Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh kết hợp với giá hạt tiêu xuống thấp nên người dân ở một số địa phương trong tỉnh Quảng Trị không đầu tư chăm sóc làm vườn tiêu bị giảm chất lượng, thậm chí bị chết. Trước tình trạng đó, ngành Nông nghiệp và PTNT tỉnh và các địa phương đã có nhiều giải pháp để tập trung phục hồi nâng cao chất lượng vườn hồ tiêu.

Trao đổi với chúng tôi khi vừa hoàn thành việc trồng mới gần 2 sào hồ tiêu, anh Trần Đức Hùng ở Đội 4, thôn Nam Cường, Vĩnh Nam, Vĩnh Linh cho biết: “Gia đình tôi có tổng cộng gần 1.000 gốc tiêu, trong đó có hơn 800 gốc đã cho thu hoạch với sản lượng bình quân khoảng 0,8- 1 tấn hạt tiêu khô. Trừ chi phí mỗi năm cho thu nhập khoảng 30 triệu đồng”. Theo kinh nghiệm của anh Hùng, để cây hồ tiêu không bị các loại bệnh như: bệnh chết nhanh, chết chậm hay tuyến trùng thì vườn tiêu phải luôn sạch sẽ; thường xuyên thu dọn lá, cành tiêu bị rụng trong vườn. Vào mùa mưa, tuyệt đối không cuốc dọn trong vườn mà chỉ khơi thông cống rãnh để thoát nước nhanh, tránh ứ đọng; rãi vôi trong vườn để phòng bệnh, tuyệt đối không bón phân chuồng vào thời điểm này.

Xã Vĩnh Nam có tổng diện tích 132 ha, trong đó diện tích phục hồi và kiến thiết cơ bản là 42 ha; diện tích cho thu hoạch là 90 ha, năng suất bình quân khoảng 1 tấn/ha/ năm. Chủ tịch UBND xã Vĩnh Nam, huyện Vĩnh Linh Hoàng Đức Quang cho biết: “Trước đây, khi giá hồ tiêu đang ở mức cao, người trồng tiêu thường sử dụng phân bón hóa học, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) để phòng trừ sâu bệnh, tăng năng suất. Nhưng trong giai đoạn hiện nay, nếu đầu tư như trước thì sẽ không có lãi, do đó, UBND xã đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện và tỉnh tổ chức tuyên truyền, tập huấn cho người trồng tiêu các biện pháp chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh. Trồng mới đối với những hộ có đủ điều kiện, duy trì những vườn tiêu đang có theo hướng bền vững”.

Theo Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Vĩnh Linh Diệp Hồng Cương, hạt tiêu Vĩnh Linh có mùi thơm, vị cay đặc trưng, rất được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng. Tính đến nay, diện tích trồng tiêu toàn huyện đạt hơn 1.300 ha, trong đó diện tích cho thu hoạch là hơn 970 ha. Tuy nhiên, do phần lớn trồng tiêu theo cách thức truyền thống nên năng suất thấp, bình quân chỉ đạt từ 1,3- 1,5 tấn/ha, cá biệt trong năm 2018 chỉ đạt 0,67 tấn/ha. Điều đáng nói là do nhiều nguyên nhân, mấy năm trở lại đây cây hồ tiêu bị nhiều loại dịch bệnh gây hại nặng. Đặc biệt, trong vụ hè thu vừa qua, thời tiết nắng nóng kéo dài, lượng mưa thấp không đảm bảo đủ nguồn nước cho cây hồ tiêu sinh trưởng và phát triển, nhiều vườn tiêu đã trồng lâu năm, trong đất tiềm ẩn nhiều loại dịch bệnh gây hại nên dễ phát sinh dịch bệnh. Mặt khác, giá hồ tiêu đang xuống thấp nên nông dân ít đầu tư dẫn đến nhiều vườn không được chăm sóc theo đúng yêu cầu kĩ thuật, cũng như không mặn mà trong việc trồng mới. Ông Cương phân tích, để trồng mới 1 ha hồ tiêu có đầy đủ hệ thống tưới phải đầu tư khoảng 400- 450 triệu đồng, trong khi với giá tiêu hiện nay khoảng từ 40.000- 50.000 đồng/kg thì năng suất đạt 1,5 tấn/ha chỉ mang lại 60- 75 triệu đồng/năm. “Bên cạnh phấn đấu diện tích trồng mới trong toàn huyện năm 2019 từ 15- 20 ha, Phòng Nông nghiệp và PTNT còn hỗ trợ xây dựng hệ thống tưới tiết kiệm theo công nghệ Ixraen và mô hình trồng tiêu theo hướng hữu cơ trên diện tích 2 ha tại các xã Vĩnh Hòa và Vĩnh Kim. Thiết kế lại các vườn tiêu bị chết sang trồng các loại cây trồng khác. Đồng thời, cùng với các cơ quan chuyên môn như Trạm Trồng trọt và BVTV, Trạm Khuyến nông xây dựng các mô hình quản lí dịch hại tổng hợp (IPM), tổ chức các lớp tập huấn về sản xuất hồ tiêu bền vững nhằm duy trì và phát triển các vườn tiêu”, ông Cương thông tin.

Còn tại huyện Gio Linh, thời tiết xấu và dịch bệnh cũng đã làm diện tích tiêu toàn huyện giảm gần 40 ha trong năm 2019, xuống còn khoảng 428 ha. Để phục hồi các vườn tiêu, huyện Gio Linh đã hỗ trợ xây dựng các mô hình tưới tiết kiệm tại các xã Gio Bình, Gio An, Trung Sơn, Gio Phong, Linh Hải, Gio Hòa với tổng diện tích 9,6 ha, năng suất bình quân đạt gấp 1,5 lần so với đại trà. Mô hình trồng tiêu hữu cơ tại xã Gio An gồm 134 hộ tham gia với tổng diện tích 62 ha, liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm; năm 2018 đã xuất khẩu được 18,2 tấn hồ tiêu đạt tiêu chuẩn Châu Âu, năm 2019 đã xuất khẩu được 43 tấn. Trạm trưởng Trạm Trồng trọt và BVTV huyện Gio Linh Võ Thị Tuyết Trinh cho biết: “Hiện nay, trên cây hồ tiêu đang bị nhiễm một số loại sâu bệnh như bệnh chết nhanh, chết chậm, tuyến trùng, thán thư… Theo dự báo mùa mưa năm 2019 sẽ có nhiều đợt mưa lớn, kéo dài nhiều ngày làm ẩm độ không khí tăng cao; đây là điều kiện thuận lợi cho các đối tượng sâu bệnh tiếp tục phát sinh, phát triển và gây hại nặng. Vì vậy, nông dân cần thực hiện tốt các biện pháp phòng trừ sâu bệnh”.

Hiện toàn tỉnh có 2.505 ha hồ tiêu, trong đó, diện tích khai thác là 2.042 ha, sản lượng bình quân 2.000 tấn/năm. Các giống tiêu được trồng chủ yếu là giống tiêu địa phương có chất lượng cao, trong đó giống tiêu Vĩnh Linh được đánh giá là 1 trong 5 giống tiêu có chất lượng hàng đầu của cả nước. Tuy nhiên, trong vụ thu đông một số vườn tiêu thường bị úng nước tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều đối tượng dịch bệnh phát sinh và gây hại. Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Trần Thanh Hiền, để phục hồi cây tiêu, thời gian qua đã ứng dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật vào sản xuất và mang lại hiệu quả cao như: Mô hình IPM; mô hình sử dụng chế phẩm sinh học MT1, SH1, Tricoderma; mô hình tưới nước tiết kiệm, tự động cho cây tiêu kết hợp với bón phân; mô hình trồng tiêu hữu cơ, ứng dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn Châu Âu, Châu Mĩ; một số giải pháp thiết kế vườn chắn gió bão, thoát nước mùa mưa…

Ông Hiền khuyến cáo, về lâu dài, đối với những vườn tiêu già cỗi, cần mạnh dạn phá bỏ và trồng mới theo phương pháp an toàn sinh học. Sở Nông nghiệp và PTNT sẽ tham mưu UBND tỉnh và tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ giống, phân bón, chế phẩm sinh học và tập huấn kĩ thuật để xây dựng và nhân rộng mô hình trồng và chăm sóc hồ tiêu theo quy trình hữu cơ, cho năng suất cao, chất lượng tốt, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu. Chọn lựa, xây dựng các vườn giống đầu dòng có chất lượng nhằm cung ứng giống sạch bệnh đảm bảo cho trồng mới trên địa bàn tỉnh; thử nghiệm các giống tiêu mới có chất lượng cao để tuyển chọn phù hợp với điều kiện tự nhiên tại địa phương đưa vào cơ cấu bộ giống. “Sở Nông nghiệp và PTNT tiếp tục triển khai việc phục hồi các vườn tiêu cũ, quy hoạch vùng trồng mới cây hồ tiêu ở những vùng có điều kiện thuận lợi; áp dụng biện pháp canh tác bền vững theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (GAP); áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm; chú trọng công tác quản lí dịch bệnh, đặc biệt là bệnh chết nhanh, chết chậm trên cây hồ tiêu. Tập trung xây dựng chuỗi giá trị sản xuất hồ tiêu bền vững, tạo mối liên kết giữa doanh nghiệp và người trồng tiêu trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ để nâng cao năng suất, chất lượng và thu nhập cho người trồng tiêu. Thiết lập kênh thông tin thị trường vật tư phân bón và sản phẩm hồ tiêu giúp nông dân chủ động hơn trong đầu tư sản xuất. Đồng thời, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, quảng bá, giới thiệu sản phẩm hồ tiêu, mở rộng thị trường xuất khẩu”, ông Hiền khẳng định.

Lê An

Dù đã nhiều năm liền bám trụ với cây lúa, nhưng tình trạng “được mùa, mất giá” tiếp tục diễn ra, nhiều nông dân phải chuyển đổi sản xuất từ đất lúa sang các loại rau màu, cây ăn trái. Đây là sự chuyển đổi có đầu tư về kỹ thuật, tìm hiểu về thị trường, có sự liên kết sản xuất giữa nông dân và doanh nghiêp... từ đó, ghi nhận nhiều mô hình hiệu quả.

Ông Kiện trồng thử nghiệm cây đậu nành rau trong nhà lưới

Cách đây khoảng 2-3 năm, trên diện tích đất của ông La Tráng Kiện, nông dân xã Vĩnh Thành (Châu Thành, tỉnh An Giang) đều đặn canh tác lúa 3 vụ. Theo ông Kiện, mặc dù học hỏi, áp dụng nhiều kỹ thuật như: “1 phải, 5 giảm”, “3 giảm, 3 tăng”... nhưng việc sản xuất lúa gặp nhiều rủi ro do thời tiết, giá cả bấp bênh, chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật tăng cao. Đó là chưa kể đến khi bán lúa, nông dân phải thông qua “cò”, chưa có được sự liên kết bền vững, dẫn đến tình trạng chi phí đầu tư cao mà lợi nhuận thu được không đáng kể. Năm 2017, qua tìm hiểu thị trường và sự hỗ trợ của các ngành chuyên môn, ông Kiện đã mạnh dạn chuyển đổi thử nghiệm một phần đất lúa sang trồng đậu nành rau, với diện tích 5.000m2. Ông Kiện được trực tiếp ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với Công ty Cổ phần Rau quả thực phẩm An Giang (Antesco) với mức giá 10.500 đồng/kg, khi thu hoạch đạt chất lượng (không tồn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật) còn được nhận thưởng bằng cách tăng giá sản phẩm cho nông dân. “Sau khoảng thời gian trồng từ 70-75 ngày, cây đậu nành rau đạt năng suất bình quân từ 1,2-1,3 tấn/1.000m2, lợi nhuận thu được từ 6-7 triệu đồng/1.000m2”- ông Kiện thông tin.

Sau thời gian trồng thử nghiệm thành công, ông Kiện đã mạnh dạn chuyển 2,2ha đất nhà và thuê thêm 3ha đất để canh tác cây đậu nành rau. Theo ông Kiện, đậu nành rau không phải là loại cây trồng mới mà nó đã được phát triển tại nhiều nơi trong tỉnh và cả nước nói chung. Tại An Giang, cây đậu nành rau được trồng nhiều ở huyện Châu Phú và Chợ Mới. Loại cây trồng này có thời gian sinh trưởng ngắn, nên phù hợp với việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đó là chưa kể đến việc cây đậu nành rau còn có tác dụng cải tạo đất tốt cho những nơi canh tác 3 vụ nhiều năm liền như xã Vĩnh Thành. “Quan trọng hơn là trồng đậu nành rau sẽ giúp nông dân có thu nhập ổn định, do có hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với nhiều công ty như: Antesco, Food An... Bên cạnh đó, có thể sản xuất 4 vụ/năm, nâng cao hệ số vòng quay của đất. Do đó, tôi rất tin tưởng và mong muốn phát triển việc trồng đậu nành rau của gia đình” - ông Kiện phấn khởi.

Bên cạnh đó, được địa phương hỗ trợ xây dựng nhà lưới với diện tích 1.000m2, kinh phí xây dựng 48 triệu đồng, ông Kiện thực hiện mô hình trồng dưa leo trong nhà lưới kết hợp với nuôi ong mật, sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt. Ông Kiện cho biết, do được trồng trong nhà lưới nên khi dưa leo ra hoa sẽ cho ong vào để giúp dưa thụ phấn tốt hơn. Đồng thời, nhờ hệ thống tưới nhỏ giọt đã tiết kiệm được lượng nước, phân bón cũng như chi phí thuê, mướn nhân công. “Khi trồng dưa leo kết hợp nuôi ong sẽ hạn chế được sâu bệnh, tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, quan trọng là xuất bán được nông sản an toàn cho người tiêu dùng. Đặc biệt, thời gian thu hoạch kéo dài hơn rất nhiều, nhờ vậy năng suất tăng lên, giá bán được cao hơn, lợi nhuận nhiều hơn” - ông Kiện cho biết.

Trồng dưa leo hiệu quả, tuy nhiên từ khâu chăm sóc, thu hoạch lại tốn nhiều nhân công nên vừa xong vụ dưa leo ông Kiện đã cho trồng thử nghiệm đậu nành rau trong nhà lưới. Hiện tại, đậu nành rau trong nhà lưới phát triển tốt, cho trái nhiều, đặc biệt tiết kiệm đáng kể chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình canh tác. Bằng việc mạnh dạn chuyển đổi đi kèm với thành công trong áp dụng các mô hình sản xuất đã giúp gia đình ông Kiện có thu nhập bình quân hàng năm trên 1 tỷ đồng. “Nhờ vậy, tạo điều kiện cho gia đình nuôi dạy con ăn học đến nơi đến chốn và có công việc ổn định. Từ đó, tôi có thêm thời gian, điều kiện tham gia công tác xã hội - từ thiện và cùng với địa phương chung tay xây dựng nông thôn mới” - ông Kiện chia sẻ.

ÁNH NGUYÊN

Nhân rộng canh tác lúa thông minh

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng

Đây là mô hình được các nhà khoa học đánh giá cao khi ruộng lúa thực hiện quản lý theo chương trình IPM, hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời giảm được lượng phân urê đáng kể trên ruộng lúa vì chỉ bón phân thông minh một lần khi gieo sạ lúa.

“Vụ lúa đông xuân 2019-2020, huyện sẽ nhân rộng mô hình bón phân thông minh (bón phân một lần cho cả vụ lúa) ở nhiều xã để tiếp tục đánh giá độ thích nghi. Mô hình này được ghi nhận có nhiều ưu điểm, áp dụng thí điểm tại xã Vị Thắng (12ha) vừa qua cho thấy giảm công bón phân, tăng hiệu quả sử dụng, giảm rửa trôi, lúa cấy cứng cây, thưa ít sâu bệnh, năng suất ổn định”, ông Nguyễn Văn Vui, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Vị Thủy (tỉnh Hậu Giang), cho biết.

Mô hình máy cấy và sạ hàng kết hợp bón vùi phân thông minh ở huyện Vị Thủy, Hậu Giang

Huyện Vị Thủy sẽ nhân rộng mô hình tại 5 hợp tác xã/5 xã với tổng diện tích khoảng 100ha, khoảng 120 xã viên tham gia. Hình thức thực hiện mô hình là nông dân cấy máy hoặc sạ hàng kết hợp với bón vùi phân thông minh. Các giống lúa được chọn trồng là Hương Trâu 6, ST 24 và RVT. Khi tham gia mô hình, nông dân được hỗ trợ một phần kinh phí máy cấy và vùi phân, đồng thời được doanh nghiệp ngành gạo liên kết bao tiêu đầu ra.

Huyện Vị Thủy là một trong những huyện điểm ở ĐBSCL được chọn để thực hiện trồng lúa theo phương châm “3 giảm, 3 tăng” từ năm 2003 và đã thành công. Đến nay được nhân rộng khắp các vùng miền cả nước. Tỉnh Hậu Giang đang tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp chuyên về lĩnh vực chuyển giao các kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến để nghiên cứu, khảo nghiệm trên các vùng đất khác nhau của tỉnh. Qua đó, sẽ đánh giá hiệu quả của mô hình và tiến tới đưa mô hình “Canh tác lúa thông minh - ứng phó với biến đổi khí hậu” vào sản xuất đại trà tại Hậu Giang.

VĨNH TƯỜNG

Thu hàng trăm triệu mỗi năm nhờ trồng cây ăn quả trên đất dốc

Nguồn tin: VOV

Nhờ trồng cam, nhiều hộ gia đình ở Bản Nghĩa Hưng (xã Mường Cơi, Phù Yên, Sơn La) đã thoát nghèo, kinh tế phát triển, thu nhập hàng trăm triệu mỗi năm.

Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất dốc của tỉnh, huyện Phù Yên xác định cây ăn quả có múi sẽ là cây trồng chủ lực, trong đó tập trung phát triển cây cam. Bản Nghĩa Hưng, xã Mường Cơi là nơi có diện tích trồng cam lớn của huyện.

Ông Nguyễn Duy Khanh, ở bản Nghĩa Hưng, là giám đốc hợp tác xã Nghĩa Hưng, cũng là một trong những người tiên phong trong việc chuyển đổi sang trồng cây ăn quả cho biết, trước đây, gia đình ông cũng chỉ làm nương rẫy, rất khó khăn vất vả thu nhập chẳng đáng là bao. Đến năm 2012, được xã, huyện vận động chuyển sang trồng cây ăn quả có múi, đặc biệt là cam, gia đình mới bắt đầu chuyển đổi.

Ông Nguyễn Duy Khanh cùng thành viên hợp tác xã kiểm tra và chăm sóc vườn cây.

Sau một thời gian cố gắng và phát triển, cây cam đã đem lại thu nhập cao, cuộc sống gia đình ổn định và khấm khá hơn, trừ các khoản chi phí, gia đình đã thu được hơn 300 triệu đồng mỗi năm.

“Tuyên truyền anh em là thực hiện tốt các chủ trương hoặc nghị quyết của hợp tác xã đề ra như thực hiện làm cam an toàn. Có hướng vận động anh em lân cận sát nhập thêm, mở rộng thêm số hộ gia đình vào hợp tác xã, phát triển thêm diện tích”, ông Nguyễn Duy Khanh nói.

Đến năm 2018, bà con nơi đây cùng nhau thành lập hợp tác xã trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng. Hiện nay, hợp tác xã có 11 thành viên, với gần 30ha cây ăn quả như: cam đường canh, quýt ngọt, bưởi và nhiều nhất là cam Vinh chiếm khoảng 15ha. Mỗi năm hợp tác xã thu được gần 200 tấn quả. Từ khi thành lập hợp tác xã, bà con được hỗ trợ rất nhiều, được cấp tem, nhãn mác, 100% các thành viên trong hợp tác xã được chứng nhận VietGab và được đi tham quan các mô hình điển hình ở nhiều nơi có thâm niên về cây ăn quả.

Ông Nguyễn Duy Khanh trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với thành viên hợp tác xã.

Gia đình anh Trần Thanh Bình cùng bản với ông Khanh, cũng là một thành viên trong hợp tác xã cho biết, ban đầu khi chuyển sang trồng cây ăn quả, gia đình cũng gặp nhiều khó khăn vất vả như kỹ thuật chăm sóc, bảo vệ, chưa quen với điều kiện thời tiết… Nhưng sau khi được huyện, xã hỗ trợ và tạo điều kiện, vườn cây nhà anh ngày càng phát triển và cho thu nhập cao, mỗi năm gia đình thu được khoảng hơn 20 tấn quả và cho thu nhập gần 500 triệu đồng.

“Là thành viên của hợp tác xã nên được ở lãnh đạo địa phương quan tâm rất nhiều, từ khâu tìm đầu ra cho bà con, chúng tôi cũng được các tỉnh khác biết đến như Yên Bái, Phú Thọ, Hưng Yên hoặc thành phố lớn như Hà Nội, nhiều người biết đến thương hiệu của sản phẩm, họ chủ động liên hệ để đặt sản phẩm tiêu thụ cho bà con”, anh Trần Thanh Bình chia sẻ.

Với sự quan tâm của chính quyền địa phương, sự nỗ lực của mỗi hộ dân, cây cam đang là một trong những cây trồng đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống cho bà con nơi đây./.

Đắc Thanh/VOV-Tây Bắc

Lục Ngạn: Tiêu thụ hơn 3 nghìn tấn cam, bưởi, giá tăng so với năm ngoái

Nguồn tin: Báo Bắc Giang