Tên thường gọi: Cây xạ đen

Tên gọi khác: Dây gối, thanh giang đằng, quả nâu, cây ung thư (dân tộc Mường)

Tên khoa học: Celastrus hindsii Benth et Hook

Họ: Dây gối (Celastraceae)

Tổng quan

Tìm hiểu chung về cây xạ đen

Xạ đen là một loại cây dây leo thân gỗ, mọc thành bụi, chiều dài trung bình khoảng 3-10m. Cành cây non không có lông, màu xám nhạt. Khi trưởng thành, cây dần chuyển sang màu nâu, xanh thẫm và có rất nhiều lông. Lá xạ đen có đầu nhọn, phiến lá hình bầu dục, mọc so le, dài 7-12cm, rộng 3-5cm, mép có răng thấp. Cuống lá khá ngắn, khoảng 5-7mm.

Chùm hoa mọc ở ngọn hay nách lá, dài khoảng 5-10cm, cuống hoa 2-4mm. Hoa có 5 cánh, màu trắng. Quả hình trứng, dài 1cm. Quả màu xanh, khi chín có màu vàng và tách ra thành 3 mảnh. Hạt có áo hạt màu đỏ hồng.

Mùa hoa vào khoảng tháng 3-5 và mùa quả tháng 8-12.

Các cây dễ nhầm lẫn với xạ đen

Có nhiều loại cây họ xạ khác nhau như xạ vàng, xạ đen, xạ trắng, xạ lai… Trong đó, 2 loại thường được người dân dùng làm thuốc là xạ đen và xạ vàng. Để nhận biết cây xạ đen, bạn có thể quan sát các điểm sau:

– Cây tươi:

• Xạ đen: lá dày và có sắc tím, màu xanh đậm, thân cây sẫm màu.
• Xạ vàng: lá mỏng, không có sắc tím, màu xanh và không có răng cưa.

– Sau khi phơi khô:

• Xạ đen khô: lá mùi thơm nhẹ, vụn nát, không bị giòn. Thân cây đen và có mùi thơm.
• Xạ vàng khô: lá dễ vụn nát, phơi khô thường giòn. Thân cây có màu trắng nhạt, không mùi.

Ngoài ra, cây xạ đen (Celastrus hindsii) còn thường bị nhầm lẫn với cây cùm rụm (Ehretia dentata Courch.) và cây dót – xạ đen Hòa Bình (Ehretia asperula Zoll. & Mor.). Khi được nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy:

• Thành phần hóa học giữa cây xạ đen (Celastrus hindsii) và xạ đen Hòa Bình (Ehretia asperula) khác nhau rất rõ ràng.
• Thành phần hóa học trong cây xạ đen Hòa Bình (Ehretia asperula) chưa thể hiện rõ tác dụng ức chế nào đối với các dòng tế bào ung thư gan và phổi.

Như vậy, chỉ duy nhất loài xạ đen châu Âu với tên khoa học Celastrus hindsii được nghiên cứu trên thế giới cũng như ở Việt Nam với tác dụng ức chế tế bào ung thư.

Bộ phận dùng của cây xạ đen

Lá và cả cành, thân cây đều có thể sử dụng trong các bài thuốc. Bạn có thể dùng tươi hay khô.

Khi thu hái, lá cây trưởng thành có thể lấy bất kỳ thời điểm nào trong năm. Đối với thân và cành, người ta thường đợi đến khi cây già mới thu hoạch để có dược tính cao.

Sau khi thu hoạch, các phần của cây xạ đen được rửa sạch rồi để ráo nước. Có thể cắt thành từng đoạn ngắn, phơi hoặc sấy khô. Sơ chế xong cho vào túi nilon để nơi thoáng mát, khô ráo để sử dụng dần.

Thành phần hóa học trong cây xạ đen

Các thành phần được nghiên cứu và tìm thấy trong loài cây này gồm:

• Các polyphenol: rutin, kaempferol 3-rutinoside, axit rosmarinic, axit lithospermic và axit lithospermic B.
• Các sesquiterpene và triterpene: estar agarofuran sesquiterpene, 1b, 2b, 6a, 15b-tetracetoxy-8b, 9a-dibenzoyloxy-b-dihydro agarofuran (celahin D), axit glucosyringic, emarginatine E, loranthol, lupenone, friedelinol, celasdin-A, celasdin-C, celasdin-B, cytotoxic.maytenfolone-A…
• Các nhóm hợp chất khác như flavonoid, quinon, tanin, axit amin…

Uống nước xạ đen hàng ngày có tốt không hẳn là câu hỏi được nhiều người thắc mắc. Bởi đây là loại thảo dược có nguồn gốc từ Y học cổ truyền được đánh giá là an toàn, tốt cho sức khỏe được nhiều người khuyên dùng. Và để có câu trả lời chính xác nhất cho câu hỏi trên, mời bạn độc bài viết ngay dưới đây để tìm hiểu về các thông tin chính.

Uống nước xạ đen hàng ngày có tốt không? 

Trước khi tìm hiểu uống nước xạ đen hàng ngày có tốt không? Bạn cần hiểu rõ về loại cây này. Xạ đen là một loại cây thân leo, mọc thành bụi được trồng nhiều ở các tỉnh tây Bắc của Việt Nam. Loại cây này còn được biết nhiều hơn với cái tên như bách giải, cây đông triều, cây dây gối,… Nhiều người còn gọi cây xạ đen là cây ung thư bởi trong cây có chứa một vài dưỡng chất có thể ngăn ngừa và phòng chống các tế bào ung thư hình thành và di căn đến nhiều vị trí trí khác.

Hình ảnh của cây xạ đen ngoài tự nhiên

Trong y học cổ truyền xạ đen đặc biệt tốt cho sức khỏe. Cây có tính hàn, vị đắng nhạt có nhiều công dụng khác nhau, trong đó phải kể đến như:

Hỗ trợ điều trị ung thư

Xạ đen là một loại thảo dược có chứa một số thành phần đặc biệt tốt cho việc phòng tránh bệnh ung thư cũng như ngăn ngừa khối u hình thành và di căn đến những vị trí khác. Đó chính là chất Flavonoid – một chất chống oxy hóa tự nhiên giúp kìm hãm các tác nhân gây bệnh và tế bào ung thư hiệu quả.

Điều trị bệnh xương khớp, thoái hóa cột sống

Trong một số bài thuốc Đông y nổi tiếng dùng để chữa bệnh lý về xương khớp, thoái hóa cột sống, bạn sẽ thấy có thành phần là thảo dược xạ đen. Bởi dưỡng chất của loại cây này có thể giảm sưng viêm, giảm đau một cách tự nhiên mà không cần dùng thuốc tây. Đồng thời còn hỗ trợ quá trình hình thành các tế bào để làm liền những tổn thương ở cơ, khớp rất hiệu quả.

Hỗ trợ chữa các bệnh lý về gan

Trong cây xạ đen có một dưỡng chất nhưng khi đi vào cơ thể được xem là độc tính để tiêu diệt virus. Chính nhờ đó mà thảo dược có tác dụng điều trị bệnh lý về gan như: Viêm gan A, viêm gan B, xơ gan,…

Ngoài ra xạ đen có thể giúp thanh nhiệt, mát gan, giải nhiệt đào thải độc tố ra bên ngoài cơ thể. Từ đó giúp đầu óc được thư giãn, an thần, tăng cường sức đề kháng, điều trị chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh.

Đọc đến đây có lẽ đã giúp bạn trả lời được chính xác câu hỏi uống nước xạ đen hàng ngày có tốt hay không? Câu trả lời là có. Mỗi ngày bạn nên uống lá xạ đen tươi một lượng khoảng 15 – 20g sắc nước, nấu hoặc pha trà đều được. Dù có sắc thuốc cùng một số loại thảo dược khác cũng không vượt qua số lượng được quy định này.

Nước lá xạ đen có thể điều trị những bệnh lý về gan hiệu quả

Những đối tượng không nên và nên dùng nước xạ đen

Tác dụng nước xạ đen là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên có phải ai cũng dùng được loại nước uống này hay không?

Đối tượng không nên dùng nước xạ đen

Xạ đen là loại cây này lành tính, tương đối hiền, dùng được cho nhiều người để uống chữa bệnh, phòng bệnh và tăng cường sức khỏe hiệu quả. Tuy nhiên, một số đối tượng dưới đây lại không nên dùng để tránh tình trạng bệnh nặng hơn, thậm chí là gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm.

• Người huyết áp thấp

Xạ đen có thể tác dụng hạ huyết áp, nên chúng thường được làm thành phần trong các bài thuốc cho người bị cao huyết áp. Nhưng đối tượng đang bị huyết áp thấp thì không nên sử dụng, bởi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh và có thể gây biến chứng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim,….

Trong những trường hợp bắt buộc cần sử dụng, người dùng hãy cho vào bài thuốc vài lát gừng để uống để trung hòa và giảm nguy cơ bị hạ huyết áp.

• Người bị suy thận

Không thể phủ nhận tác dụng của nước xạ đen là rất tốt cho gan nhưng lại không tốt cho thận, đặc biệt là những người đang bị suy thận. Nước lá xạ đen khi đi vào cơ thể có thể cản trở quá trình lọc máu vốn đã yếu không được như người bình thường của thận. Vô tình, nước lá xạ đen làm thận đã yếu lại càng yếu hơn, khả năng lọc máu giảm đáng kể gây biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.

Người bị suy thận không dùng nước từ lá xạ đen

• Phụ nữ đang mang thai

Các bà bầu uống nước xạ đen được không? Sở dĩ có câu hỏi này là bởi lá xạ đen tương đối hiền lại còn giảm được chứng đau nhức xương khớp, mệt mỏi, căng thẳng đầu óc, những triệu chứng mà bà bầu thường hay gặp phải.

Tuy nhiên đối tượng là phụ nữ mang thai hoặc đang trong thời kỳ cho con bú lại tương đối nhạy cảm, nên hạn chế sử dụng những loại thảo dược thuốc Nam.

• Người đang bị tiêu chảy, đại tiện, phân lỏng

Những người đang bị đi đại tiện, ra phân lỏng, bị tiêu chảy cấp hoặc biến chứng từ sốt, các bệnh lý khác không nên uống nước lá xạ đen. Bởi hàm lượng dược tính của thảo dược có thể khiến bệnh nặng hơn dẫn đến mất nước, sốt mê man,…

Uống nước xạ đen tươi có tốt không? Đối tượng nên sử dụng cây xạ đen

Bên cạnh những người không nên sử dụng để tránh những hậu quả không mong muốn khi dùng thì cũng có những người được khuyên nên dùng mỗi ngày. Hàm lượng dưỡng chất của loại cây này sẽ giúp điều trị bệnh tốt hơn, tăng cường sức khỏe và phòng tránh bệnh tật hiệu quả.

• Người bị bệnh ung thư, có khối u trong người

Cây xạ đen có tác dụng rất tốt trong điều trị bệnh ung thư. Rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học ở các Đông và Tây y đều chứng minh loại cây này có tác dụng rất tốt trong điều trị các bệnh về ung thư, đặc biệt là ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt,…

Người bị ung thư được khuyến cáo nên sử dụng nước xạ đen mỗi ngày

• Người đang thực hiện xạ trị

Những người đang thực hiện xạ trị, hóa trị điều trị ung thư có thể kết hợp uống nước lá xạ đen mỗi ngày để ức chế sự di căn của tế bào ung thư, ngăn không cho chúng phát triển. Đồng thời thành phần của nước lá xạ đen sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh hơn, tránh để bệnh chuyển nặng.

• Người nhiễm viêm gan B, bị men gan tăng cao, máu nhiễm mỡ

Những đối tượng trên được khuyên nên sử dụng nước lá xạ đen đúng liều lượng mỗi ngày để bồi bổ gan và máu, hòa tan mỡ máu để đào thải ra bên ngoài. Đặc biệt với người bị viêm gan B thành phần Flavonoid có tác dụng ức chế và tiêu diệt vi khuẩn cứ kỳ tốt nên được dùng nhiều trong các bài thuốc điều trị bệnh.

• Bệnh nhân bị huyết áp cao

Uống nước lá xạ đen có tác dụng gì thì không thể bỏ qua công dụng là giúp hạ huyết áp. Do đó những người đang mắc bệnh này có thể áp dụng, nấu nước uống mỗi ngày để thấy những thay đổi tích cực trong cơ thể.

• Những đối tượng khác

Ngoài những người mắc bệnh kể trên nên dùng nước lá xạ đen hoặc những đối tượng được khuyến cáo không nên dùng thì tất cả những người khỏe mạnh cũng có thể được phép uống lá xạ đen. Mục đích chính là để tăng cường sức khỏe, điều hòa khí huyết, nâng cao sức đề kháng và phòng tránh mọi bệnh tật.

Uống nước xạ đen hàng ngày có tốt không? – Người bình thường cũng có thể uống

Uống lá xạ đen trong bao lâu? Hướng dẫn cách pha uống

Để có thể phát huy được hết tác những tác dụng mà cây xạ đen mang lại cho người dùng thì việc pha như thế nào cũng đặc biệt quan trọng. Dưới đây là hướng dẫn hai cách dùng lá cây xạ đen được áp dụng nhiều nhất.

Cách pha trà uống lá xạ đen

Pha trà lá xạ đen được nhiều người áp dụng. Cách uống cũng giống như bạn hãm trà để uống hằng ngày. Bạn chỉ cần thực hiện đơn giản như sau:

• Bước 1: Dùng khoảng 10g lá xạ đen khô cho vào ấm cùng 150ml nước sôi để tráng trà lần 1.
• Bước 2: Đổ nước trà đi và tiếp tục rót nước sôi một lượng như nhau vào ấm lần 2. Lần này để hãm trong 10 – 15 phút.

Cách nấu trà xạ đen

Với những người thường xuyên bận rộn không có nhiều thời gian để hãm trà, bạn có thể nấu nước một lần vào buổi sáng để uống cả ngày. Bạn chỉ cần lấy khoảng 15 – 20g lá xạ đen để cho vào ấm đun cùng 1.5v lít. Khi nước sôi để nấu thêm 5 phút nữa rồi mới chắt ra bình để uống cả ngày.

Nước lá xạ đen tươi

Lưu ý khi uống nước lá xạ đen để mang lại hiệu quả tốt nhất

Người dùng uống nước xạ đen hằng ngày có tốt không? Chắc chắn là có – đó là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, bạn nên lưu ý một số điều dưới đây để tránh những tác dụng phụ:

• Thảo dược khi được nấu thành nước hay kết hợp cùng những bài thuốc khác cần được rửa thật sạch, loại bỏ bụi bẩn và tạo chất độc hại.
• Không dùng ấm kim loại để nấu nước, vì thành phần của xạ đen có thể tác dụng với kim loại sinh ra chất độc.
• Thuốc được sắc từ cây xạ đen nên được uống ngay trong ngày không để sáng ngày hôm sau sẽ không có hiệu quả như mong muốn.
• Trong quá trình uống thuốc để điều trị nên tuyệt đối tuân thủ đúng theo những yêu cầu kiêng các loại thực phẩm không tốt, chất kích thích để có công dụng tốt nhất.
• Thời điểm uống nước trà xạ đen tốt nhất là vào sáng sớm, ngay sau khi dùng bữa sáng xong.
• Xạ đen là loại thảo dược được dùng để kết hợp để tăng hiệu quả điều trị bệnh. Lưu ý chúng không thay thế các loại thuốc chữa bệnh chuyên biệt nên không nên lạm dụng quá nhiều.

Chúng ta uống nước xạ đen hàng ngày có tốt không? Chắc bạn đã tìm được đáp án chính xác cho câu hỏi này. Hy vọng với những thông tin trên đây giúp bạn hiểu hơn cũng như biết cách ứng dụng trong việc chăm sóc sức khỏe của con người.

Sưu tầm và tổng hơp