằng cây gì? Vùng đất lúa không có năng suất cao thì thay bằng gì? Những cái này cần phải tính toán trong một quy hoạch tạm" - ông Xuân gợi ý.

Nhiều chuyên gia, nhà quản lý thảo luận nhưng bài toán "trồng cây gì, nuôi con gì" chưa có đáp án cụ thể - Ảnh: CHÍ QUỐC

Ông Đặng Kiều Nhân - viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển ĐBSCL, Trường đại học Cần Thơ - cho rằng câu chuyện giảm diện tích sản xuất lúa ở ĐBSCL đã có nhiều chương trình lớn, nhiều nhóm nghiên cứu từ năm 2011-2012 và đã ra báo cáo. Các viện nghiên cứu, trường đại học trong nước cũng như các đối tác ở Hà Lan, Nhật Bản, Đức, các tổ chức khác… đều có nghiên cứu như vậy.

Ông Nhân đề xuất giờ là lúc những đơn vị kể trên cần ngồi lại để xem một cách tổng quan cái gì từ những báo cáo này còn sử dụng được, cái gì cần phải thay đổi để áp dụng vào thực tế hiện nay.

CHÍ QUỐC

Chăn nuôi bò cho hiệu quả kinh tế cao

Nguồn tin: Báo Thái Bình

Phát huy lợi thế của địa phương có vùng chuyển đổi ven sông Luộc, nhiều hộ dân của xã An Khê (Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình) đã phát triển các mô hình chăn nuôi tập trung cho hiệu quả kinh tế cao. Điển hình là mô hình chăn nuôi bò sinh sản và bò thương phẩm của gia đình ông Đỗ Văn Trường ở thôn Lộng Khê 5 cho thu nhập cao và ổn định.

Sau 3 năm chăn nuôi, từ 10 con bê cái đến nay đàn bò của gia đình ông Đỗ Văn Trường tăng lên 35 con. Trước đây gia đình ông Trường cùng nhiều hộ dân khác ở thôn Lộng Khê 5 có diện tích canh tác tại bãi bồi ven sông Luộc chủ yếu cấy lúa và trồng các loại cây màu nhưng do đất trũng nên năng suất cây trồng không cao. Khi triển khai xây dựng nông thôn mới, xã có chủ trương chuyển đổi diện tích đất canh tác kém hiệu quả sang nuôi trồng thủy sản và chăn nuôi tập trung, ông Trường mạnh dạn tham gia và vay vốn đầu tư cải tạo đất đai, xây dựng trang trại chăn nuôi tổng hợp. Trong 2 năm đầu (2014 - 2015), ông xây dựng chuồng trại để nuôi lợn thịt. Tuy nhiên, thời điểm này giá cả thị trường thay đổi thất thường, chi phí mua con giống, thức ăn chăn nuôi thì cao, đến kỳ lợn được xuất bán thì giá thành lại giảm nên hiệu quả kinh tế chưa tương xứng với công sức ông bỏ ra. Nhận thấy chăn nuôi lợn đối mặt với nhiều rủi ro về nguy cơ dịch bệnh, giá cả bấp bênh nên ông đã chuyển sang nuôi bò là con vật nuôi có đầu ra ổn định, ít dịch bệnh và cho hiệu quả kinh tế cao.

Ông Trường cho biết: Tận dụng lợi thế của địa phương là xã duyên giang, diện tích đất trồng lúa và đất chuyên màu lớn nên nguồn phế phụ phẩm trong nông nghiệp dồi dào, phù hợp làm thức ăn chăn nuôi cho bò. Năm 2016, tôi cải tạo lại chuồng trại, mua 10 con bê cái giống lai Zebu về nuôi để gây giống. Với diện tích trang trại rộng hơn 2 mẫu, tôi xây dựng dãy chuồng rộng gần 150m2, sân chơi cho bò rộng 400m2, diện tích còn lại để trồng cỏ làm thức ăn cho bò. Với hình thức chăn nuôi bò cái sinh sản, bê con sinh ra nếu là bê cái được giữ lại làm giống còn bê đực sẽ nuôi vỗ béo thành bò thương phẩm để bán. Sau khi sinh ra, mỗi con bê cái nuôi khoảng 1,5 năm thì bắt đầu sinh sản, còn bê đực nuôi tầm 6 tháng sẽ đạt hơn 1,5 tạ/con bán cho thương lái với giá 12 triệu đồng/con, nuôi tầm 1 năm sẽ đạt hơn 2 tạ/con bán với giá 20 triệu đồng/con. Thức ăn chủ yếu cho bò là cỏ voi VA06 và cỏ sả lá to, ngoài ra còn bổ sung thêm các thức ăn khác như cám hỗn hợp, thân cây ngô, ngọn mía, dây khoai, rơm, rạ, rau củ quả. Sau 3 năm chăn nuôi (2016 - 2019), đến nay đàn bò đã tăng lên 35 con, trong đó có 17 con bò sinh sản, còn lại là bò thịt. Sau khi trừ hết chi phí đầu tư ban đầu, bình quân mỗi năm gia đình thu lãi 130 triệu đồng từ chăn nuôi bò.

Chia sẻ về kinh nghiệm chăn nuôi bò, ông Trường cho biết: Để đàn bò phát triển tốt, trong quá trình chăn nuôi, tôi đặc biệt chú trọng công tác chăm sóc bảo đảm theo đúng quy trình kỹ thuật; tùy vào từng giai đoạn sinh trưởng mà có chế độ dinh dưỡng cho phù hợp; thường xuyên vệ sinh chuồng trại sạch sẽ để hạn chế mầm bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe của đàn bò cũng như ảnh hưởng đến môi trường xung quanh; chú trọng công tác phòng bệnh, định kỳ tiêm vắc-xin phòng bệnh lở mồm long móng và bệnh tụ huyết trùng cho đàn bò. Hiện tại gia đình tôi đang sử dụng chế phẩm vi sinh làm đệm lót sinh học để xử lý chất thải trong chăn nuôi, qua đó đã giảm thiểu ảnh hưởng tới môi trường; tiết kiệm chi phí, giảm công lao động; đàn bò nuôi trong môi trường bảo đảm nên sinh trưởng thuận lợi; chất thải trong chăn nuôi sau khi được xử lý trở thành phân bón hữu cơ an toàn cho cây trồng, không gây ô nhiễm môi trường.

Dự định trong thời gian tới ông Trường sẽ tiếp tục đầu tư phát triển đàn bò với số lượng lớn hơn để khai thác, tận dụng thế mạnh của địa phương trong phát triển chăn nuôi đại gia súc.

Thanh Huyền

Tăng đàn gia cầm để bù đàn heo giảm

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng

Thịt heo hiện diện khoảng 80% trong bữa cơm hàng ngày, nhưng trong bối cảnh dịch tả heo châu Phi (DTHCP) lan rộng vừa qua, số lượng đàn heo trong nước sụt giảm, nên giá thịt heo tăng cao. Trước thực tế này, ngành chăn nuôi đang hướng tới tăng đàn gia cầm, gia súc khác để bù phần nào cho đàn heo, trong lúc DTHCP chưa có vaccine điều trị.

Tăng đàn, mở rộng vùng nuôi

Năm 2018, tổng đàn heo cả nước có trên 28 triệu con, riêng đàn heo nái gần 4 triệu con, sản lượng 3,82 triệu tấn thịt. Do tình hình DTHCP diễn biến rất phức tạp thời gian qua, đàn heo đã giảm 5,5 triệu con, gây mất cân đối cung - cầu. Hiện ngành chăn nuôi đang tái cơ cấu, theo hướng chuyển dịch phát triển đàn gia cầm để tăng nguồn cung thực phẩm trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới.

Theo Bộ NN-PTNT, trong 8 tháng đầu năm 2019, đàn gia súc tăng trưởng xấp xỉ 3%, giá trị sản lượng tăng gần 4%. Chăn nuôi gia cầm tăng trưởng 10%, hy vọng 4 tháng cuối năm tăng trưởng được 13%. Tổng sản lượng thịt gia cầm chiếm 17% - 19% so với tổng sản lượng thịt các loại, tăng trưởng bình quân qua 3 năm đạt 6,83%.

Công ty Sagrifood thực hiện quy trình ATSH để không lây lan dịch bệnh

Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, nhận định ngành chăn nuôi vẫn chưa đạt hiệu quả do thiếu sự vào cuộc của các ngành khác và nhận thức về tái cơ cấu chưa đúng mức. Trong bối cảnh trên, có 12 triệu hộ chăn nuôi, nhưng hơn 70% số hộ nuôi gia cầm và 2,5 triệu hộ chăn nuôi heo ở quy mô nhỏ lẻ. Đó là nguyên nhân trong các năm gần đây, dịch bệnh thường xuyên xảy ra và diễn biến rất phức tạp, ảnh hưởng của đô thị hóa nông thôn và biến động giá đầu vào làm ảnh hưởng hiệu quả chăn nuôi.

Ông Nguyễn Xuân Dương, Quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi, xác định rằng trước tiên cần duy trì cơ cấu tái đàn; sang năm 2020, phát triển những vùng mới như mở rộng chăn nuôi gà ở vùng Tây Nguyên, tăng từ 7% lên 20%; chăn nuôi vịt mở rộng sang vùng trung du miền núi phía Bắc lên 15% và duyên hải miền Trung lên 31%.

Phát triển đàn gà lông màu, thả vườn; sản lượng thịt gà lông màu lên 60% vào năm 2020; duy trì ổn định đàn gà công nghiệp lông trắng. Tổng đàn thủy cầm đạt 100 triệu con vào năm 2020, trong đó vịt đẻ trứng lên 40 triệu con; sản lượng thịt chiếm 30% tỷ trọng thịt gia cầm.

Bài học từ dịch cúm gia cầm

Kể từ khi xảy ra dịch cúm gia cầm hơn 10 năm trước, ngành chăn nuôi gia cầm đã thay đổi hoàn toàn, từ chăn nuôi nông hộ chuyển sang mô hình công nghiệp, tập trung vào chăn nuôi an toàn sinh học (ATSH).

Ông Nguyễn Xuân Dương nhìn nhận, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi gia cầm đã đầu tư với những giải pháp căn cơ, tạo ra những sản phẩm có lợi thế cạnh tranh, tham gia xuất khẩu sang một số nước. Ngành chăn nuôi heo chuyển sang mô hình nuôi trang trại, liên kết để tạo chuỗi khép kín là xu hướng tất yếu. Hiện nay, chăn nuôi heo ATSH thực hiện theo chuỗi liên kết gồm: doanh nghiệp - trại chăn nuôi gia công, hoặc doanh nghiệp - hợp tác xã - nông hộ.

Nhiều công ty chăn nuôi quy mô trang trại chỉ dùng biện pháp ATSH, không dùng kháng sinh, cũng là cách làm hiệu quả phòng chống bệnh DTHCP.

Đơn cử, Công ty Chăn nuôi và chế biến thực phẩm Sài Gòn (Sagrifood) đã thực hiện các biện pháp ATSH như cô lập, cách ly kết hợp vệ sinh sát trùng khu chăn nuôi; các phương tiện khi ra vào xí nghiệp phải đảm bảo xe đã được vệ sinh, sát trùng trước đó khoảng 12 giờ và khi vào trang trại tiếp tục được sát trùng, chờ thêm 30 phút; trang bị dung dịch sát trùng bàn tay và đôi ủng mang riêng trong mỗi dãy chuồng.

Tăng cường diệt chuột và ruồi hàng tuần, thực hiện nhà lưới chống côn trùng lây bệnh. Công ty cổ phần GreenFeed Việt Nam hỗ trợ khách hàng, đại lý và các hộ chăn nuôi xây dựng vành đai an toàn cụm chăn nuôi, cung cấp cám sạch, heo giống không bệnh.

Trước các yếu tố trung gian có thể mang mầm bệnh như con người, phương tiện, Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam cho xe của khách hàng mua heo. Xe chở heo từ trại ra, xe chở thức ăn… phải đi cổng khác nhau. Con người phải cách ly vài ngày mới được tiếp xúc với đàn heo.

Ngoài mô hình ATSH, để nâng cao sức đề kháng, theo bà Hà Thúy Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, cần đưa thêm chế phẩm vi sinh trộn vào thức ăn, trong khâu phun sương và trộn vào đệm lót sinh học để tăng cường đề kháng.

Để thực hiện đồng loạt chăn nuôi ATSH, các địa phương cần rà soát, đánh giá và tham mưu để Bộ NN-PTNT chỉ đạo các địa phương tổ chức khắc phục những tồn tại, bất cập trong công tác phòng, chống dịch bệnh; chủ động giám sát, phát hiện sớm và xử lý triệt để các ổ dịch; tổ chức tiêm phòng các bệnh có vaccine.

Các địa phương cần đưa vào áp dụng hệ thống báo cáo dịch bệnh động vật trực tuyến để kịp thời xử lý các ổ dịch, phục vụ công tác giám sát tránh bị động. Bên cạnh đó, xây dựng mới, củng cố lại hệ thống phòng phân tích về chăn nuôi - thú y, an toàn thực phẩm phù hợp với tiêu chuẩn của khu vực, quốc tế.

THANH HẢI

Hiếu Giang tổng hợp