Thời điểm này, các nhà vườn đang vào vụ thu hoạch nhiều loại trái cây hè. Do thời tiết nắng nóng, một số loại trái cây bị giảm sản lượng nên lượng hàng về các chợ, siêu thị cũng hạn chế, tuy nhiên giá cao hơn 10-15% so với cùng kỳ năm trước.

Thu hoạch nhãn tại xã Hòa Hiệp, huyện Xuyên Mộc.

Sản lượng giảm

Ông Sầm Văn Hùng, ấp Tân Hòa, xã Long Tân, huyện Đất Đỏ (Bà Rịa - Vũng Tàu) trồng 3 sào măng cụt. Theo ước tính của ông Hùng, vụ hè này chỉ đạt khoảng 2 tấn trái, giảm 30% so với năm trước. “Không chỉ giảm sản lượng, trái măng cụt cũng nhỏ, thịt trái ít hơn nên tỷ lệ đạt loại 1 rất thấp”, ông Hùng cho hay.

Trong khi đó, vườn nhãn xuống cơm vàng trái vụ với 1,3ha của ông An Đình Doan, ấp Phú Sơn, xã Hòa Hiệp, huyện Xuyên Mộc cũng đang cho thu hoạch để kịp bán trong đầu hè này. Dù đã có thâm niên 8 năm xử lý nhãn trái vụ nhưng sản lượng chỉ đạt hơn 10 tấn, thấp hơn năm ngoái 10%.

Phản ánh của các nhà vườn trên địa bàn tỉnh cũng cho thấy, năm nay nhiều loại trái cây đặc trưng mùa hè như bơ, chôm chôm, mãng cầu ta... đều giảm năng suất. Nguyên nhân là do năm nay hiện tượng El Nino kéo dài, khiến nắng nóng liên tục, nhiệt độ tăng cao khiến cây bị sốc nhiệt, đặc biệt ở giai đoạn ra hoa kết trái bông bị rụng nhiều, tỷ lệ trái đậu vì thế cũng ít hơn nên sản lượng giảm từ 20-30%. Cùng với đó, chất lượng trái cũng không đồng đều, tỷ lệ trái loại 1 thấp.

Nguồn cung hạn chế, giá cao

Mặc dù sản lượng giảm nhưng thông tin tích cực là giá bán tại vườn nhiều loại trái cây hè tăng, do đó nông dân vẫn có lãi. Ông Lê Văn Tường, ở ấp Phú Lâm, xã Hòa Hiệp, huyện Xuyên Mộc cho biết, nhãn chủ yếu xuất bán cho hệ thống siêu thị của Co.op Mart với giá bán 55-57 ngàn đồng/kg (25 tấn trái) nên dù sản lượng giảm, sau khi trừ chi phí vẫn lãi hơn 1 tỷ đồng, cao hơn nhiều so với nhãn chính vụ.

Tương tự, theo ông Sầm Văn Hùng, măng cụt đang được thu mua tại vườn với giá 50 ngàn đồng/kg loại 1 và 35 ngàn đồng/kg loại 2, nên ông vẫn có lãi khoảng 80 triệu đồng/3 sào.

Nguồn cung tại vườn giảm nên ghi nhận từ các chợ truyền thống cho thấy, chưa có nhiều loại trái cây hè được bày bán. Nếu như những năm trước, thời điểm này tại các chợ tràn ngập nhiều loại trái cây hè đặc trưng của miền Nam thì năm nay khác hẳn.

Trái cây chủ yếu từ miền Bắc vận chuyển vào như vải thiều, mận hậu… Theo các tiểu thương, nguồn cung trái cây về chợ cũng giảm từ 20-30%. Giá bán tại chợ cũng tăng so với cùng kỳ năm ngoái với mức tăng từ 5.000-10.000 đồng/kg, tùy loại.

Hiện sầu riêng Ri6 bán tại chợ khoảng 70-80 ngàn đồng/kg, sầu riêng Thái 80-85 ngàn đồng/kg, măng cụt 50-80 ngàn đồng/kg (tùy loại), chôm chôm 25-48 ngàn đồng/kg, dưa lưới 70 ngàn đồng/kg, cam sành giá 35 ngàn đồng/kg, bưởi da xanh giá 40-70 ngàn đồng/kg, quýt đường 45 ngàn/kg…

Theo các tiểu thương, dự kiến phải đến cuối tháng 6, khi nhiều loại trái cây vào giai đoạn rộ vụ, giá sẽ giảm. Bên cạnh đó, không chỉ chịu áp lực rộ mùa xuống giá mà thị trường trái cây hè còn bị cạnh tranh với hàng cùng loại của Thái Lan. Nguyên nhân là một số loại trái cây của Thái Lan như bòn bon, măng cụt, chôm chôm thu hoạch sớm hơn Việt Nam nên chiếm lĩnh thị trường ở giai đoạn đầu vụ.

Bài, ảnh: SONG BÌNH

Vào thời điểm này, nhiều nhà vườn trồng sầu riêng trên địa bàn tỉnh Hậu Giang đang bước vào mùa thu hoạch với niềm vui được mùa, được giá.

Bình quân giá bán sầu riêng từ đầu vụ đến nay tăng khoảng 10.000 đồng/kg (dao động từ 55.000 - 80.000 đồng/kg) nên tạo nguồn lợi nhuận hấp dẫn cho nhà vườn.

Mặc dù thời tiết nắng nóng gay gắt nhưng nhiều lao động vẫn tươi cười, hăng say thu hoạch 3 công sầu riêng (giống Ri6 và sầu riêng Thái) của gia đình bà Trần Thị Hà, ở ấp 1A, xã Tân Hòa, huyện Châu Thành A. Trong không khí phấn khởi, bà Hà cho biết: “Đây là lần đầu tiên gia đình tôi thu hoạch sầu riêng sau gần 5 năm trồng. Với diện tích 3 công, ước năng suất đạt hơn 3 tấn trái, giá bán bình quân khoảng 55.000 đồng/kg giống Ri6 và 70.000-80.000 đồng/kg giống monthong, từ đó cho nguồn thu nhập hấp dẫn ngay lần hái trái đầu tiên nên gia đình rất vui mừng”.

Không chỉ gia đình bà Hà mà hầu như khắp địa bàn tỉnh, thấp thoáng trong những vườn sầu riêng đang bước vào vụ thu hoạch rộ luôn đầy ắp tiếng cười nói vui vẻ. Mặc dù tình hình thời tiết nắng nóng, hạn hán diễn ra gay gắt trên địa bàn tỉnh, nhưng với sự chăm sóc tỉ mỉ của nhà vườn nên đang đem lại mùa sầu riêng “ngọt” cho nhiều hộ dân về năng suất và giá bán.

Bà Hồ Thanh Thủy, hộ dân cũng vừa thu hoạch xong 4 công sầu riêng (giống Ri6) ở ấp 1A, xã Tân Hòa, huyện Châu Thành A, thông tin: “Do chuyển từ vườn xoài cát Hòa Lộc bị lão hóa vì nhiều năm canh tác sang trồng cây sầu riêng và năm nay là lần đầu để trái nên kỹ thuật còn hạn chế và gặp thời tiết nắng nóng. Tuy nhiên, cũng may mắn là gia đình tôi được các hộ trồng sầu riêng trước có kinh nghiệm chỉ dẫn và có kỹ sư chuyên môn hỗ trợ về mặt kỹ thuật từ khi xử lý cây ra hoa đến lúc thu hoạch, nhờ vậy chất lượng sầu riêng luôn được đảm bảo theo nhu cầu của thương lái. Mới đây, gia đình tôi hái trái chiếng được hơn 1 tấn sầu riêng, giá bán từ 55.000-60.000 đồng/kg, cho nguồn lợi nhuận hấp dẫn”.

Còn ông Phạm Văn Nghi, ở ấp Nhơn Xuân, thị trấn Một Ngàn, huyện Châu Thành A cũng trồng được khoảng 4 công sầu riêng Ri6, đây là vụ thu hoạch thứ 3, bán được gần 6 tấn trái, với giá 55.000 đồng/kg, trừ chi phí còn được gần 200 triệu đồng. Ông Nghi cho biết, lúc đầu trồng cam, sau chuyển sang dâu, xoài rồi qua sầu riêng. Nhưng nhờ sầu riêng mấy năm nay được giá nên trúng đậm.

Qua ghi nhận thực tế tại nhiều vườn sầu riêng trên địa bàn tỉnh, hiện thương lái thu mua sầu riêng tại vườn có giá từ 60.000-80.000 đồng/kg (tùy giống và tùy chất lượng trái), bình quân giá sầu riêng năm nay cao hơn khoảng 10.000 đồng/kg so với cùng kỳ. Chia sẻ nguyên nhân giá sầu riêng năm nay tăng, ông Nguyễn Văn Tâm, một thương lái đang thu mua sầu riêng tại huyện Châu Thành A, cho biết: Trong tháng 4 và đầu tháng 5 năm nay, do ảnh hưởng thời tiết nắng nóng, khô hạn và sâu bệnh khiến nhiều diện tích vườn sầu riêng bị chết, sụt giảm năng suất. Đặc biệt là do ảnh hưởng của nắng nóng gay gắt khiến cây sầu riêng bị sốc nhiệt nên trái non rụng nhiều, năng suất giảm mạnh. Tuy nhiên, nhờ giá tăng nên nhà vườn vẫn có lợi nhuận khá. Hiện mỗi ngày tôi thu mua từ 5-7 tấn trái sầu riêng của nông dân ở nhiều tỉnh của miền Tây và miền Đông để đem đi tiêu thụ tại một số thành phố lớn và đi xuất khẩu nước ngoài. Theo đánh giá thì vài ngày tới, nguồn cung trái sầu riêng tại vùng ĐBSCL sẽ ít dần do nông dân vào đợt thu hoạch cuối vụ nên khả năng giá sầu riêng sẽ tăng nhẹ.

Theo chia sẻ của nhiều nhà vườn thì trồng sầu riêng phải đầu tư chăm sóc, tính toán kỹ hơn rất nhiều so với những loại cây trồng khác để có thể thu hoạch được trái sầu riêng thơm ngon, chất lượng. Điển hình khi cây sầu riêng đang trong giai đoạn chăm sóc trái non, một số bệnh có thể nhiễm như bọ trĩ, rệp sáp, cháy lá, nhện đỏ, rầy phấn, chảy mủ… Nên trong thời gian này, nông dân trồng sầu riêng hầu như suốt ngày ở trong vườn để theo dõi tình hình sâu bệnh, đồng thời loại bỏ trái non không như ý nhằm đảm bảo hài hòa dinh dưỡng cho trái phát triển và độ đồng đều của trái. Về chi phí đầu tư cho cây sầu riêng cũng ở mức khá cao. Điển hình như giống sầu riêng Ri6 có chi phí sản xuất khoảng 25.000-30.000 đồng/kg. Tuy nhiên, ở vụ sầu riêng đang thu hoạch, giá sầu riêng đang ở mức cao như hiện nay nên hầu hết các hộ dân đều có lợi nhuận.

Qua rà soát sơ bộ mới đây của ngành nông nghiệp Hậu Giang, hiện trên địa bàn tỉnh có nhiều loại cây ăn trái giảm diện tích khá mạnh so với cùng kỳ, thay vào đó là diện tích trồng cây sầu riêng tăng mạnh, vì thời gian qua trái sầu riêng có giá bán ở mức cao. Cụ thể, diện tích trồng sầu riêng của tỉnh hiện ở mức gần 2.500ha, tăng hơn 600ha so với cùng kỳ, với 2 giống sầu riêng phổ biến là Ri6 và monthong. Hiện diện tích sầu riêng cho thu hoạch gần 1.000ha, năng suất bình quân từ 14-16 tấn trái/ha.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia nông nghiệp, sầu riêng là cây trồng khó tính, kén chọn đất, nước và dễ mẫn cảm thời tiết và sâu bệnh, đặc biệt là bệnh nguy hiểm, khó trị. Nếu người trồng thiếu am hiểu kỹ thuật, đặc tính của cây mà trồng theo phong trào thì nguy cơ thiệt hại sẽ rất lớn. Theo tính toán, thời gian từ khi trồng đến thu hoạch của cây sầu riêng từ 4-6 năm, chi phí đầu tư khoảng 250-300 triệu đồng/ha/4 năm. Do đó, dù giá trị kinh tế của cây sầu riêng đang mang lại hiệu quả cao cho nhà vườn, tuy nhiên, ngành chức năng khuyến cáo người dân cần cân nhắc kỹ trước khi mở rộng diện tích trồng sầu riêng để tránh tình trạng cung vượt cầu, từ đó gây thiệt hại không nhỏ cho người trồng.

Bài, ảnh: HOÀI THU - HỮU PHƯỚC

Sáng ngày 7-6, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi chủ trị hội nghị phát triển hiệu quả, bền vững ngành hàng sầu riêng năm 2024 trên địa bàn Đồng Nai do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh tổ chức. Tham dự hội nghị có đại diện ngành nông nghiệp các địa phương, hợp tác xã, nông dân trồng sầu riêng trên địa bàn tỉnh và các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, sầu riêng trong và ngoài tỉnh.

Thời gian qua, cây sầu riêng phát triển nhanh về diện tích, vươn lên thuộc tốp đầu cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao. Năm 2023, xuất khẩu sầu riêng tăng kỷ lục với kim ngạch xuất khẩu 2,1 tỷ USD, tăng hơn 1,8 lần so với năm 2022. Hiện Việt Nam đã xuất khẩu sầu riêng đến 24 thị trường thế giới. Dự báo năm 2024, sầu riêng tiếp tục lập kỉ lục mới về xuất khẩu.

Sầu riêng cũng là cây trồng chủ lực của Đồng Nai với gần 12,7 ngàn hécta. Toàn tỉnh đã được cấp 41 mã số vùng trồng sầu riêng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc với diện tích hơn 1,9 ngàn hécta, sản lượng gần 49 ngàn tấn. Ngoài ra, toàn tỉnh còn có 34 vùng trồng đã nộp hồ sơ đang chờ phê duyệt mã số với diện tích 977 hécta. Trên địa bàn tỉnh đã có 10 cơ sở được cấp mã đóng gói xuất khẩu, 2 cơ sở đang chờ xem xét phê duyệt.

Nội dung của hội nghị tập trung bàn về các giải pháp phát triển cây sầu riêng bền vững từ khâu cây giống, quy trình canh tác an toàn đến thu hoạch, bảo quản, đóng gói… đảm bảo tiêu chuẩn thị trường xuất khẩu. Trong đó, giải pháp xây dựng các chuỗi liên kết bền vững từ sản xuất đến xuất khẩu sầu riêng có vai trò quan trọng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi khẳng định, việc tổ chức, phát triển ngành sầu riêng phải có sự đồng hành giữa các nhóm cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức hiệp hội và các ngành chuyên môn cùng nhau tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân thực hiện. Toàn tỉnh hiện có hơn 10% trên tổng diện tích trồng sầu riêng đã có mã số vùng trồng xuất khẩu. Khó khăn hiện nay, đa số diện tích sầu riêng vẫn chưa vào chuỗi với quá trình sản xuất, khâu chế biến, đóng gói… vẫn còn nhiều bất cập; tình trạng chuỗi liên kết bị phá vỡ khi xảy ra tình trạng biến động giá. Đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đưa ra đề xuất để phát triển nguồn giống chất lượng. Hiện sầu riêng đang mùa thu hoạch, cần quan tâm đến hoạt động xúc tiến, kết nối đảm bảo đầu ra cho sản phẩm. Về xây dựng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói xuất khẩu, yêu cầu nông dân, cơ sở đóng gói cần tuân thủ những yêu cầu thuộc trách nhiệm của mình, đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu, không để xảy ra vi phạm ảnh hưởng chung đến toàn ngành. Các địa phương cũng cần quan tâm phối hợp với doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân trong tổ chức các chuỗi liên kết, hạn chế tình trạng tranh mua, tranh bán, cạnh tranh không lành mạnh, phá vỡ thị trường, phá chuỗi liên kết. Qua đó, góp phần xây dựng thương hiệu sầu riêng Đồng Nai có thể cạnh tranh tốt trên thị trường về giá và chất lượng.

Bình Nguyên

Từ khi áp dụng quy trình sản xuất, chế biến chè theo tiêu chuẩn VietGAP, các thành viên Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Phú Thịnh (ở xóm Phú Ninh, xã Phú Đình, Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên) đã làm khởi sắc một vùng chè... - ông Trương Văn Vựng, Chủ tịch UBND xã, tâm đắc điều đó.

Năm 2019, HTX nông nghiệp Phú Thịnh được thành lập, gồm 22 hộ thành viên, với tổng diện tích chè 10ha. Những ngày đầu nhiều thành viên băn khoăn, lo lắng, cho rằng bộ máy HTX cồng kềnh sẽ dẫn tới phá sản, nên chỉ một thời gian ngắn đã có 4 hộ rời HTX.

Để giúp HTX nông nghiệp Phú Thịnh hoạt động đúng quy định và ngày càng phát triển, Liên Minh HTX tỉnh đã vào cuộc, ngoài hỗ trợ kinh phí hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý, còn tổ chức cho thành viên HTX tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật sản xuất chè theo quy trình VietGAP; tham quan một số mô hình sản xuất chè hiệu quả ở Tân Cương (TP. Thái Nguyên).

Đặc biệt, HTX nhận được sự trợ giúp từ mô hình Làng nông thôn mới Saemaul (Hàn Quốc) về xây dựng nhà xưởng chế biến, kho bảo quản sản phẩm và cải tạo cảnh quan các nương chè theo hướng phát triển nông nghiệp gắn với du lịch.

Đưa chúng tôi đi thăm nương chè, ông Đỗ Văn Thao, Giám đốc HTX, cho biết: HTX đã nhiều lần được Hội Nông dân tỉnh trao giấy chứng nhận sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu thông qua các cuộc thi. Còn năm 2024 này HTX phấn đấu có sản phẩm đạt OCOP 3 sao.

Câu chuyện của vị Giám đốc HTX làm chè đưa chúng tôi về “miền kỷ niệm”. Chỉ ít năm trước, phần lớn nông dân vùng này sản xuất chè theo cách làm tự phát. Dù được tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật, song bà con không vận dụng bài bản, vẫn cách làm tùy hứng, giản đơn như việc chăm sóc, sử dụng phân bón không theo định lượng, hoặc khi thấy được giá thì chè chưa đến lứa cũng thu hái; khâu chế biến, bảo quản kém nên giá trị kinh tế từ cây chè đạt thấp.

Nhưng từ 5 năm gần đây, vùng chè Phú Ninh đã thay đổi. Vẫn những nương chè trên đồi đất cũ song đã mang một cảnh quan khác, đường lô chè được bê tông hóa, từng vạt chè được “tỉa tót” khiến khung cảnh một vùng chè trở nên thú vị, bắt mắt đối với du khách đến trải nghiệm.

Chè được thành viên HTX nông nghiệp Phú Thịnh chế biến ngay sau khi thu hái.

Công việc chăm sóc, thu hái, chế biến chè đều được thành viên HTX thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, nên hiệu quả kinh tế mang lại đạt cao, khoảng 850 triệu đồng/ha/năm, cao hơn so với trước đây hơn 600 triệu đồng. Hiện số thành viên tham gia HTX đã phát triển lên 26 hộ, với 13ha chè sản xuất, kinh doanh và hàng chục hộ liên kết sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đến một khu đồi được chủ nhân “trang trí” đẹp như tranh vẽ, ông Đỗ Văn Tứ, chủ nhân đồi chè này, chia sẻ: Tôi tham gia HTX từ ngày đầu, với diện tích chè hơn 1ha. Nhờ Saemaul hỗ trợ thiết kế cảnh quan và làm đường bê tông, nên đồi chè của gia đình có du khách bảo giống đường viền trên lưng một cụ rùa, cũng có người bảo giống như mâm xôi. Họ livestream không muốn về.

Còn ông Phạm Văn Tiến cho biết: Từ khi tham gia HTX, gia đình tôi có kinh tế ổn định hơn. Từ 3 năm gần đây, 1 sào chè đạt 18kg chè búp khô/lứa, giá bán bình quân 250.000 đồng/kg. Với 1ha chè, gia đình tôi thu lãi hơn 400 triệu đồng/năm…

Chiều muộn, trở lại khu nhà xưởng chế biến chè, chúng tôi được chứng kiến một khung cảnh tất bật của các hộ thành viên HTX. Ai nấy mồ hôi bết lưng áo, nhưng dường như quên mệt nhọc. Người cân chè búp vừa thu hái, người ghi chép sổ sách, người làm tơi chè tránh ôi ngốt. Các thành viên cho biết: Ngày nhiều thì 8 sàng hong héo chè, 7 máy vò, 6 máy xấy và gần chục người lao động của HTX làm việc đến 3 giờ sáng. Phải làm như thế chè mới bảo đảm chất lượng.

Hiện nay, HTX nông nghiệp Phú Thịnh đang tập trung cho 2 dòng sản phẩm: Chè móc câu và chè tôm nõn. Sản lượng bình quân đạt hơn 20 tấn chè búp khô/năm, doanh thu đạt 5 tỷ đồng/năm… Một vùng chè đang từng ngày "thức dậy" từ chính bàn tay lao động của con người. Cách làm mới, có khoa học - kỹ thuật và tinh thần trách nhiệm của mỗi thành viên đã làm thay đổi một vùng đất nghèo; thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao giá trị kinh tế từ cây chè. Đời sống vật chất, tinh thần của nông dân được cải thiện, nâng cao.

Ngọc Chuẩn

Nhiều vùng trồng sắn ở huyện Sông Hinh bị bệnh khảm lá gây hại. Ảnh: THÁI NGỌC

Sắn là một trong ba cây trồng chủ lực của người dân trong tỉnh Phú Yên, chỉ sau lúa và bắp. Tuy nhiên, những năm gần đây, cây trồng này thoái hóa, năng suất thấp và nhiễm bệnh do canh tác liên tục nhiều năm.

Thiếu giống sắn sạch bệnh

Sắn thuộc loại cây dễ trồng, chịu hạn tốt, mức đầu tư thấp, thích hợp với những địa hình, loại đất mà các cây trồng khác không trồng được. Trong điều kiện bình thường, mỗi hecta sắn có thể cho thu nhập hàng chục triệu đồng/vụ… Những yếu tố trên đã giúp cây sắn được nhiều nông dân lựa chọn, nhất là những hộ không có nhiều vốn đầu tư và ở vùng đất gặp khó khăn về nước tưới.

Tại Phú Yên, những năm qua, diện tích canh tác sắn đã phát triển đến trên 26.000ha/năm. Trong đó, phần lớn trồng theo hình thức quảng canh trên vùng đồi núi ở các huyện Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân nên đều bị thiếu hoặc không có nước tưới.

Ghi nhận tại hội nghị đánh giá tình hình sản xuất trồng trọt vụ đông xuân 2023-2024 do Sở NN&PTNT tổ chức tại huyện Sông Hinh, cùng với lúa và mía, sắn là cây trồng chủ lực của huyện này. Bà Lý Thị Thu Hằng, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Sông Hinh cho biết: Thời gian qua, cây sắn đã góp phần quan trọng trong tạo việc làm và thu nhập cho nông dân, đặc biệt là đồng bào DTTS. Hằng năm, diện tích trồng sắn trên địa bàn huyện từ 10.000-12.000ha, năng suất trên 18 tấn/ha, sản lượng khoảng 172.0000 tấn.

Với giá thu mua sắn nguyên liệu bình quân 3.350 đồng/kg, độ bột 30, thì nông dân có thu nhập khoảng 60 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, những năm gần đây, diện tích sắn giảm vì toàn bộ các giống sắn siêu củ ở địa phương đều nhiễm bệnh khảm lá nặng, sản xuất kiểu truyền thống không tưới nước nên cây còi cọc, không đạt năng suất, độ bột thấp, việc sản xuất sắn trở nên khó khăn, nông dân hầu như không có lợi nhuận.

Ông Lê Tấn Hải, một người trồng sắn ở xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh) cho hay: Tôi trồng sắn gần 20 năm nay. Trước đây, sắn không bị bệnh, lá xanh mượt, củ to, dài gần nửa mét. Còn mấy năm gần đây, bệnh khảm lá liên tục xuất hiện, cộng với thời tiết nắng nóng gay gắt kéo dài nên cây sắn phát triển không nổi.

Mặc dù đã chăm sóc, áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật phòng trừ, nhưng tình hình bệnh khảm lá sắn không cải thiện. Trước đây, bình quân mỗi sào đất trồng sắn thu hoạch được hơn 2 tấn củ tươi, còn hiện tại năng suất củ giảm gần 1 tấn.

Theo Sở NN&PTNT, từ năm 2021 đến nay, bình quân mỗi vụ, hơn 1.000ha sắn bị nhiễm bệnh khảm lá vi rút gây hại, hiện vẫn chưa có thuốc phòng trừ; chỉ khi thay thế giống mới thì mới có thể ngăn chặn được bệnh. Do đó, vấn đề khó khăn nhất hiện nay của nông dân là thiếu giống sắn sạch bệnh để trồng mới. Vì vậy, ngành Nông nghiệp đang khảo nghiệm các giống sắn mới đạt chuẩn, cho năng suất, độ bột cao, sạch bệnh để chuyển giao cho nông dân sản xuất…

Quy hoạch vùng trồng, tìm giống kháng bệnh

Ông Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh cho hay: Địa phương luôn quan tâm đến việc đưa giống sắn mới sạch bệnh, kháng bệnh khảm lá, có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất. Vì vậy, năm 2024, huyện trồng được trên 10ha sắn giống HN5 kháng bệnh khảm lá trên mô hình trồng sắn phủ bạt, kết hợp tưới nước nhỏ giọt.

Để đảm bảo cây sắn phát triển bền vững trong thời gian tới, huyện chủ trương giảm dần diện tích trồng sắn ngoài vùng quy hoạch để đảm bảo nguyên liệu cho các nhà máy chế biến tinh bột sắn trên địa bàn tỉnh theo Kế hoạch 91 của UBND tỉnh.

Để phòng chống bệnh khảm lá sắn, ngành Nông nghiệp tuyên truyền đến bà con các giải pháp theo quy trình kỹ thuật phòng trừ bệnh; đồng thời thực hiện các mô hình, dự án nghiên cứu, khảo nghiệm các giống sắn có khả năng chống chịu, kháng bệnh khảm lá sắn.

Cụ thể như đề tài Nghiên cứu chọn tạo giống sắn năng suất, tinh bột cao, kháng được sâu bệnh hại chính, phù hợp với điều kiện sản xuất tại tỉnh Phú Yên; mô hình Sản xuất giống sạch bệnh, thâm canh, quản lý tổng hợp phòng trừ bệnh khảm lá sắn gây hại tại vùng trồng sắn trọng điểm; mô hình Theo dõi đánh giá khả năng kháng bệnh khảm lá sắn, hàm lượng tinh bột và đánh giá năng suất của 27 dòng/giống sắn…

Theo ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN&PTNT, vừa qua, ngành Nông nghiệp đã tham mưu UBND tỉnh tích hợp quy hoạch vùng trồng sắn tập trung của tỉnh vào quy hoạch tỉnh Phú Yên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo Quyết định 1746 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, vùng trồng sắn tập trung tại các huyện Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Tây Hòa; đồng thời nghiên cứu tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện đề án Phát triển bền vững ngành hàng sắn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Bộ NN&PTNT ban hành tại Quyết định 1115 ngày 17/4/2024.

“Về giải pháp nâng cao năng suất sắn, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chuyên môn theo dõi thực hiện mô hình trồng sắn phủ bạt kết hợp tưới nhỏ giọt tại huyện Sông Hinh, từ đó đánh giá hiệu quả kinh tế của mô hình để tuyên truyền đến các địa phương học tập, áp dụng nhân rộng. Ngoài ra, ngành còn xây dựng các mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm giữa nông dân, HTX trồng sắn với các doanh nghiệp chế biến sắn trên địa bàn tỉnh”, ông Tùng khẳng định.

THÁI NGỌC

Kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã (HTX) là một trong những lĩnh vực kinh tế quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Thông qua hoạt động của các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng, các thành viên trong HTX đã liên kết lại cùng sản xuất ra lượng hàng hóa lớn, có cùng tiêu chuẩn, chất lượng cung ứng ra thị trường, thu hút được nhiều công ty, doanh nghiệp đến ký kết hợp đồng liên kết tiêu thụ sản phẩm sau thu hoạch, với giá cao hơn so với bên ngoài thị trường. Đặc biệt, việc phát triển các HTX cũng đã góp phần giúp địa phương hoàn thành tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới.

Nhằm định hướng và có những chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều nghị định, quyết định, chiến lược, kế hoạch phát triển HTX như: Nghị định số 193/2013/NĐ-CP của Chính phủ và Quyết định số 2261/QĐ-TTg, ngày 15/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển HTX, giai đoạn 2015 - 2020; Quyết định số 1804/QĐ-TTg, ngày 13/11/2020 phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021 - 2025...

Trong nhiều năm qua, lĩnh vực kinh tế tập thể rất được Tỉnh ủy, UBND tỉnh Sóc Trăng quan tâm, bởi việc hình thành và phát triển các tổ hợp tác, HTX sẽ tập hợp được nông dân cùng nhau tham gia hoạt động sản xuất theo một quy trình nhất định trên các loại cây trồng, vật nuôi; năng suất, sản lượng các sản phẩm sau khi thu hoạch đạt cùng tiêu chuẩn chất lượng. Ngoài ra, nông dân tham gia HTX sẽ được hưởng được nhiều lợi ích khi ngành chuyên môn chuyển giao các ứng dụng khoa học kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi; hỗ trợ tiếp cận các nguồn vốn vay phát triển sản xuất trong thành viên và còn nhiều hỗ trợ khác của các đơn vị liên quan trong việc chứng nhận sản phẩm an toàn vệ sinh thực phẩm, đưa sản phẩm tham gia hội thi xếp hạng sản phẩm OCOP, xây dựng mã số vùng trồng phục vụ thị trường xuất khẩu…

HTX Nuôi trồng thủy sản Hòa Nghĩa, xã Hòa Đông, thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng) có diện tích nuôi tôm công nghệ cao là 80ha, sản lượng tôm thu về ước đạt 330 - 350 tấn/năm đã góp phần cung ứng nguồn nguyên liệu cho các nhà máy chế biến xuất khẩu của tỉnh. Ảnh: THÚY LIỄU

Chia sẻ về lợi ích khi tham gia HTX, ông Hồ Thanh Liêm - Giám đốc HTX Nông nghiệp Tân Hưng Phú, xã Tân Hưng, huyện Long Phú bộc bạch: “Khi chưa vào HTX, nhiều nông dân thấy giống lúa nào có năng suất là làm, chăm sóc lúa cũng theo kinh nghiệm nhiều năm nên có khi chi phí đội lên cao mà năng suất không như mong muốn. Năm 2020, ngành chức năng, địa phương vận động, nhiều nông dân đã tham gia HTX. Hiện tại, HTX Nông nghiệp Tân Hưng Phú có 128 thành viên, với tổng diện tích sản xuất 501ha, canh tác 2 vụ lúa/năm. Kể từ khi tham gia HTX đến nay, toàn bộ thành viên tuân thủ đúng các quy định ban giám đốc HTX đề ra về sử dụng giống cùng loại và giống lúa chủ yếu là giống đặc sản, giống chất lượng cao để gieo sạ các vụ trong năm. Đồng thời, thành viên cũng được ngành chuyên môn tập huấn quy trình canh tác lúa “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, nhờ đó hầu hết các vụ lúa trong năm năng suất đều cao và chi phí đầu tư mùa vụ giảm. Lúa sau thu hoạch được công ty, doanh nghiệp liên kết bao tiêu đầu ra với giá cao hơn so thị trường từ 500 - 2.000 đồng/kg nên thu nhập của thành viên tăng lên đáng kể. Hiện tại, đa số thành viên trong HTX có đời sống khá giả, có nhiều thành viên là hộ giàu".

Không riêng về cây lúa, tại các vùng nuôi tôm trên địa bàn tỉnh cũng đã thành lập các HTX và phát triển kinh tế hợp tác. Ông Ngô Thanh Tuấn - Giám đốc HTX Nuôi trồng thủy sản Hòa Nghĩa, xã Hòa Đông, thị xã Vĩnh Châu cho biết: “HTX đã được thành lập hơn 10 năm qua. Ban đầu, diện tích nuôi tôm trong HTX chủ yếu bằng ao đất nhưng qua nhiều năm nhận thấy, việc nuôi tôm bằng ao đất khó kiểm soát dịch bệnh và năng suất không cao, do đó HTX đã chuyển diện tích 80/90ha nuôi tôm bằng ao đất sang nuôi tôm công nghệ cao. Nhờ nuôi tôm công nghệ cao nên tôm nuôi được 2 - 4 vụ/năm, ước tính sản lượng tôm thu về từ 330 - 350 tấn/80ha/năm, trừ chi phí lợi nhuận hơn 12 tỷ đồng/năm”.

Theo ông Tuấn, mặc dù nuôi tôm công nghệ cao có chi phí đầu tư lớn nhưng bù lại tôm nuôi được nhiều vụ trong năm, kiểm soát được dịch bệnh trên tôm, nuôi tôm theo kích cỡ mong muốn. Đặc biệt là năng suất tôm nuôi cao hơn gấp từ 7 - 10 lần so với nuôi ao đất, nhờ đó tăng thu nhập cho thành viên HTX.

Ngoài cây lúa, con tôm nuôi nước lợ thì cây ăn trái cũng được xem là kinh tế mũi nhọn của tỉnh, do đó việc nông dân tham gia vào HTX cây ăn trái đã góp phần tích cực phát triển kinh tế hộ và giúp địa phương quy hoạch vùng sản xuất cây ăn trái tập trung, tạo ra sản lượng sản phẩm trái cây cùng loại lớn có cùng chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường. Ông Huỳnh Thanh Lễ - Giám đốc HTX Nông nghiệp Trinh Lợi, xã Ba Trinh, huyện Kế Sách chia sẻ: “Mặc dù HTX thành lập, đi vào hoạt động chưa được bao lâu, nhưng nhà vườn trồng sầu riêng đã hưởng được nhiều lợi ích khi tham gia. Thành viên được tập huấn chuyển giao các kỹ thuật về canh tác cây sầu riêng; được nhiều công ty, doanh nghiệp và thương lái tìm đến thu mua sầu riêng với giá cao hơn so với bên ngoài thị trường; thành viên trao đổi kinh nghiệm canh tác sầu riêng để năng suất trái đạt cao hơn. Để trái sầu riêng của HTX an toàn vệ sinh thực phẩm, cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu, HTX canh tác theo quy trình VietGAP cho toàn bộ diện tích 41ha. Hiện nay, HTX đang hoàn thiện các thủ tục để tham gia hội thi đánh giá xếp hạng sao OCOP cho trái sầu riêng của HTX. Hướng tới, HTX vận động thêm thành viên, gia tăng thêm diện tích sản xuất…”.

Đồng chí Trần Tấn Phương - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng thông tin, tổng số HTX trong nông nghiệp là 204 HTX, với 10.081 thành viên/12.427ha và có Liên hiệp HTX artemia với 4 HTX, gồm 280 thành viên. Theo đó, có 4 HTX nuôi tôm đạt chứng nhận ASC. Ngoài ra, còn có 5 HTX triển khai, áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc; 20 HTX nông nghiệp có sản phẩm tham gia Chương trình OCOP với 23 sản phẩm, đạt 3, 4 sao OCOP. Để hỗ trợ HTX lĩnh vực nông nghiệp phát triển bền vững, đơn vị sẽ phối hợp với địa phương xây dựng mô hình HTX hoạt động hiệu quả, sản xuất theo tiêu chuẩn, chất lượng theo yêu cầu thị trường, truy xuất được nguồn gốc, liên kết tạo ra chuỗi giá trị sản phẩm của HTX, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, triển khai thực hiện Kế hoạch số 33/KH-SNN, ngày 23/2/2024 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về triển khai thực hiện Đề án nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu của HTX nông nghiệp; Kế hoạch số 34/KH-SNN, ngày 23/2/2024 về triển khai thực hiện phát triển HTX nông nghiệp trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng năm 2024.

THÚY LIỄU

Mùa mưa đến, nấm tràm cũng bắt đầu mọc lên khắp các vạt rừng tràm ở Phú Quốc (Kiên Giang). Lúc này, không chỉ người dân bản địa mà còn có cả du khách tham quan đảo ngọc thích thú đi hái nấm tràm, khiến không gian nơi đây nhộn nhịp khác thường.

Theo người dân Phú Quốc, nấm tràm xuất hiện vào đầu mùa mưa hàng năm. Nấm mọc theo các thảm lá mục, hoặc dưới gốc tràm.

Người dân Phú Quốc thường vào rừng sáng sớm để hái nấm. Nấm tràm sau khi hái đem về được rửa sạch và luộc qua nước muối để giảm vị đắng.

Sau đó, nấm tràm có thể được chế biến thành nhiều món ăn như xào, kho, nấu canh, súp trứng, súp hải sản, súp thập cẩm…

Em Nguyễn Minh Đức, người hướng dẫn trải nghiệm du lịch ở Phú Quốc, chia sẻ: “Vào mùa mưa lành lạnh, ngồi nhà húp bát súp nấm tràm nong nóng, vị đắng nhẹ ban đầu rồi ngọt thanh sau đó thì còn gì bằng. Bởi vậy, lúc dẫn khách tham quan đảo ngọc mùa này em hay giới thiệu khách trải nghiệm hái, thưởng thức đặc sản nấm tràm Phú Quốc. Phần lớn khách rất thích thú tham gia trải nghiệm mỗi năm mới có một lần này”.

Trong Đông y, ăn nấm tràm tốt cho sức khỏe, nhất là bồi bổ nội tạng, thanh lọc cơ thể và cả giải rượu.

Những búp nấm tràm chồi lên từ thảm lá tràm mục.

Bạn Châu Hồng Hiếu, du khách từ Bến Tre cho hay, dịp du lịch Phú Quốc mới đây nhóm Hiếu chọn lưu trú ở homestay tại Dương Đông. Chủ homestay là người bản địa nên hướng dẫn mọi người khám phá nhiều điểm chơi mới rất hay. Thú vị nhất là trải nghiệm cùng người dân bản địa vào rừng hái nấm tràm.

"Nhóm mình có chuyến du lịch đáng nhớ tại Phú Quốc, ngoài vui chơi, giải trí với các dịch vụ du lịch đẳng cấp ở Nam đảo, Bắc đảo, nhóm mình còn đi rừng hái nấm tràm về thưởng thức. Thoạt đầu không quen sẽ khó ăn vì vị hơi đắng nhưng chỉ cần thưởng thức vài miếng nấm sẽ không còn khó ăn nữa, bọn mình bị "nghiện" cái vị đắng ban đầu, hậu ngọt thanh của loại nấm này. Lúc về, bọn mình còn mua nấm tràm làm quà cho gia đình", Hiếu nói.

TRUNG HIẾU - MINH ĐỨC thực hiện

Những năm gần đây, nông dân xã Phước Thuận (huyện Xuyên Mộc, Bà Rịa - Vũng Tàu) phát triển mô hình nuôi chồn hương. Đây là con đặc sản có giá trị kinh tế cao, mang lại thu nhập khá cho người nuôi.

Khi nuôi chồn hương, cần đăng ký giấy phép chăn nuôi với chính quyền địa phương.

Ông Nguyễn Văn Sách ở ấp Gò Cà, xã Phước Thuận là một trong những người tiên phong nuôi chồn hương trong chuồng với số lượng lúc đỉnh điểm hơn 50 con. Bình quân mỗi tháng, ông Sách bán 2-3 cặp chồn hương giống (hơn 1kg/con), với giá khoảng 10 triệu đồng/cặp.

Theo ông Sách, năm 2021 tình cờ phát hiện mô hình nuôi chồn hương tại xã Lộc An (huyện Đất Đỏ) có triển vọng nên ông đã tìm hiểu. Sau khi được cơ quan có thẩm quyền cấp phép, ông đã cải tạo chuồng bò, mua 2 cặp chồn hương giống về nuôi.

Chồn hương là động vật hoang dã nên bước đầu nuôi ông cũng gặp không ít khó khăn về vấn đề sinh sản của loài vật này. Qua tìm hiểu trên sách báo, mạng internet, ông đã dần khắc phục hạn chế, áp dụng tốt kỹ thuật nuôi nên đàn chồn hương ngày càng sinh sôi, phát triển. Trại chồn hương của ông Sách khoảng 100m2, nuôi trong các lồng gỗ đóng từ cây tràm, mỗi lồng rộng khoảng 1m2. Thức ăn của chồn chủ yếu là chuối chín, tối cho ăn thêm cá rô phi tươi để tăng đạm cho chồn.

So với các vật nuôi khác, chồn hương có giá trị kinh tế cao, nhất là nhu cầu của các quán ăn, nhà hàng ngày càng lớn. Vì thế, đầu ra của chồn thịt và chồn giống rất thuận lợi. Là loài có giá bán cao nhưng chi phí nuôi chồn hương lại rất thấp. Chồn mẹ có thời gian mang thai khoảng 2 tháng, mỗi năm đẻ 2 lứa, mỗi lứa 3-5 con.

“So với các mô hình chăn nuôi khác như bò, dê thì mô hình nuôi chồn hương mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Nếu biết cách chăm sóc, chồn hương có thể sinh sản 3 lứa mỗi năm. Tôi đang tiếp tục mở rộng chuồng trại, tăng đàn để đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong và ngoài tỉnh”, ông Sách cho biết thêm.

Ở ấp Gò Cà, ông Lê Minh Hồng cũng đã thành công nhờ mô hình nuôi chồn hương với hơn 60 con. “Nuôi chồn hương chi phí thấp. Chúng vừa ăn ít mà thức ăn cũng dễ kiếm. Nhà nào có vườn, gần mương hay kênh, rạch đều có thể tự trồng chuối và đánh bắt cá tạp cho chồn ăn”, ông Hồng cho biết thêm.

Đến nay trên địa bàn huyện Xuyên Mộc đã thành lập các chi, tổ hội nghề nghiệp theo hướng “Con đặc sản”. Cùng với mô hình nuôi gà trống thiến (xã Hòa Hiệp), nuôi heo rừng lai (xã Bông Trang), nuôi ong dú, nuôi nai (xã Bình Châu), mô hình nuôi chồn hương đem lại thu nhập khá cho nông dân.

Ông Phạm Công Tiến, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Phước Thuận cho biết, trên địa bàn xã có 3 hộ nuôi chồn hương với tổng đàn hơn 150 con, chủ yếu là chồn sinh sản để cung cấp con giống. Mô hình nuôi chồn hương cho hiệu quả kinh tế cao, có thể nhân rộng và tiến tới thành lập tổ hội nghề nghiệp.

Chồn hương thuộc loài động vật rừng chưa bị đe dọa tuyệt chủng nhưng có nguy cơ bị đe dọa nếu không được quản lý chặt chẽ. Chính vì vậy khi nuôi chồn hương, người nuôi cần đăng ký giấy phép chăn nuôi với chính quyền địa phương. Trong quá trình nuôi phải lập sổ theo dõi, định kỳ báo cáo và chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước.

Bài, ảnh: KIM HIỀN

Những năm gần đây, TP. Sông Công (tỉnh Thái Nguyên) tập trung phát triển chăn nuôi quy mô trang trại vừa và nhỏ mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, ngành chăn nuôi của thành phố cũng đối mặt với một số khó khăn, trong đó có tình trạng ô nhiễm môi trường. Để giải quyết vấn đề này, địa phương đã có nhiều giải pháp, khuyến khích người dân sử dụng chế phẩm sinh học nhằm bảo vệ môi trường và hạn chế dịch bệnh.

Trang trại chăn nuôi gà sinh sản và ấp, nở gà giống của gia đình anh Trần Văn Triệu (ở tổ dân phố 4B, phường Phố Cò (TP. Sông Công) áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học.

Toàn TP. Sông Công hiện có 147 trang trại và trên 6.800 hộ chăn nuôi với tổng số gần 24.000 con lợn, 3.650 con trâu, bò và trên 1,2 triệu gia cầm. Năm 2023, tổng sản lượng thịt hơi xuất chuồng trên địa bàn đạt trên 14 nghìn tấn, tăng hơn 4.500 tấn so với năm 2021.

Ông Ngô Quảng Bá, Trưởng Phòng Kinh tế TP. Sông Công, cho biết: Thành phố đã chỉ đạo phòng chuyên môn và UBND các xã, phường tích cực đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao kiến thức cho người chăn nuôi về các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Chính quyền địa phương vận động các hộ chăn nuôi trong khu dân cư chuyển chuồng nuôi ra khu vực đã quy hoạch, bố trí quỹ đất tập trung để phát triển trang trại, gia trại; đầu tư đồng bộ các công trình xử lý nước thải và các loại chất thải khác. Đặc biệt, thành phố khuyến khích các trang trại chủ động phòng chống dịch bệnh, phát triển chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học. Kiên quyết không cấp phép, xử lý nghiêm đối các trang trại không bảo đảm biện pháp bảo vệ môi trường và không nằm trong vùng quy hoạch chăn nuôi.

Được thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 7-2017, Hợp tác xã (HTX) chăn nuôi Xanh, thuộc tổ dân phố Pha, phường Lương Sơn, đã xây dựng mô hình trang trại khép kín theo hướng hữu cơ và an toàn sinh học. Bình quân mỗi năm, HTX xuất bán ra thị trường hơn 1.000 con lợn thương phẩm, thu lãi trên 600 triệu đồng. Tại đây, các chuồng nuôi đều có hệ thống vòi uống nước tự động, máng cám inox, hệ thống quạt máy, điều hòa không khí và thảm sinh học.

HTX cũng có hệ thống giàn phun sương sát khuẩn được trang bị từ cửa ra vào đến khu chăn nuôi, giúp hạn chế dịch bệnh. Trang trại có khu xử lý chất thải riêng, bảo đảm không gây ô nhiễm môi trường. Ông Nguyễn Văn Ngữ, Giám đốc HTX, chia sẻ: Việc sử dụng chế phẩm sinh học đã giảm được mùi hôi chuồng trại, tiết kiệm nước và công lao động, đảm bảo an toàn dịch bệnh. Ngoài ra, phương pháp này còn góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tạo thuận lợi cho tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy phát triển chăn nuôi theo hướng bền vững.

Đến với trang trại chăn nuôi gà sinh sản và ấp, nở gà giống của gia đình ông Trần Văn Triệu, ở tổ 4B, phường Phố Cò, chúng tôi thấy chuồng trại không có mùi hôi, chất thải sau khi thu gom được xử lý để làm phân hữu cơ. Ông Triệu sử dụng đệm lót sinh học từ nguyên liệu hữu cơ đã được lên men bằng vi sinh vật, sau đó kết hợp với vỏ trấu để tạo nền chuồng giúp phân hủy chất thải, giảm mùi hôi, khí độc…

Ông Triệu cho biết: Với quy mô chăn nuôi 16.000 con gà (gồm cả gà sinh sản và hậu bị) mỗi năm nên tôi đặc biệt quan tâm xử lý mùi và chất thải. Bởi nếu không làm tốt điều này thì chắc chắn trang trại sẽ phải đóng cửa bởi cách không xa với các hộ dân, nếu ô nhiễm sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân trong khu vực.

Có thể nói, việc xử lý chất thải là khâu rất quan trọng để bảo đảm chất lượng đàn vật nuôi cũng như sức khỏe của con người. Cùng với giải pháp của chính quyền, các chủ trang trại, gia trại trên địa bàn TP. Sông Công cũng áp dụng nhiều biện pháp giảm thiểu ô nhiễm như: Xây dựng hệ thống chuồng trại theo quy chuẩn kỹ thuật; làm bể, hồ chứa chất thải; áp dụng công nghệ sinh học, men vi sinh; xử lý bằng ủ phân hữu cơ, đệm lót sinh học…

Để ngành chăn nuôi tiếp tục mang lại hiệu quả, trong thời gian tới, TP. Sông Công tập trung thực hiện một số giải pháp như quy hoạch vùng chăn nuôi phù hợp; xây dựng cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh; tạo điều kiện tích tụ đất đai để phát triển trang trại tập trung. Thành phố phấn đấu đến năm 2025, ngành chăn nuôi đạt 60% trong cơ cấu nội ngành.

Minh Phương

Sau hơn 1 năm triển khai, dự án khuyến nông Trung ương về “Mô hình chăn nuôi dê sinh sản tạo vùng nguyên liệu, gắn với du lịch sinh thái giai đoạn 2023 - 2025” trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đang có những tín hiệu tích cực. Nông dân hào hứng với sinh kế mới, vật nuôi thích nghi, phát triển tốt với điều kiện thổ nhưỡng địa phương, tiềm năng về khai thác du lịch ngày một hiện rõ.

Đàn dê phát triển tốt

Với hình thức nông dân đối ứng 30%, Trung tâm Khuyến nông quốc gia hỗ trợ 70% chi phí giống, vật tư, mô hình triển khai tại Khánh Hòa có quy mô tổng cộng 300 con dê cái và 15 con dê đực với chỉ tiêu mỗi con dê cái sinh sản 1,6 lứa/năm, tỷ lệ dê con nuôi sống đến 3 tháng tuổi đạt từ 90% trở lên; hiệu quả kinh tế tăng từ 10% trở lên so với chăn nuôi đại trà. Ông Nguyễn Thanh Sơn - cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh, chủ nhiệm dự án cho biết, năm 2023, dự án đã triển khai tại 2 hộ ở 2 xã Khánh Phú và Khánh Trung (huyện Khánh Vĩnh) với quy mô 105 con, trong đó có 5 con giống dê đực ngoại, 80 con giống dê cái lai Boer và 20 con dê cái Bách thảo.

Ông Triệu Đức Phấn (xã Khánh Trung) tham gia mô hình ngay từ đầu. Dự án đã hỗ trợ ông triển khai nuôi 63 con dê (3 dê đực, 48 dê cái lai Boer và 12 dê cái Bách thảo). “Không chỉ hỗ trợ dê giống, cán bộ khuyến nông còn hỗ trợ gia đình tôi về cách làm chuồng trại, kỹ thuật trồng cỏ, công thức thức ăn, kỹ thuật chăm sóc dê. Nhờ vậy, đàn dê phát triển rất tốt. Toàn bộ dê cái đều đã thụ thai thành công. Hơn 90% dê cái sinh sản và chăm nuôi dê con phát triển tốt” - ông Phấn chia sẻ. Còn đàn dê của hộ ông Trần Thanh Bách (thôn Ngã Hai, xã Khánh Phú) có quy mô 42 con (2 dê đực Boer, 32 dê cái lai Boer và 8 dê cái Bách thảo). Theo ước tính của ông Bách, sau khoảng 7 tháng nuôi có thể xuất bán dê thịt; sau 9 tháng nuôi có thể bán dê giống. Điều này sẽ giúp ông cải thiện kinh tế rõ rệt. Quá trình chăm sóc dê, ông còn được các cán bộ kỹ thuật thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi và chăm sóc, hỗ trợ xử lý những vấn đề xảy ra trong chăn nuôi.

Dê được nuôi tại hộ ông Triệu Đức Phấn.

Bước sang năm thứ 2 của dự án, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cam Lâm, UBND xã Suối Cát (Cam Lâm) chọn ra 2 hộ dân tại thôn Suối Lau 2 tham gia mô hình đáp ứng đủ các điều kiện, tiêu chí dự án đã đề ra. Theo chủ nhiệm dự án, sau khi lựa chọn hộ tham gia, tháng 2-2024, cán bộ chuyên môn của trung tâm bắt đầu hướng dẫn 2 hộ dân xây dựng chuồng trại, trồng cỏ và chuẩn bị các cơ sở vật chất, tập huấn kỹ thuật chăn nuôi dê trước khi cấp dê giống và vật tư. Ngày 21-5, hộ ông Nguyễn Văn Mạnh được cấp 63 con dê giống; hộ ông Nguyễn Xuân Vinh được cấp 42 con dê giống. Ngoài ra, 2 hộ còn được nhận vật tư ban đầu như: Thuốc thú y, vắc xin và thức ăn cho dê.

Theo ông Nguyễn Xuân Vinh, ngoài hỗ trợ giống, cán bộ kỹ thuật của cơ quan khuyến nông còn tập huấn cho ông về sơ chế các loại thức ăn nuôi dê; hướng dẫn ủ chua thức ăn từ ngô sinh khối và men vi sinh nhằm phục vụ thức ăn cho dê vào mùa đông.

Tiềm năng phát triển du lịch

Khi lựa chọn hộ tham gia mô hình, ngoài các tiêu chí về công khai, đúng đối tượng, đầy đủ và đạt yêu cầu của dự án, điểm để xây dựng mô hình triển khai dự án phải có tiềm năng phát triển chăn nuôi dê và phát triển vùng sinh thái. Chính vì thế, những mô hình đang được triển khai đều có những vị trí "đắc địa" để có thể phát triển du lịch. Trên diện tích trang trại rộng 5ha ở xã Khánh Trung, ông Phấn không chỉ làm trại nuôi dê mà còn trồng nhiều loại cây lấy gỗ và cây ăn quả, trồng cỏ nuôi dê. Ông cũng cải tạo vườn đồi xanh tốt, cảnh quan xinh đẹp hơn để tạo dựng được một môi trường sinh thái, có tiềm năng thu hút khách du lịch. Trang trại rộng 2ha của gia đình ông Bách ở xã Khánh Phú cũng ngày một tươi đẹp hơn bởi những rặng cây cối xanh tươi, có đàn dê nhởn nhơ gặm lá, nô đùa, nhìn rất thích mắt. Khu vực trang trại của 2 hộ ông Nguyễn Xuân Vinh và Nguyễn Văn Mạnh ở thôn Suối Lau 2, xã Suối Cát đều là khu vực vườn đồi, có suối, cây cối xanh tươi, nằm cạnh trục đường lên Hòn Bà… có cảnh quan thiên nhiên đẹp mắt, là những điều kiện lý tưởng để trong tương lai có thể khai thác du lịch sinh thái.

Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, kết quả bước đầu cho thấy, dự án phù hợp với chủ trương phát triển chăn nuôi của tỉnh, được người dân ủng hộ, nhiệt tình tham gia và có sự phối hợp, quản lý chặt chẽ của các cấp chính quyền. Mô hình nuôi dê sinh sản phù hợp với vùng nguyên liệu gắn với du lịch sinh thái của người dân tại địa phương. Với sự hỗ trợ chuyên môn thường xuyên, liên tục của cán bộ kỹ thuật, dự án đã mang lại hiệu quả cao trong năng suất chăn nuôi, đồng thời mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho các hộ dân.

Dự án xây dựng mô hình chăn nuôi dê sinh sản tạo vùng nguyên liệu gắn với du lịch sinh thái do Trung tâm Khuyến nông tỉnh chủ trì thực hiện trong 3 năm 2023 - 2025, với mục tiêu chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi dê sinh sản, sử dụng đa dạng các giống dê nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm. Dự án còn tạo vùng nguyên liệu gắn với du lịch sinh thái, nhân rộng mô hình và nâng cao kiến thức cho người dân về chăn nuôi dê sinh sản. Tổng kinh phí thực hiện mô hình 2,7 tỷ đồng từ nguồn khuyến nông quốc gia.

HỒNG ĐĂNG

Hiếu Giang tổng hợp